Turkish
Monday 25th of November 2024
0
نفر 0

Vahhabilik/Selefilik İnancı

Vahhabilik (Arapça: الوهابية), hicrî onikinci yüzyılın sonunda Suudi Arabistan’ın Necd kentinde Muhammed bin Abdulvahhab tarafından kurulan bir fıkra ve mezheptir. Bu mezhebin takipçilerine vahhabi denilmektedir. Vahhabilik füru din ve feri konularda Ahmed bin Hambeli’nin görüşlerine tabidir. Bu fırka mensupları daha çok Necd, Ahsa, Ka
Vahhabilik/Selefilik İnancı

Vahhabilik (Arapça: الوهابية), hicrî onikinci yüzyılın sonunda Suudi Arabistan’ın Necd kentinde Muhammed bin Abdulvahhab tarafından kurulan bir fıkra ve mezheptir. Bu mezhebin takipçilerine vahhabi denilmektedir. Vahhabilik füru din ve feri konularda Ahmed bin Hambeli’nin görüşlerine tabidir. Bu fırka mensupları daha çok Necd, Ahsa, Katif ve Umman’da yaşamaktadırlar. Bu mezhebin düşünsel ve fikri önderleri İbn Teymiye, İbn Kayyum ve Muhammed bin Abdulvahhab’tır.

Vahhabiler, Kur’an ve hadislerle karşılaştıklarında ayet ve hadislerin zahirine göre amel etmekte ve tevile inanmamaktadırlar. Onlar bazı ayet ve hadislerin zahirine istinaden Allah’ın aza ve organları olduğuna inanmaktadırlar.

Vahhabi öğretilerine göre kabir ziyaretleri, kabirlerin bina edilmesi, kümbet ve kubbe yapılması, hatta Hz. Peygamber Efendimiz (s.a.a) ve Ehlibeyt İmamları (a.s) için olsa dahi haramdır ve onlara tevessül kabirlerine ve onlardan geriye kalan eserlere teberrük etmek bidat ve şirktir. Vahhabiler Arabistan’a egemen olduktan sonra Sadrı İslam’dan geriye kalan ve Müslümanlar nezdinde saygın ve kutsal kabul edilen mekânları ve kabirleri yıkmaya koyuldular.

Necd şehri kabilelerinden birinin lideri olan Muhammed bin Suud, Muhammed bin Abdulvahhab’ın itikadını kabul ettikten ve onunla hicrî 1157 yılında anlaşma imzaladıktan sonra Necd halkıyla savaşa, çevre yerleri işgal etmeye ve Arap yarımadasına bu düşünceyi yaymaya başladı. Riyad şehrinin işgal edilmesi ile bu şehir Suudi Hanedanlığının başkenti oldu. Bu mezhep şu anda Suudi Arabistan’ın resmi mezhebi olup mezhep ulemaları tarafından verilen fetvalar devlet tarafından icra edilmektedir.

Kurucusu

Bu fırkanın kurucusu Muhammed bin Abdulvahhab’tır (ölümü, h.k. 1206).

Fıkhi Mezhebi

Vahhabiler fıkıhta, Hambeli mezhebine tabidirler ve inanç ve bazı füruu din konularında İbn Teymiye’nin görüşlerini esas almaktadırlar. Kendilerine “Selefiye” demektedirler ve selefi salihin (yani sahabelerin) siyresine göre amel ettiklerini iddia etmektedirler. Vahhabiler, Kur’an ve hadislerin zahirine sarılmakta ve Kur’an ve hadislerde olmayan her şeyi bidat telakki etmektedirler. Bundan dolayı, yalnızca kendilerinin “muvahhit” olduklarını iddia etmekte ve diğer Müslümanları ibadette müşrik ve bidat ehli olarak bilmektedirler.(1)

Tarihçe

Vahhabilerin inanç ve akaidi Ahmed bin Abdulhalim bin Teymiye’nin (İbn Teymiye diye meşhurdur) görüşlerine dayanmaktadır. Hambeli mezhebinden olan İbn Teymiye 8. Yüzyılda yaşamış ve hiçbir İslam mezhebinin kabul etmediği düşünce ve inançları gündeme getirmiştir.(2) Dönemin büyük Ehli sünnet âlimleri İbn Teymiye’nin görüşlerini reddederek kınamış ve farklı ülkelerde yaşayan bir çok İslam âlim ona muhalefet etmiştir. Bazıları onu kâfir bilmiş ve bazıları onun hapse atılmasını istemişlerdir.(3)

Bu itirazlardan dolayı İbn Teymiye’nin görüşleri 12. Yüzyıla kadar yaygınlık kazanmamıştır. İşte bu asırda Muhammed bin Abdulvahhab Necdi, ortaya çıkarak onun görüşlerini ihya etmiştir. Hareketinin başında kendisine taraftar bulamayan Muhammed bin Abdulvahhab, 1160 yılında Necd şehrinin “Diriyah” bölgesine gitti.(4) Diriyah bölgesinin emiri Muhammed bin Suud idi. Muhammed bin Suud, hükümetini güçlendirmek için Muhammed bin Abdulvahhab’ın inançlarının uygun olduğu kanısına vardı. Muhammed bin Abdulvahhab’ın mezhebini tebliğ etmek ve yaymak için hükümet güçlerinin kullanılması için Muhammed bin Suud ile Muhammed bin Abdulvahhab arasında bir anlaşma imzalandı. Bununla birlikte Muhammed bin Abdulvahhab da kendi dini otoritesinden yararlanarak onun hükümetini teyit ve takviye edecekti. O günden sonra bir çok şehre asker yığarak kendi inançlarını anlattılar. Her kim onların görüşlerini kabul etmediyse kâfir ilan edilerek öldürüldü.

Bu şekilde günbegün Suudi hanedanlığı güç kazanmaya ve onun gücü sayesinde de vahhabilik inancı yayılmaya başladı. Osmanlı imparatorluğunun sömürgeci güçler tarafından bölünmesiyle birlikte Arabistan Suudi hanedanlığına bırakıldı. Zira hanedanlık oldukça güçlenmiş ve görüş ve inançları sömürgeci (İngilizler…) güçlerle paralellik arz etmekteydi.(5) O günden sonra Vahhabilik Arabistan’ın resmi mezhebi olmuş, ancak bununla yetinmeyen vahhabiler tüm İslam ülkelerinde vahhabiliğin yayılması için çaba sarf etmeye koyulmuşlardır.

İnanç ve Akaid

En Temel İnançları: Vahhabilik mezhebinin temel özelliği, diğer Müslümanların inanç ve amellerinin reddedilmesi ve yok sayılmasıdır. Vahhabiler, Müslümanların inanç ve amellerinin ibadi tevhitle çeliştiğini sanmaktadırlar.(6) Vahhabi önderlerinin kitapları esasına göre her kim aşağıdaki şeyleri terk ederse Müslüman ve muvahhit olur:

* Hiçbir peygambere ve evliyaya tevessül etmemeli ve “ya Allah etevesselu ileyke bi-nebiyyike Muhammed’in nebiyyi rahmet” gibi sözleri söylememelidir.

* Ziyaret kastı ile Hz. Peygamber Efendimizin (s.a.a) kabrine yaklaşmamalı ve orada dua etmemelidir. Onların kabirlerine el sürmemeli ve kabirlerinin yanında namaz kılmamalıdır.

* Peygamberin (s.a.a) kabrinin üzerine cami ve başka bir bina yapmamalıdır.

* Peygamber bile olsa hiç kimse için adak adamamalıdır.

* Peygamber ve hiç kimse adına and içmemeli, yani peygamberin adına yemin ediyorum dememelidir.

* Hiçbir ölüyü hitap karar kılmamalıdır, isterse bu kişi peygamber olsun.

* Peygambere, “Seyyidina” (efendimiz) veya “ya Muhammed” yahut “Seyyidina Muhammed” gibi lafızlarla hitap etmemelidir.

 * Allah’ı hiçbir insan hakkı için hitap karar kılmamalı, yani Allah’ım! Muhammed’in hakkı için bu duamı kabul et’ dememelidir.

* Allah dışında birine sığınmak, yardım dilemek şirktir.

* İyi ve kötü dilekte bulunmamak, yani eğer inşallah Allah nasipt ederse veya Allah göstermesin eğer şöyle olursa’ gibi sözleri söylememelidir.

* Kabir ziyaretleri, kümbet yapmak, kabir üzerine bina yapmak, kabirleri süslemek ve orada mum yakmak şirktir.

* İsterse Peygamber Ekrem (s.a.a) olsun hiçbir insandan şefaat talep etmemelidir. Onların Allah tarafından böyle makamları olsa dahi, başkalarının böyle bir istekte bulunma hakları yoktur. Dolayısıyla böyle yaparlarsa putperestlerden hiç farkları kalmaz.(7)

İnanç Temelleri: Vahhabilerin temel inancaları Müslümanların Sadrı İslam’dan beri süregelen amel ve inançlarının yasaklanması ve terk edilmesi üzerine kurulmuştur. Yasak ve menedilmiş ameller şunlardan ibarettir:

* Kabir ziyaretleri

* Hz. Resulü Kibriya Efendimizin (s.a.a) ziyareti için hazırlık yapmak ve yola çıkmak

* Kabirlerin üzerine bina ve kümbet yapmak

* Kabirlere cami yapmak ve orada namaz kılmak

* Peygamberlere, evliyalara, Salihlere ve bu türden önemli kişilere tevessül etmek

* Yaşayan kişiler tarafından salih amellerin ölülere yarar sağlaması, örneğin onlar için adakta bulunmak

* Enbiya ve Salihlere ait şeylerle teberrükte bulunmak

* Hz. Fahri Kainat Efendimiz (s.a.a) için miladını kutlamak

* Ölülere ağlamak

* Enbiyaların hakkı için Allah’a and içmek

* Allah’tan başkalarına and içmek

* Abd (kul, köle, hizmetçi) kelimesinin Allah dışındaki isimlerle terkip edilmesi. Örneğin: Abdulhüseyin ismi.(8)

Vahhabilerin Allah’ı: tevhit ve ibadi tevhide sahip olduğu ve bu düşünceleri savunduğu iddiasında olan Vahhabiler, Allah’ı cismani ve maddi bir şekilde tanıtmaktadırlar. Allah hususunda vahhabilerin en önemli görüşleri şunlardan ibarettir:

* Allah cismanidir ve cismani şeylerden münezzeh değildir.(9)

* Allah her gece gökten yeryüzüne iner.(10)

* Allah sakal ve avret mahalli dışında tüm insan organlarına sahiptir.(11)

* Allah hervele (koşma ve yürüme arasında bir çeşit hızlı yürüme biçimi) yapmaktadır.(12)

Farklı İnançlar: Vahhabilerin kendilerine has bazı inançları daha vardır. Örneğin:

* Hz. Nuh (a.s) ilk peygamberdir.(13)

* Allah’ı ahirette görebileceğiz.(14)

* Peygamberler yalnızca tebliğ konusunda masumdurlar, bu konu dışında günah işleyebilirler ve kendi dinlerine aykırı işler yapabilirler.(15)

Önemli Karakterler

İbn Teymiye

Ahmed bin Abdulhalim bin Abdusselam bin İbn Teymiyye Harrani Hanbeli, hicretin 661. Yılında Harran’da dünyaya geldi ve 728 yılında Dimeşk’te hapis yatarken öldü. İbn Teymiye çok inişli çıkışlı bir hayat yaşamıştır. İbn Teymiye çocukken babası ile birlikte Moğolların saldırı korkusu ile Şam’a göç etmiştir. Defalarca hapse atılmış ve tüm İslam mezheplerinin tamamının görüşüne aykırı olarak verdiği fetvalardan dolayı tövbe etmeye zorlanmıştır.  

İbn Teymiye Hambeli mezhebinden olmasına rağmen, Hambeli mezhebinin tüm görüşlerine mukayyet değildi. İnanç ve kelami konularda tevhit meselelerine vurgu yapmaış ve icma ve meşhurun görüşüne çok defalar karşı çıkmıştır.

İbn Kayyum

İbn Kayyum Cevzi diye meşhur olan Şemsettin Ebu Abdullah Muhammed (691 – 751), İbn Teymiye’nin öğrencisidir. O da üstadı gibi mezkûr düşünce ve inançları savunduğundan İslam dininde bidat çıkardığı gerekçesi ile hapse atılmıştır.

Muhammed Bin Abdulvahhab

Muhammed bin Abdulvvahab, Necd şehrinin Uyayna bölgesinde dünyaya geldi. Hambeli fıkhını babasının yanında okudu. Tevhit, tevessül, teberrük, kabir ziyaretleri gibi konularda radikal görüşleri savunduğundan dolayı 1106 yılında Uyayna’dan kovuldu ve Diriyah’a şehrine gitti. Bu bölgenin emiri olan Muhammed bin Suud, Abdulvahhab’ın görüşlerinin kendi otoritesini güçlendirmek için iyi bir fırsat olduğunu anlayınca ona yardım etme ve inançlarını yayma sözü verdi. Kısa bir süre sonra şehir halkını Necd halkına karşı cihada çağırdı. Muhammed bin Abdulvahhab, Muhammed bin Suud’un yardımları ile Necd şehrini ele geçirdi. Hükümeti ele geçirdikten sonra Muhammed bin Suud’un oğlu Abdulaziz bin Suud’u hükümetin başına geçirdi ve kendisi 1206 yılında ölene kadar kendi mezhebini tebliğ ve yaymakla meşgul oldu.

Şeriata Aykırı Bazı Girişimleri

Vahhabiler gücü ele geçirdikten sonra, kendi inanç temelleri doğrultusunda bir çok girişimde bulundular. Vahhabilerin en önemli girişimleri şunlardan ibarettir:

* Medine’de 1221 yılında Cennetü’l Baki mezarlığını tahrip ettiler;(16)

* 1216 yılında Kerbela’ya hücum ederek İmam Hüseyin’in ziyaretçilerinden bir kısmını şehit etmiş ve şehrin kadınlarını esir almışlardır.

* 1216 yılında İmam Hüseyin’in (a.s) türbesini tahrip etmiş ve türbeye ait zerih ve kıymetli eşyaları çalmışlardır.(18)

* 1221 yılında Müminlerin Emiri İmam Ali’nin (aleyhi selam) türbesini yıkmak için Necef şehrine saldırmışlardır.(19)

Tebligat

Vahhabi mezhebinin âlimleri ilk önce mezheplerinin yayılması için oldukça fazla tebliğde bulunmuşlardır.

Afrika: Günümüzde olağanüstü bütçe ve sayısız tebligatlarla vahhabilik inancı Afrika ve Hindistan’da yayılmaya başlamıştır. Nitekim Zanzibar’da (zanzibar veya Zangibar, Afrika kıtasının doğusunda Tanzanya'ya bağlı iki adadan oluşan özerk yönetilen bölge) bir çok Müslüman bu mezhebi seçmiştir.

Hindistan: Hindistan’da bu fırkanın önderi Sir lakaplı Seyyid Ahmed Han (1817 – 1898) olmuştur. 1822 yılında hacda vahabilik mezhebini seçerek Pencap’ta bu fırkaya davete başlamıştır. Sir, burada vahhabi devletine benzer bir devlet kurmayı başarmış ve Hindistan’ın kuzeyini tehdit etmeye başlamıştır. O bölgelerde ulema ve vaizlere saldırılar tertiplemiş ve mezhebini kabul etmeyen herkese karşı cihat ilan etmiştir.

Cezayir: Bu bölgede, İmam Senusi adlı birisi hacca gitmiş ve vahhabiliği orada kabul etmiştir. Ülkesine döndükten sonra vahhabiliği tebliğ etmeye başlamıştır.

Yemen: İmam Şevkani (ö. 1250) adlı birisi orada ortaya çıkmış ve vahhabiliği orada yaymaya başlamıştır.

Vahhabilerin son yıllardaki en önemli tebliğ ve propaganda çalışmaları şunlardan ibarettir:

* Hicrî 1417 (1996) yılında hac mevsiminde 500 mübelliğin çalışması.

* Hicrî 1417 yılında 1000 Çeçenistanlıyı konuk unvanı ile davet etmesi.

* 1418 (1997) yılında Orta Asya’dan 1400 hacıya konuk adı altında davet etmesi.

* Çin üniversitesinde bir kütüphane açması.

* Uluslararası konferanslarda vahhabiliğin tebliğ ve propagandası.

* Bir yıl içinde 2000 tebliğci ve 290.000 propaganda çalışması.

* 1418 (1997) yılında Arabistan’da 5.200.000 propaganda ve tebliğ çalışması.

* Hicrî 1417 yılnda Bahreyn’de 3650 dini konuşma, din dersi ve 41.176 dini neşriyenin basılması ve 1418 yılında Safer ayında Bahreyn camilerinde 300 din dersi verilmesi.

* Dubai’de 3789 tebliğ çalışması ve 11.698 çeşitli neşriyenin basılarak yayımlanması.

* Katar’da 1418 dini konuşma, vaaz ve 13.715 neşriyatın basılarak yayımlanması.

* BAE’nin Fucairah şehrinde 1418 yılında Ramazan ayında 6000 tebliğ ve propaganda çalışması.

* Pakistan’da 1417 (1996) yılında, 165.296 dini propaganda ve tebliğ çalışması.

* Afganistan, İran, Hindistan, Nepal, Moritanya, İngiltere, Fransa ve Hollanda’ya tebliğci göndermesi.

* İngiltere’de tebliğ çalışmaları kapsamında 1417 yılında okul, medrese, hapishane, hastaneye… 10.800 dini ve mezhebi ders halkalarının kurulması.

* Endonezyalı tebliğciler için dini (vahabilik) kursların düzenlenmesi.

* Tataristan öğrencileri için dini (vahabilik) kursların düzenlenmesi.

* Venezüella İslam merkez ve cemiyet liderlerine kısa dönem Arapça derslerinin verilmesi.

* Arjantin’de Latin Amerikalı tebliğcilere kısa dönem kurslar tertiplemesi.

* Kazakistan’lı tebliğciler için dini kurslar düzenlenmesi.

* Kenya’da Kenyalılar için dini kurslar düzenlenmesi.

* Tayland’da tebliğciler için konferans ve seminerler düzenlenmesi.

* Senegal’de tebliğciler için paneller düzenlenmesi.

* Batı Afrika’da tebliğci ve cemaat imamları için kursların düzenlenmesi.

* Kazakistan’da tebliğci ve cemaat imamları için kursların düzenlenmesi.

* Amerika’da tebliğci ve cemaat imamları için kursların düzenlenmesi.

* Ukrayna’da tebliğcilerin eğitimi için kursların açılması.

* Çeçenistan’da tebliğci yetiştirme için okullar açılması.

* “Rabıtatu’l Alemu’l İslami” genel sekreterinin ülkelerin yetkilileri ile görüşmesi.

* Bosna’daki camilerin tamir ve onarım çalışmaları.

* Filipinlerde 104 caminin yapılması.

* Bosna Hersek’te 90 caminin yapılması ve onarılması.

* Dünya genelinde yaptırılan 1359 caminin yapımında ortaklık.

* Belçika’daki 300 camiye yardım.

* Rusya’da tebliğcilerin eğitimi için kursların açılması.

* Moskova üniversitesinde çalışma ve faaliyetler.

* 34 ülkede burs verilmesi.

* Tokyo’da Arap ve İslam (vahabilik) ilimlerini öğretecek okulun açılması.

* Endonezya İslami ve Arap ilimleri okulundan 3891 öğrencinin mezuniyeti.

* Irak Kürdistan’ında tebliğ çalışmalarına başlanması.

* 100.000 Azerbaycanlı sığınmacıya yardım edilmesi.

* Bosna Hersek için 321.000 kitabın basılması.(30)

Reddiye ve Tekzipler

Şia ve Sünni ulemalar vahhabiliğin reddi için çok sayıda kitaplar yazmışlardır.(21) Bu eserlerden bazıları şunlardır:

* Süleyman bin Abdulvahhab’ın (Muhammed bin Abdulvahhab’ın kardeşi) yazdığı “Es-Savaiku’l İlahiyye fi Reddi ale’l Vahhabiyet”.

* Şeyh Cafer Kaşifu’l Gıta’nın yazdığı “Minhacu’l İrşat limen İrade’s Sidad” kitabı.(22)

* Seyyid Muhsin Emin’in yazdığı “Keşfu’l İrtiyab fi ittibai Muhammed bin Abdulvahhab” kitabı.

* Ayetullah Cafer Subhani’nin yazdığı “Ayyini Vahhabiyet”.

* Ahmed Seyyid Zeyni Dehlan’ın yazdığı “Fitne Vahhabiyet” kitabı.

ABNA24.COM

Dipnotlar

  1. Emin, Keşfu’l İrtiyab, s. 7, 12; Rabbani, Firek ve Mezahibi Kelami, s. 181.
  2. Subhani, Buhusun Fi’l Milel ve’n Nihel, c. 4, s. 331.
  3. Rızvani, Vahabiyet ez didgah Mezahibi Ehli sünnet, s. 43, 57.
  4. Emin, Keşfu’l İrtiyab, s. 9.
  5. Bkz. Tarih ve nakd Vahhabiyet, Ali Ekber Faizi Pur, s. 41, 102.
  6. Bkz. İbn Teymiye, Mecmuetu’l Vesail ve’l Mesail, Tahkik, Muhammed Reşid Rıza, Li-Cenneti’t Turas el-Arabi, s. 1, 3, 20, 21, 42, 43.
  7. Muğniye, Muhammed Cevad, Hazihi Hiye el-Vahhabiyet, s. 74, 76.
  8. Subhani, Cafer, Buhusun Kuraniyetin Fi’t Tevhid ve Şirk, s. 54.
  9. İbn Teymiye Harrani, et-Tesis fi Reddi Ussise Takdis, c. 1, s. 101.
  10. İbn Teymiye, Mecmuetu’l Fetava, c. 5, s. 61.
  11. İbn Teymiye, el-Avasimu mine’l Kavasim, s. 210.
  12. Fetava el-Cennetu’d Daime lil-Buhusu ve’l İfta, c. 3, s. 196, fetva numarası: 9632.
  13. Ferheng Fireki İslami, s. 459.
  14. Minhacu’s Sünneti’n Nebeviyye, s. 1, 2 ve 215 ve 216.
  15. Minhacu’s Sünnet, c. 1, s. 226, 228; Edyani İlahî ve Freki İslami, s. 194.
  16. Emin, Keşf, s. 33.
  17. Emin, Keşf, s. 33.
  18. Emin, Keşf, s. 15.
  19. Emin, Keşf, s. 16.
  20. Rızvani, Ali Asker, Selefi Geri (vahhabiyet) ve Pasoh be Şübahat, Kum, Mescid-i Mukaddesi Cemkeran, altıncı baskı, s. 204, 205.
  21. Firkei Vahhabi ve Pasoh Şübahatı Anha, s. 15, 21.
  22. Ferhengi Şia, s. 468.

Kaynaklar

* İbrahimzade, Abdullah, Ali Nuri, Ali Rıza, Edyan ilahî ve Freki İslami, Kum, tahsin, 1383.

* İbn Teymiye el-Harrani, Ahmed, et-Tesis fi reddi Ussise’t Takdis.

* İbn Teymiye el-Harrani, Ahmed, el-Avasim mine’l Kavasim.

* İbn Teymiye, Ahmed, Kutub, Resail ve Fetava Şeyhülislam İbn Teymiye, mektebetu İbn Teymiye, tahkik, Abdurrahman bin Muhammed el-Asimi, ikinci baskı.

* İbn Teymiye el-Harrani, Ahmed, Mecmuaetu’l Vesail ve’l Mesail, tahkik: Muhammed Reşid Rıza, li-Cenneti’t Turas el-Arabi.

* İbn Teymiye, Ahmed, Minhacu’s Sünneti’n Nebeviyye, Tahkik: Muhammed Reşat Salim, müessese Kurtube, 1406.

* Emin, Seyyid Muhsin, Keşfu’l İrtiyab fi İttiba, Muhammed bin Abdulvahhab.

* Rabbani Gulpeygani, Ali, Frek ve Mezahibi Kelami, Kum, Merkezi Cihani Ulumu İslami, üçüncü baskı, 1383.

* Rızvani, Ali Asker, Vahabiyan, Tahran, Meş’er, 1390.

* Rızvani, Ali Asker, Selefi Geri (Vahhabiyet) ve Pasoh be Şübahat, Kum, Mescidi Mukaddesi Cemkeran, altıncı baskı, 1388.

* Rızvani, Ali Asker, Vahhabiyet ez didgahi Ehli sünnet, Kum, Delilima, 1387.

* Subhani, Buhusun fi’l Milel ve’n Nihel, Kum, Havza ilmiye, 1366.

* Subhani, Cafer, Buhusun Kuraniyetin fi’t Tevhid ve Şirk, Kum, Müessese İmam Sadık, 1384.

* Faizi Pur, Ali Ekber, Tarih ve Nakdi Vahhabiyet (Tercüme Keşfu’l İrtiyab), Kum, matbuat dini, 1387.

* Fetava el-Cenneti’d Daimeti lil-Buhusu ve’l İfta, fetva numarası: 9633.

* Ferhengi Şia, Pejuheşgede Tahkikat İslami, Kum, Zemzemi Hidayet, ikinci baskı, 1386.

* Meşkûr, Muhammed Cevad, Ferhengi Frek İslami, Meşhed, Astan Kudsi Razavi, ikinci baskı, 1372.

* Muğniye, Muhammed Cevad, Hazihi Hiye el-Vahhabiyet.

* Musevi Kazvini, Muhammed Hasan Firkei Vahhabiy ve Pasoh Şübahat Anha, mütercim, Ali Devan, Tahran, Rehnemun, 1391.


source : abna24
0
0% (نفر 0)
 
نظر شما در مورد این مطلب ؟
 
امتیاز شما به این مطلب ؟
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی:

latest article

Yahudilerin Alayları ve Bahaneleri Bitecek gibi Değil!
Fitre Zekatı Hakkında Bilinmesi Gereken Her Şey
İran - Filistin davası arasındaki ilişkinin realitesi nedir?
Ayetullah Cevadi Amoli: Kurtarıcının zuhurunun aslı tüm dinlerin sözüdür/ Zuhur ...
İslamî düşüncede kadının cihadı
Evlilik İşinin Gerçekleşmesinde Zorluk Çıkarmayınız (1)
Namaz Kılmayan İş Arkadaşlarınızı Öldürün!
Malatya'da Mevlid-i Nebi Konferansı
Müşriklerin Allah Resulü’nü Öldüreceği Gece ''Peygamber Efendimizin ...
Eğer Herşeyin bir Yaratıcısı Varsa O Halde Allah'ın Yaratıcısı Kimdir

 
user comment