İmam Hasa Askeri (a.s) bazı nakillere göre hicri kameri 232 yılı Rebiu’s-Sani ayının sekizinde ve bazılarına göre onuncu gününde dünyaya geldi. Değerli babası, İmam Hadi’dir (a.s). Keramet ve takva sahibi annesinin ismi ise Hadis idi.
İmam Hasan Askeri’nin değerli hayatı düşmanlarının eliyle hicri 260 yılında söndürüldü.
İmam Hasan Askeri (a.s) Ehl-i Sünnet âlimlerinin birçoğunun kelamında azametle anılmıştır. Şimdi burada onlardan bazısına değineceğiz.
Cahiz (ö.250 h.k.)
Cahiz, Ehl-i Sünnet’in 3. asır âlimlerinden, Beni Ümeyye’nin iftiharlarına cevaben ve onların reddinde İmamlardan on tanesinin adını zikrederek ki onların içinde İmam Hasan askeri de vardır, onlara hitaben şöyle diyor:
Onlar Kureyş’ten idiler, Haşim evlatlarındandılar ve bir silsilede on kişi idiler. Her biri âlim, zahit, abit, cesur, bahşeden, temiz ve masum idiler ve bazıları hilafete layık idiler. Onlar sırasıyla baba oğul idiler ki şunlardan ibarettirler: Hasan b. Ali b. Muhammed b. Ali b. Musa b. Cafer b. Muhammed b. Ali b. Hüseyin b. Ali ve Arap ve Acem içinde hiçbir aile için böyle bir şey gerçekleşmemiştir.
Muhammed b. Talha (ö.652 h.k.)
Hatip ve Dimişk müftüsü Talha b. Hasan Kureşi Şafii Metalibu’s-Suul kitabında İmam Hasan askeri (a.s) hakkında şöyle diyor:
Ebu Muhammed b. Ali Hadi’dir. Değerli özellik ve faziletleri hakkında bil ki Allah, onu iftihar ve övünç kaynağı kılmıştı ve büyük üstünlük vesilesini ona mahsus kılmıştı. Onu tüm güzelliklerle süslemiş ve tüm güzel sıfatları ona bahşetmişti. Bu güzel özellikler ve faziletleri onun için daimi bir saf yapmıştı ve zaman onu eskitmiyordu ve diller onu zikretmeyi unutmuyordu. Özellikle Muhammed Mehdi onun soyundandır ve ondan yaratılmıştır; ona mensup olup onun parçasıdır. Muhammed b. Talha, Metalibu’s-suul fi Menakıb-ı Ali’r-Resul, tahkik: Macid b. Ahmed atiyye, Kitabhaney-i Ehlibeyt.
Sıbt b. Cevzi (ö. 654 h.k.)
Sıbt b. Cevzi Hanefi Ehli-i Sünnet’in büyük alimlerindendir ve o hazret hakkında şöyle diyor:
Hasan b. Ali b. Muhammed b. Ali b. Musa b. Cafer b. Muhammed b. Hüseyin b. ali b. Ebi Talib, alim ve güvenilir biriydi. (Sıbt b. Cevzi, Tezkeretü’l-Havas, s.362, Müesseset-u Ehli’l-Beyt, Beyrut, 1401)
İbn Sabbağ (ö. 855 h.k)
İbn Sabbağ Maliki de İmam Hasan Askeri (a.s) hakkında şunları söylüyor:
Ebu Muhammed Hasan b. Ali Askeri… Ebu’l-Hasan Ali el-Hadi’den sonraki imam oğlu Ebu Muhammed Hasan b. Ali’dir. Çünkü üstünlük ve fazilet sıfatları onda toplanmıştı ve imamet için gerekli olan ilim, züht, aklın kemali, zekâ, ismet, cesaret, kerem, keramet ve insanı Allah’a yakınlaştıracak birçok amel onda toplanmıştı ve herkesi geçmişti. Sarih nassa göre babası onun imametini açıklamıştı. (İbn Sabbağ, el-Fusulu’l-Mühimme fi Marifeti’l-Eimme, Tahkik: Sami el-Gurayri, Daru’l-Hadis, Kum, 1. Çap, 1422)
Fazlullah b. Ruzbehan (ö. 927 h.k)
Şafii alimlerinden Fazlullah b. Ruzbehan İmam Hasan Askeri (a.s) hakkında şunları yazıyor: Allah’ım! On birinci imama salat ve selam gönder! O, mukteda, razı olunan, seçilmiş, vefalı, ibadette Resulullah’ın takipçisi, veli, güçlü azmiyle melekler ordusunu ram eden, aydın ışık, ışıldayan ay, yüce kadri olan, yüce azameti olan, sonsuz izzetli, vasiden imamete varis olandır. O, seçilmiş hüccetin babasıdır tertemiz peygamberin evladıdır. Künyesi Ebu Muhammed’dir ve lakabı Askeri’dir. Bela ve zahmetle genç yaşta ölmüştür. Samarra şehrinde babasının yanına defnedilmiştir.
