- Bismillah:
Ahlaki yapının iki hal üzerine olduğunu birçok arif beyan etmiştir..
Hal ve Meleke Hal sonradan elde edilen ve insani değerleri yitiren bir Hayvani sima idi ve bunu ıslah etmek ancak insanın tefekkürle kendi öz benliğinde bulunan o kötü sıfata karşı bir azim ve mücadele ile mümkündür.. Eğer insan biraz kendi başına kalıp yaşantı tarzını düşünecek olursa bunu daha iyi anlar ve ıslah yolunda büyük bir adım atmış olur, yok eğer çaba ve azim göstermezse Allah korusun o kötü hayvani sıfat ile bu dünyadan göçer ve dirilişi o Hal üzere olur ve ‘’Onlar yolca tıpkı hayvan gibidirler hatta daha aşağı’’ ayetinin altına girer…O halde insan isek insan gibi tavır sergilemeliyiz ki gerçek hakiki manada insani kamil olalım.. İnsanın Meleki yönüne gelince bunu damı ıslah etmemiz gerekiyor? demeden önce tefekkürle azim ile kendimizde öz fıtratımızda bulunan meleki özellikleri tanımamız ve orta derecede kullanmamız için ‘’Onlar harcadıkları zaman (infak, iyilik hasenat vb..)ne israf ederler nede cimrilik onların tutumu bu ikisinin arası olan dengeli itidalli bir harcamadır’ ’ayeti üzerinde düşünüp Allah’ın Kerim isminin tecellisinin hakkını vermemiz gerekir.. Bu örnekleri yüce yaratıcının diğer isimleri üzerinde düşünüp her ismin tecellisi olan hikmeti kendi üzerimizde çoğaltıp orta derecede hareket edebiliriz… Biliyoruz ki alem Allah’ın Rahman ve Rahim sıfatlarının tecellisi ile ayakta durmaktadır, yoksa bizler o isimlerin hakkını asla eda edemez hakiki manada anlayamayız, sadece Enbiyanın göstermiş olduğu yolda kendi ruh haletimize göre gücümüzün yettiği kadarını idrak edip o doğrultuda hareket edebiliriz… Burada en önemli konu şudur ki Allah’ın isimlerinin tecellisinin görünmesinden sonra asıl tehlike başlamakta ve bunu algılayamaz ve meleki özelliği kendi nefsi çıkarlarımız için kullanırsak mesela ’’Cömertlik” özelliğimizi saçıp savurarak yersiz ihsan zulümdür sözünün tersini yapacak olursak ki bu cömertlik nefsi boyuta girer o zamanda bizim cömertliğimiz sadece kendimize yazık etmekle sonuçlanır. Bu örnekleri diğer özelliklerimiz ile de akıl irade azim ve hikmet çerçevesinde şekillendirip Allah’ın göstermiş olduğu yolda ciddi adımlar atabiliriz.
