Sorunun Özeti: Acaba “Ebu Mihnef ve bazı eserlerini ezcümle “Vakatu Taf” kitabını tanıtabilir misiniz?

Soru
Acaba “Ebu Mihnefin kendisini ve “Vakatu Taf” (Maktelı Ebu Mihnef) kitabını tanıtabilir misiniz?
Kısa Cevap
Ebu Mihnef Kimdir?
Lut b. Yahya b. Said ki Ebu Mihnef ile meşhurdur, imam Sadık’ın (a.s.) değerli ashaplarından birisidir. Şia ve güvenilir bir şahıstır.[1] O birinci asrın ikinci yarısında Şii bir ailede, belki de Küfe’nın en büyük Şii ailelerinden birsinde dünyaya geldi. Dedesi nebiyi ekremin (s.a.a.) Ashabından Mihnef b. Süleym ve imam Aliyle birlikte olmuş ve cemel ve sıffın olmak üzere iki savaşta da imim Ali’nin yanında yer alarak düşmanlarıyla savaşmış. Babası Yahya b. Sait de imam Alinin Ashaplarından idi.[2]
Telifat-i Ebu Mihnef
“Vakatu’t Taf” ya “ “Maktelu Hüseyn” olarak bilinen “Katlül Hüseyin” [3]adlı kitap onun eserlerinden birisidir.
Ebu mihnef tarafından birçok kitap telif edilmiştir ve isimleri şöyledir: Megazi, Sakife, er-Ridde, Futuhu’l İslam, Futuhu’l Irak, Futuhu Huresan, eş-Şura, Katlu Osman, el – Cemel, Sıffin, en-Nehr, el – Hekemeyn, el – Garrat, Mektelu Emirel Müminin (a.s.), Katlü’l Hasan (a.s), Katlu’l Hüseyin (a.s.), Maktelü Hicr b. Adi, Ahbari Ziyad, Ahbari’l uhtar, Ahbari’l Haccac, Ahbari Muhammed b. Ebi Bekr, Maktelu Muhammed, Ahbari ibn. El Henefiye, Ahbari Yusuf  b. Ömer, Ahbari Şebib el harici, Ahbari Mutref  b. El Muğire b. Şube, Ahbari Al Mihnef b. Süleym, Ahbaril Haris b. Eset en Naci ve hurucuhu”.[4]
İşaret edildiği gibi Ebu Mihnef’in kitaplarından birisi “Katlül Hüseyin”dir. Ebu mihnefin Şii, Kerbela [5]vakasına ve imam Hüseyin’in şehit olduğu döneme, zamansal olarak yakın olması itibariyle onun kitabı değerli ve onun bu olay hakkında yazmış olduğu rapor hakikate çok yakın ve itimat edilen bir kitaptır. Ama maalesef bu kitap onun yazmış olduğu diğer kitapları gibi aradan kaybolmuş ve elimize ulaşmamıştır.
Bu gün Ebu Mihnefin kitabından elimizde olan nakiller meşhur olan “Tarihi Tabari” sahibi Muhammet b. Cerir ya Cüreyr Taberi’nın kendi mezkûr kitabında Ebu Mihneften beyan etmiş olduğu şeylerdir. Taberi hicretin 61.senesinin başındaki olaylardan iman Hüseyin’in (a.s.) şehadetine işaret ediyor[6] ve geniş bir şekilde Ebu Mihneften naklen bu olayı anlatıyor. Ama büyük ihtimalle Taberi bu kitabın tamamını zikir etmemiştir. Dolayısıyla bu kitabın aslı bu gün elimizde değildir. Sadece ondan bazı kesit ve bölümler Taberi vasıtasıyla nakil edilmiştir.
Taberinin Ebu Mihnef’den yaptığı nakiller büyük derecede şu itminanı veriyor ki kendi kitabında zikir etmiş olduğu konular Ebu Mihnefin yazmış olduğu “Katlül Hüseyin” kitabından alıntı yapılmıştır.
Ama “Makteli Ebu Mihnef” adlı kitap geçmişten günümüze dek İran, Irak ve Hindistan gibi ülkelerde birçok defa basılmış ve Ebu Mihnef kitabından Taberide nakil edilmiş konularla mukayese edildiği vakit aralarında var olan fark noktasında çok uçurumlar var ki bu da bunun son zamanlarda tahrif olunduğunu göstermektedir.[7]
 
[1] Necaşi, onun hakkında şöyle diyor: “Küfede haber ashabının şeyhi ve en belirginleridir”. Bkz. Ricali Necaşi, Kum: intişarati camiayi müdderisin, 1407, kameri, s, 320.
[2] Emin, Seyit Hasan, “Müstedrekü Ayanu Şia”, Beyrut: darut Taaruf, c. 6, s. 253.
[3] Büyük Rical âlimi Necaşi ebu Mihnef’in kitabının ismini şöyle getirmiş. Bkz. Necaşi, Ahmet b. Ali, “Ricali Necaşi”, s. 320.
[4] “Ricali Necaşi”, s. 320.
[5] Kerbela vakası hicretin 61.senesinde (birinci asırda) vuku buldu ve ebu Mihnef de bu asrın sonunda dünyaya geldi.
[6] Taberi, Muhammed b. Cureyr/Cerir, Tahkik: İbrahim, Muhammed ebul Fazl, Beyrut: daru turas, 1387 kameri, c. 5, s. 400
[7] “Müstedreku Aayanu Şia” kitabının sahibi bu işkâl ve karinelerinin bazısına işaret etmiş. Bkz. “Müstedreku Aayanu Şia”, c. 6, s. 255.