Aşura kelimesinin kökü aşr yani on ve onuncu Tasua kelimesinin kökeni ise tes’a yani dokuz veya dokuzuncu.
Bu terim Muharrem ayının dokuzuncu ve onuncu günü için kullanılır. Muharrem ayının dokuzuncu ve onuncu gününde önemli Kerbela olayı meydana geldiğinden dolayı bu iki günü daha belirgin hale getirmiştir. Aşura ve Tasua ismi yani Muharrem ayının dokuzuncu ve onuncu günü Müslümanların kültüründe özellikle Şiiler için özel bir anlam taşımaktadır. İbni Esir ‘Nehaye’ kitabında şöyle söylemekte: ‘Aşura İslami bir isimdir(1).’ Bu konuyu Terihi, Mecmeül Behreyn’de söylemiştir(2). Elbette Kerbela olayından önce hem İslam peygamberi hem Hz Ali (as) Kerbelada İmam Hüseyin (as)’in şehadetini öngörmüşlerdir. İmam Hüseyin (as) de kendi şehadetini daha önceden söylemiştir ve daha önceki bazı Peygamberlere de o Hazretin şehadeti vahiy olmuş idi(3). İmam Kerbelada şehit edildiğinde Aşura günü halk arasında hüzün ve üzüntü günü olarak tanındı. Şiiler o günü keder ve yas günü olarak bilmektedirler. Bu yüzden Hüseyinin aşurası olarak ünlenmiştir.İmam Sadık (as) şöyle buyurmaktadır: و أمّا يوم عاشورا فيوم أصيب فيه الحسين(ع) صريعاً بين أصحابه و أصحابه حوله صرعي عراة؛(4) Aşura öyle bir gündür ki Hüseyin (as) ashabının arasında öldürülmüş ve yere düşmüştür. Hazretin ashabı da onun etrafında çıplak halde yere düşmüşlerdi. Muharrem ayının dokuzuncu günü Tasua da hicri 61. Yılında İmam Hüseyin (as) ve ashabı düşman kuvvetlerinin kuşatması altındaydı. O gün düşman İmam Hüseyin (as)’in ehli beytine, ashabına su vermemişti. Ve Ehlibeyt için o gün çok zor geçmişti. Belkide Peygamber ailesi için en zor ve trajik günlerden biriydi. İmam Sadık (as) şöyle buyurmakta: ‘Tasua öyle bir gündür ki Hüseyin ve ashabı Kerbelada kuşatılmış ve Şam askerleri onların etrafını çevirmişlerdi. İbni Ziyad ve Ömer Saad bu kadar atlı askerin toplanmasından mutlu oldular ve o gün Hüseyin ve ashabını aciz kabul ettiler. Ve kesinlikle yardım gelmeyeceğini anladılar. Iraklılar o Hazrete destek olmayacaklardı(5).’ Şiiler karşısında Beni Ümeyye ve taraftarları Aşura gününü bayram ve mutluluk günü olarak kutladılar. Düşmanlar yavaş yavaş Aşura günü hakkında bir hadis inşa ederek o günün erdemlerini göstermeye çalıştılar. Oysaki o gün keder ve üzüntü günüydü. En iyi insanı öldürdüler Allah’ın Peygamber (saa)’inin kalbini parçaladılar ve Peygamber (saa)’in kadın ve çocuklarını esir ettiler. Acaba bu gün mutlu bir gün olabilir mi?! İmam Sadık (as) bu konuda şöyle buyurmaktadır: ‘Beni Ümeyye ve onlara eşlik eden Şamlılar eğer İmam Hüseyin ölürse (beni Ümeyye) askerlerine zarar gelmemesi ve Hükümetin Ebu Süfyan’ın ailesinde sağlamlaştırılması için adak adadılar. Aşura gününü bayram sayarak kendi zaferlerini kutlamak için oruç tutmaktadırlar. Bu eylem şimdiye kadar halk arasında geleneksel olarak devam etmekte ve kökleri Ebu Süfyan ailesine dayanmaktadır. Bu günde insanlar oruç tutmakta neşe ve mutlulukla aile ve yakınlarına iyi davranmaktadırlar.(6) Bu yüzden Aşura ziyaretinde şöyle gelmiştir: «اللّهم ان هذا يوم تبرّکت به بنو اميّة وابن آکلة الاکباد».(7)
1-İbni Esir, El-Nehaye fil Ğarib El-Hadis, cilt 3, sayfa 240
2-Terihi, Mecme-ul Bahreyn, onuncu madde, cilt 3, sayfa 186
3-Bihar-ul Envar, cilt 44, sayfa 223-250
4-Kafi, cilt 4, sayfa 147; Bihar, cilt 45, sayfa 95
5-Sefinet-ul Behar, cilt1, sayfa 312 (dokuzuncu madde)
6- Bihar-ul Envar, cilt 45, sayfa 95-96
7-Aynı eser, cilt 98, sayfa 295
