การขัดเกลาจิตวิญญาณในอิสลาม ตอนที่ 1
ตัวตนหมายถึงอะไร
ตัวตนอาจแบ่งออกเป็น 3 ประเภทได้ดังนี้
1- ตัวตนดี หมายถึง ตัวตนที่เกิดขึ้นโดยสัญชาตญาณ และเป็นตัวกระตุ้นให้บุคคลแสดงพฤติกรรมตามธรรมชาติ ตัวตนแบบนี้เป็นส่วนของบุคลิกภาพที่อยู่ในจิตใต้สำนึก ทำให้คนรู้สึกโกรธ ยินดี หิว และมีความต้องการทางเพศ
2- Ego หรืออัตตา คือ ตัวตนที่เป็นส่วนของบุคลิกภาพที่ทำให้บุคคลรู้สึกรับรู้สิ่งต่างๆ ตามความเป็นจริง เป็นตัวประนีประนอมระหว่างความต้องการทางชีววิทยากับความต้องการทางสังคม แต่บางครั้ง คนเราก็สุดโต่งในการแสดง อีโก้ ทำให้กลายเป็นผลเสียที่เรียกว่า ถืออัตตาตัวตน ซึ่งก่อให้เกิดความยโสโอหัง และความอวดดี ถือ อัตตา ตัวตนเป็นใหญ่ เช่น ถือว่าข้าเก่งกว่า ดีกว่า สำคัญกว่า วิเศษกว่า คนอื่นทั้งหมด
3- Super-ego เป็นส่วนที่กำหนดอุดมคติของบุคคล ตัวตนแบบนี้มีความหมายเท่ากับตัวมโนธรรมมักเกิดในสังคมที่มีการเน้นระเบียบวินัย หรือเคร่งครัดในคำสอนของศาสนา
การขัดเกลาตนเองหมายถึงอะไร
การขัดเกลาตัวเองหรือการยกระดับจิตใจให้สูงส่ง หมายถึง การพัฒนา การเปลี่ยนแปลงจริยธรรม ความประพฤติ และศีลธรรมของตนให้ดีขึ้น การพยายามสร้างสรรค์และพัฒนาบุคลิกของตนให้เปลี่ยนไปในแนวทางที่ดี เป็นการขจัดอีโก้ ที่ไม่ดีให้ออกไปจากตนเอง
คำว่า ตัซกียะฮฺ บางคนกล่าวว่า หมายถึง การบริจาคทานบังคับที่เป็นทรัพย์สิน หรือการชำระขัดเกลาให้ทรัพย์สินของตนมีความสะอาด แต่ความหมายของนักปราชญ์ คำว่า ตัซกียะฮฺ หมายถึงการสร้างสรรค์ตัวเอง การขัดเกลาและอบรมให้จิตของตนให้มีความสูงส่ง โดยอาศัยอำนาจและแรงปรารถนาของจิตไปในทิศทางที่ถูกต้องอันเฉพาะเจาะจง
ดังเช่น ท่านอิมามโคมัยนี (รฎ.) กล่าวว่า การขัดเกลา หมายถึง หลังจากการทำสงครามเล็ก มนุษย์ต้องเข้าสู่การทำสงครามใหญ่ หรือญิฮาดอักบัร หรือ การต่อสู้กับจิตของตนเอง หมายถึง การที่มนุษย์สามารถควบคุมพลังอำนาจใฝ่ต่ำของตน หรือ พลังที่ปรากฏภายนอกให้อยู่ภายใต้การควบคุมของของเอกองค์พระผู้ทรงสร้างและทำลายให้แหล่งพลังของชัยฎอนมารร้ายว่างเปล่า
ความจำเป็นในการขัดเกลา
มนุษย์ผู้ลืมเลือนหรือหลับใหลต่างทราบดีว่าการงานและความประพฤติของตนในแง่ของความเจริญผาสุกและความตกต่ำต่างมีผลโดยตรงกับโลกนี้และโลกหน้า ด้วยเหตุนี้ จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีการพัฒนาจิตให้มีความสูงส่งและออกห่างจากอำนาจใฝ่ต่ำให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้ หรือออกห่างจากความต้องการอันเป็นพลังของเดรัจฉานให้มากที่สุด ซึ่งในเชิงของวิชาการเรียกว่า การขัดเกลาหรือการต่อสู้กับจิตใฝ่ต่ำของตน เนื่องจากการขัดเกลาหรือการยกระดับจิตใจ เป็นสาเหตุทำให้มนุษย์รู้จักตนเอง เป็นการขจัดและเป่าฝุ่นแห่งความลืมเลือน ความเผอเรอ และความหลับใหลที่ติดปิดบังสายตาให้สะอาดหมดจด
ขอขอบคุณเว็บไซต์ทีวีชีอะฮ์
