" Fıtrat" Terimi :
Kur'an'da geçen Fıtrat ( Rum Süresi 30. ) kelimesinin lügat anlamı nedir ? kavramına gelince Fetere ( fe/ te / re ) kötü Kur'an'da defalarca tekrar edilmiştir. " Feterehunne " ( Enbiya Süresi : 56. ) "Fatır'us-semavat'i-vel-arz " ( En'am / 14 ve diğer beş ayetler. ) " İza es-sema'un feteret " ( İnfitar. Süresi 1. ) ve " Munfatir'un bih" ( Müzemmil / 18. ) her yerde bu kelimenin anlamı yaratmak, ibda etmek, ( ve hatta İbdâ anlamında yaratmak ) 'dır. Bir açıdan " ibda" geçmişi olmaksızın yaratılış demektir. Bu anlamda fıtrat lügat kelime manası ( yani " fi'let " vezninde ) insan ve din ( devletleşme ) hakkında yalnız bir ayette geçer. " Din ( devlet ) fıtratullah'tır. " İşte tam anlamıyla kulanılan manası :
" Artık, yüzünü tam doğru devlete ( dini ) döndür, Allah'ın fıtratına ( ilk yarattığı selâmet haline )' ki insanları o fıtrat halinde yaratmırtır. Allah'ın yaratışı, devlet ( din ) değiştirilemez." ( Rum Süresi : 30. )
( Daha sonra bu mütebir değerli ayetin tefsirinede açıklama getireceğiz. )
Arap diline aşina olanlar " fi'let "vezninin " çeşit"e delalet yani yanlış ettiğini bilirler. Meselâ " Celseten " oturmak ; "Cilset " özel bir şekilde oturmak demektir. "Celestu zeyd" , "falancanın oturuşu gibi oturdum " anlamındadır. İbn-i Malik " Elfiye " adlı eserinde şöyle der :
" Ve fa'letun- vezni- bir defa içindir ( Celsetun gibi ) ; fi'letun vezni ise şekil, çeşit içindir ( Cilsetun gibi ).
Binaenaleyh Kur'an-ı Kerim'de "fıtrat" lügatı insan ve onun dinle bağlantısı için kullanılmıştır. ; " Allah'ın fıtratı ki insanları, o fıtrat halinde yaratmıştır" ayetinde kastedilen şudur..." İnsana verdiğimiz özel bir yaratılış şekli vardır. Yani insan özl bir şekilde yaratılmıştır. " Bu gün sıkça kullanılan " insanın özellikleri" kavramında olduğu gibi ; eğer biz insan için yaratılışın bir takım özelliklere dayandığına inanacak olursak, fıtratı zımnen kabul etmiş oluruz. İnsanın fıtratı demek, "insanın yaratılışında ki özellikller" demektir. Bu konuda iki değerli sahabenin dörüşünü de almayı imal etmiyeceğiz.
İbn-i Esir ne diyor ?
Hadis nakl lügatlarında mevcut itimat ve güvenirliği olan kitaplarından birisi olan İbn-i Esir'in " El Nihayet " adlı kitabıdır ki, gerçetende çok meşhurdur. Kur'an'da geçen terimler hakkında çok nefis bir araştırma kitabı olan Rağib'in " Müfredat'ı" da şöyle bir ifade vardır. Rağib, çok iyi bir Kur'an lügatlerinin ; İbn-i Esir'de hadis lügatlerinin köklerini incelemişlerdir .
İbn-i Esir, El Nihaye kitabında meşhur bir hadisi naklediyor. ( Sahih-i Buhari, Kitab'il cenaiz, 80 ve 93. babları. ) Dünyaya gelen her bebek İslam fıtratı üzerinr doğar, lakin onların babaları ( yani diş etkenler onları büyükmeyi ve terbiyesini üzerine alan ) onları saptırır, onları Yahudi veya Hıristiyan ya da Mecûsi ederler." ( Daha sonra da hu hadis üzerinde durulacak ve bir mükayese edilecektir. ) İbn-i esir bu hadisi naklettiği için "fıtrat " kelimesini de şöyle açıklamışlardır.
