En büyük İslami ve insani erdemlerden birisi edep kurallarına uyulmasıdır. Yaşamın her alanında mukaddes ilkelere, büyüklere karşı edepli olmak en güzel ahlaki erdemlerdendir.Ve insanın manevi karekterinin en önemli yönlerindendir.Emirelmüminin Ali (as) oğlu İmam Hasan(as)’a edebi öğrenmesi hakkında şöyle nasihatta bulunmuştur:
Oğlum, edep bilgelik, kalp uyanışı, zerafet ve onurun bereketli kaynağı ve önceliğidir. Şöyle buyurdu: من اخر عدم ادبه ، لم يقدمه كثافه حسبهEdepsizliği yüzünden geriye kalan kimseyi, akrabalarının çokluğu ileriye atamaz. (1). Ve gene şöyle buyurdu: لا ميراث كالادبedepten daha değerli bir miras yoktur (2). Buna göre Hz Ali (as) çocuklarına iyi bir terbiye vermiştir.Ve onlar kendi toplumlarında en terbiyeli insanlardır.Hz Ebul Fazl (as) bu parlak mektepte edep dersini öğrenmişti.Çocukluğundan hayatının sonuna kadar her dönemde onun bu parlak terbiyesi en önemli özelliklerindendir.
Bu bağlamda aşağıdaki birkaç örneğe dikkatinizi çekmek isteriz:
1-Rivayet olmuştur: Hz Ebul Fazl Abbas (as) İmam Hüseyin (as) yanına izinsiz oturmazdı. Ve eğer izin verildikten sonra otursa tıpkı itaatkar bir hizmetçi gibi Mevlasının karşısında dizlerinin üzerine otururdu (3).
Bazen Hz Ebul Fazl Abbas (as)babasının yanında çiftçilik, bağcılık ve hurma ağaçlarının yetiştirilmesiyle ilgilenirdi. Babası İslami programları hadisleri diğerlerine camide öğrettiği zaman ihtiyaç sahiplerine ve muhtaçlara yardım ederdi.Kız ve erkek kardeşlerine saygı duyarak onlarla yan yana halkın kültür düzeyini yükseltmek için çalıştı. Bir kelimeyle babasının güçlü bir kolu, İslamın nufüz eden etkili gözleri ve kardeşleri İmam Hasan (as) ve İmam Hüseyin (as) itaate kusur etmezdi.
2-Rivayet olmuştur: Hz Ebul Fazl Abbas (as) 34 yıllık yaşamı boyunca bu büyük insan hiçbir zaman kardeşi İmam Hüseyin (as)’e kardeşim diye hitap etmedi. Seyyid, büyüğüm, mevlam, Allah’ın Resulünün oğlu gibi tabirlerle ona seslenirdi. Bir tek şehadetin eşiğinde hayatının son saatlerinde şöyle seslendi: (kardeşim, kardeşine teveccüh et) bu sesleniş hem bir tür edeptendi çünkü kardeşin bir kardeşin yapması gereken her şeyi yaptı ve şimdi ey kardeşim kardeşlik sevgisiyle bana bak! anlamındaydı. Müstetrif ul-Ahâdis kitabında şöyle gelmiştir: Bir gün İmam Hüseyin (as) camide su istedi. O zaman çocuk olan Hz Ebul Fazl Abbas (as) kimseye söylemeden aceleyle camiden çıktı ve birkaç dakika sonra gördüler ki elinde su dolu bir kapla geri geldi ve onu özel bir saygıyla kardeşi İmam Hüseyin (as) takdim ediyor. Başka bir gün ona bir salkım üzüm verdiler. O çocuk olmasına rağmen aceleyle evden çıktı. Ve sordular: Nereye gidiyorsun? Şöyle söyledi:üzüm salkımını mevlam Hüseyin (as) götürmek istiyorum (4).
Hz Ebul Fazl Abbas (as) küçükken Hz İmam Ali (as) onun terbiye edilmesinde özel bir özen gösterdi. Onun önemli ve zor işlerde örneğin çiftçilik, beden ve ruhun takviyesi, ok atma, kılıç kullanma ve diğer ahlaki erdemlerde çalışıp çabalaması için alıştırmıştı. Hz Ebul Fazl Abbas (as) bazen babasının yanında çiftçilik, bağcılık ve hurma ağaçlarının yetiştirilmesiyle ilgilenirdi. İslami programları hadisleri diğerlerine camide öğrettiği zaman ihtiyaç sahiplerine ve muhtaçlara yardım ederdi.Kız ve erkek kardeşlerine saygı duyarak onlarla yan yana halkın kültür düzeyini yükseltmek için çalıştı. Bir kelimeyle babasının güçlü bir kolu, İslamın nufüz eden etkili gözleri ve kardeşleri İmam Hasan (as) ve İmam Hüseyin (as) itaate kusur etmezdi. Hz Ali (as)’nin sözleri dilinde, yüzünde Hz İmam Hasan (as)’in siması ve Hz İmam Hüseyin (as) kanı onun damarlarında akıyordu (5).
Dipnotlar
1-Gurer ul-Hikem
2- Nehcül Belağa: Hikmet 51
3- Meali ul-Sibteyn :cilt 1, sayfa 443
4-Ebul Fazl Abbas (as) kişiliği: Atayi Horasaniden, sayfa 166-117
5- Neyneva Bayraktarından Esinlenerek, Hz. Abbas (as)’ın yaşamı hakkında bir çözüm, Kuran ve Ehlibeyt maarifini yayan sayın alim Hac Şeyh muhammed İştihardi
Kaynak: Beni Haşim Ayı, Ebul Fazl Abbas (as)’ın Parlayan Yüzü, cilt 2, Ali Rabbani Helhali
Ehlibeytin sözlerinden Hz. Ebul Fazl (as)
İmam Sadık (as), İslamın yaratıcı ve düşünür dahisi ve insan bilimlerinin eşsiz temsilcisi, her zaman amcası Hz Abbas’ı çok değerlendirir ve onu çok onur verici övgülerle anardı ve onun Aşura’da kahramanca duruşunu Abbas (as) daha da yüceltirdi. İmam Sadık (as) Kamer-i Beni Haşim Beni Haşimin ayı Hz Abbas) hakkında şöyle buyurdu:
Amcam Abbas b. Ali(as) etkili basireti ve güçlü bir inancı vardı. Kardeşi Hüseyin’in eşliğinde cihad etti ve bu testten de başarıyla çıkarak şehit oldu (1)
İmam Sadık (as) onu en çok şaşırtan amcasının karakteristik özelliklerini şöyle sıraladı:
a-Keskin Zeka
Keskin zeka, düşüncenin dayanıklı sonucu ve fikrin özgünlüğüdür.Ve bir kimse sadece niyetini temiz yapıp, kibirden arınıp onun kendine musallat olmasına izin vermedikten sonra ona ulaşabilir.
Ebul Fazl Abbas (as) en önemli özelliklerinden birisi keskin zekasıydı. Derin düşüncesi ve keskin zekasıyla İmamın rehperliğine tabi oldu ve Seyyidul Şüheda İmam Hüseyin (as) yanında yer aldı. Böylece şeref ve haysiyetin zirvesine ulaştı. Ve kendisini tarihin sayfalarında ölümsüzleştirdi.İnsani değerler kalıcı olduğu ve muazzam sayıldığı sürece, insaniyetin yüksek zirvelerine ulaşan Hz Abbasın karşısında eğilir ve onu över.
İmam Sadık (as) buyuruyor: Amcam Abbas b. Ali(as) etkili basireti ve güçlü bir inancı vardı. Kardeşi Hüseyin’in eşliğinde cihad etti ve bu testten de başarıyla çıkarak şehit oldu (1).
b-Güçlü İman
O Hazretin bir diğer ayırt edici özelliği onun çelikten yapılmış güçlü imanıdır.Hazretin güçlü imanı kardeşinin yanında cihad ederek Allah’ın rızayetini kazanma amacının bir göstergesidir. Aşura gününde meydan okuma şiirlerinde belirttiği gibi canını feda etmesinden hiç bir maddi çıkar gütmüyordu ve bu ise o hazretin güçlü imanına belirgin bir gösterge sayılır.
c-Hüseyin (as) ‘le Cihad
İmam Sadık (as) Kerbela kahramanı olan amcası Hz Abbasın (as) diğer erdemlerinden şehitlerin büyüğü ve Peygamber Efendimizin torunu ve cennet gençlerinin büyüğü Hz İmam Hüseyinin emri altında cihad ve savaş yapmasını zikretmiştir. Hz Abbas kardeşinin hedefleri uğruna cihad etti ve şehit oldu buda en büyük erdemlerden birisi idi. İyilikle bu testlerden geçerek Aşura günü kahramanlıklarıyla kendini gösterdi. Yiğitliği dünyada tektir....
Hz. Mehdi (as)’nin Görüşüne göre Abbas (as)
İmam Zaman güzel sözleriyle amcası Abbas (as) hakkında şöyle söylemekte: Ali b. Abbas Ebulfazl üzerine selam olsun kardeşinin büyük acısını paylaşarak canını onun için feda etti ve dünden yarınının çıkarını kazandı. Kardeşi için kendini feda etti ve onu korudu. O su getirmek için çabaladı elleri kesildi. Allah katillerine Yezid b. Rekad ve Hekim b. Tufeyl Tayi lanet etsin...(1)
İmam Zaman (as) amcası Kamer beni Haşim’in yüce niteliklerini özümsemiş ve onu şöyle övmüştür:
1-Kardeşi Seyyid-ul Şühedayla birlikte en zor durum ve koşullarda tarih sayfalarına yazıldı.
2-Takvası, kendini sabırla tutma ve hidayetle nur İmamının gösterişi ile ahiret azığını göndermek
3- Kendi, kardeşi ve çocuklarının canını Cennet gençlerinin büyüğü İmam Hüseyin (as) yolunda feda etmesi
4-Kendi kanıyla mazlum karderşini koruması
5-Ehl-i Beyt ve kardeşine su vermeye çabalarken zalim ve baskıcı güçler Peygamber (saa)’in ailesine su verilmesine engel oldular.
Çeviri: B. Altun
