Bu ay, çok kıymetli ve yüce aylardan bir aydır. Sahabe ve tabiin bu ay geldiğinde ibadete oldukça fazla önem verir ve ibadetle meşgul olurlardı. Zilhicce ayının ilk on gününde en fazla üzerinde durulan amel her akşam kılınması gereken iki rekatlık namaz ve ilk dokuz gün oruç tutmaktır… Hadisi Şerifte şöyle buyrulmuştur: “Her kim zilhicce ayının ilk dokuz günü oruç tutarsa, Allah Teala bir ömür boyu oruç tutma sevabını ona verir.” İmam Cafer Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: “Babam imam Muhammed Bakır (a.s) bana şöyle buyurdu: ‘Oğulcuğum! Zilhicce ayının ilk on günü her akşam, akşam namazı ile yatsı namazı arası bu iki rekatlık namazı terk etme” Kim bu namazı kılarsa hacıların sevap ve amellerine ortak olur.
İlk On Gece Kılınması Gereken Namaz
Bu ayın ilk on günü oldukça faziletlidir. Bu ayın ilk on günü Kur’an-ı Kerim’de “Eyyami’n Malumat” olarak anılmıştır.
Kur’an-ı Kerim’de şöyle geçmiştir:
وَيَذْكُرُوا اسْمَ اللّٰهِ فٖى اَيَّامٍ مَعْلُومَاتٍ
“Belli günlerde Allah’ın adını ansınlar. (Hac, 28)”
Allah Resulü (s.a.a) şöyle buyurmuştur: “Allah katında bu on günlük zamanın günleri kadar temiz ve pak günler yoktur.”
Bu ay yapılması gereken ameller
1. Bu ayın ilk dokuz günü oruç tutmak. (10. Gün Kurban bayramıdır ve bayram günü oruç tutmak haramdır) İmam Musa Kazım’dan (a.s) şöyle rivayet edilmiştir: “Her kim zilhicce ayının ilk dokuz günü oruç tutarsa, Allah Teala bir ömür boyu oruç tutma sevabını ona verir.”
2. İlk on gün boyunca her gün, akşam namazı ile yatsı namazı arası iki rekatlık namaz kılınmalı. imam Cafer Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: “Babam imam Muhammed Bakır (a.s) bana şöyle buyurdu: ‘Oğulcuğum! Zilhicce ayının ilk on günü her akşam, akşam namazı ile yatsı namazı arası bu iki rekatlık namazı terk etme” Namaz, sabah namazı gibi kılınmalı her rekatta Fatiha suresinden sonra ihlas suresi ve sonra şu ayet okunmalıdır:
وَوٰعَدْنَا مُوسٰى ثَلٰثٖينَ لَيْلَةً وَاَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مٖيقَاتُ رَبِّهٖ اَرْبَعٖينَ لَيْلَةً وَقَالَ مُوسٰى لِاَخٖيهِ هٰرُونَ اخْلُفْنٖى فٖى قَوْمٖى وَاَصْلِحْ وَلَا تَتَّبِعْ سَبٖيلَ الْمُفْسِدٖينَ.
Ve vaadna musa selasine leyletev ve etmemnaha bi aşrin fe temme mikatu rabbihi erbeîne leyleh, ve kale musa li ehihi harunahlufni fi kavmi ve aslih ve la tettebi' sebilel mufsidîn.
((Bana ibadet etmesi için) Musa'ya otuz gece vade verdik ve ona on gece daha ilâve ettik; böylece Rabbinin tayin ettiği vakit kırk geceyi buldu. Musa, kardeşi Harun'a dedi ki: Kavmimin içinde benim yerime geç, onları ıslah et, bozguncuların yoluna uyma. A’raf Suresi, 142. Ayet)
Kim bu namazı kılarsa hacıların sevap ve amellerine ortak olur. (onların sevaplarında bir azalma olmaz.)
3. Bu beş duayı okumalı. İmam Muhammed Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: “Bu duayı Cebrail (a.s) Hz. İsa’ya bu on gün boyunca okuması için hediye olarak göndermiştir:
(1) اَشْهَدُ اَنْ لااِلهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، بِیَدِهِالْخَیْرُ، وَهُوَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیرٌ
(2) اَشْهَدُ اَنْ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، اَحَداً صَمَداً، لَمْ یَتَّخِذْ صاحِبَةً وَلا وَلَداً
(3) اَشْهَدُ اَنْ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، اَحَداً صَمَداً، لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ، وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً اَحَدٌ
(4) اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، یُحْیى وَیُمیتُ، وَهُوَ حَىٌّ لا یَمُوتُ، بِیَدِهِ الْخَیْرُ، وَهُوَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیرٌ.
(5) حَسْبِىَ اللهُ وَکَفى، سَمِعَ اللهُ لِمَنْ دَعا، لَیْسَ وَرآءَ اللهِ مُنْتَهى،اَشْهَدُللهِ بِما دَعا،وَاَنَّهُ بَرىءٌ مِمَّنْ تَبَرَّءَ، وَاَنَّ لِلّهِ الاْخِرَةَ وَالاْولى.
1. Eşhedu en la ilahe illallah vehdehu la şerike leh, lehul mulku velehul hamd bi yedihal hayr ve huve ala kulli şeyin kadir
2. eşhedu en la ilahe illallah vehdehu la şerike leh, eheden sameden lem yetteğiz sahibeten vela veleda.
3. eşhedu en la ilahe illallah vehdehu la şerike leh, eheden sameden lem yelid velem yuled velem yekunlehu kufuven ehed.
4. Eşhedu en la ilahe illallah vehdehu la şerike leh, lehul mulku velehul hamd, yuhyi ve yumiytu ve huve hayyun la yemutu bi yedihihil hayr, ve huve ala kulli şeyin kadir.
5. Hasbiyallahi ve kefa, semiallah limen dea, leyse veraallahi munteha, eşhedullahi bima dea, ve ennehu beriun mimmen teberre’e ve enne lillahil ağirete vel ula.
Hz. İsa (a.s) bu beş duanın 100 kere okunmasında bir çok sevapların olduğunu buyurmuştur. Merhum Allame Meclisi, şöyle buyurmuştur: Her kim eğer her gün bu duanın her birini on kere okursa bu rivayete amel etmiş olur. (her gün on kere okursa on günde her biri 100 kere olur) elbette her gün her dua 100 kere okunursa daha iyidir.
4. Her gün on gün boyunca Hz. Ali’den (a.s) nakledilen bu duanın okunması. Eğer her gün on kere okunursa daha iyidir:
لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الّلَیالى وَالدُّهُورِ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ اَمْواجِ الْبُحُورِ،
لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ وَرَحْمَتُهُ خَیْرٌ مِمّا یَجْمَعُونَ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الشَّوْکِ وَالشَّجَرِ
لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الشَّعْرِ وَالْوَبَرِ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الْحَجَرِ وَالْمَدَرِ
لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ لَمْحِ الْعُیُونِ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ فِى اللَّیْلِ اِذا عَسْعَسَ، وَالصُّبْحِ اِذا تَنَفَّسَ
لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الرِّیاحِ فِى الْبَرارى وَالصُّخُـورِ، لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ مِـنَ الْیَـوْمِ اِلـى یَـوْمِ یُنْفَخُ فِى الصُّورِ
La ilahe illallahu adedel leyali ved duhur, la ilahe illallahu adede emvacil buhur,
La ilahe illallahu ve rahmetuhu hayrun mimma yecmeun, la ilahe illallahu ededeş şevki veş şeceri,
La ilahe illallahu adedeş şe’ri vel vebri, la ilahe illallahu adedel heceri vel mederi,
La ilahe illallahu adede lemhil uyun, la ilah illallahu fil leyli iza as’ase ves subhi iza teneffese,
La ilahe illallahu adeder riyahi fil berari ves suğuri la ilahe illallahu minel yevmi ila yevmi yunfeğu fis suri.
5. Ebu Hamza Sumali, İmam Cafer Sadık’ın (a.s) bu duayı zilhicce ayının ilk gününden arife gününün ikindi vaktine kadar sabah namazından sonra ve akşam namazından önce okuduğunu rivayet etmiştir.
اَللّـهُمَّ هذِهِ الاْیّامُ الَّتى فَضَّلْتَها عَلَى الاْیّامِ وَشَرَّفْتَها، وَ قَدْ بَلَّغْتَنیها بِمَنِّکَ وَرَحْمَتِکَ، فَاَنْزِلْ عَلَیْنا مِنْ بَرَکاتِکَ، وَاَوْسِعْ عَلَیْنا فیها مِنْ نَعْمآئِکَ، اَللّـهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَاَنْ تَهْدِیَنا فیها لِسَبیلِ الْهُدى، وَالْعَفافِ وَالْغِنى، وَالْعَمَلِ فیها بِما تُحِبُّ وَتَرْضى، اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ یا مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوى، وَیا سامِعَ کُلِّ نَجْوى، وَیا شاهِدَ کُلِّ مَلاَ، وَیا عالِمَ کُلِّ خَفِیَّة، اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَ اَنْ تَکْشِفَ عَنّا فیهَا الْبَلاءَ، وَ تَسْتَجیبَ لَنا فیهَا الدُّعآءَ، وَ تُقَوِّیَنا فیها وَ تُعینَنا، وَتُوَفِّقَنا فیها لِما تُحِبُّ رَبَّنا وَتَرْضى، وَعَلى مَا افْتَرَضْتَ عَلَیْنا مِنْ طاعَتِکَ، وَطـاعَةِ رَسُولِکَ وَاَهْلِ وِلایَتِکَ، اَللّـهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ، اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَاَنْ تَهَبَ لَنا فیهَا الرِّضا، اِنَّکَ سَمیعُ الدُّعآءِ، وَلا تَحْرِمْنا خَیْرَ ما تُنْزِلُ فیها مِنَ السَّمآءِ، وَطَهِّرْنا مِنَ الذُّنُوبِ یا عَلاّمَ الْغُیُوبِ، وَاَوْجِبْ لَنا فیها دارَ الْخُلُودِ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَلا تَتْرُکْ لَنا فیها ذَنْباً اِلاَّ غَفَرْتَهُ، وَلا هَمّاً اِلاَّ
فَرَّجْتَهُ، وَلا دَیْناً اِلاَّ قَضَیْتَهُ، وَلا غائِباً اِلاَّ اَدَّیْتَهُ، وَلا حاجَةً مِنْ حَوائِجِ الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ اِلاَّ سَهَّلْتَها وَیَسَّرْتَها، اِنَّکَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیرٌ، اَللّـهُمَّ یا عالِمَ الْخَفِیّاتِ، یا راحِمَ الْعَبَراتِ، یا مُجیبَ الدَّعَواتِ، یا رَبَّ الاْرَضینَ وَالسَّمواتِ، یا مَنْ لا تَتَشابَهُ عَلَیْهِ الاْصْواتُ، صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَاجْعَلْنا فیها مِنْ عُتَقآئِکَ وَطُلَقآئِکَ مِنَ النّارِ، وَالْفائِزینَ بِجَنَّتِکَ، وَالنّاجینَ بِرَحْمَتِکَ، یااَرْحَمَ الرّاحِمینَ، وَصَلَّى اللهُ عَلى سَیِّدِنا مُحَمَّد وَآلِهِ اَجْمَعینَ، وَسَلَّمَ عَلَیْهِمْ تَسْلیماً.
Allahumme hazihil eyyamul letiy fazzalteha alel eyyami ve şerrefteha, ve kad belleğteniha bi mennike ve rahmetike, fe enzil aleyna min berekatike ve evsi’ aleyna fiyha min ne’maaike, Allahumme inniy es’eluke en tuselliye ale muhammedin ve ali Muhammed ve en tehdina fiyha lisebiylil huda, vel efafi vel ğina, vel ameli fiyha bima tuhibbu ve terza, Allahumme inniy es’eluke ya mevzia kulli şekva, veya samie kulli necva, veya şahide kulli melai, veya alime kulli ğafiyyetin, en tusalliye ale muhammedin ve ali Muhammed, ve en tekşife enna fiyhal bela ve testeciybe lena fiyhad dua, ve tukavviyena fiyha ve tuiynena ve tuveffikena fiyha lime tuhibbu Rabbena ve terza, ve alem af terezte aleyna min taetike ve teati resulike ve ehli vilayetike, Allahumme inni es’eluke ya erhemer rahimin, en tusalliye ale muhammedin ve ali Muhammed ve en tehebe lena fiyhar rıza inneke semiud dua, vela tehrimna ğayre ma tunzilu fiyha mines semai ve tahhirna minez zunubi ya allemel ğuyubi ve evcib lena fiyha darel ğuludi, Allahumme salli ale muhammedin ve ali Muhammed vela tetruk lena fiyha zenben illa ğaferte vela hemma illa ferrecte vela deynen illa kazeytehu vel ğaiben illa eddeyte, vela haceten min hevaicid dunya vel ahreti illa sehhelteha ve yesserteha inneke ale kulli şey’in kadir, Allahumme ya alimel ğafiyyati ya rahimel eberati ya muciybed de’avati ya rabbel araziyne ves semavati ya men la teteşabehu aleyhil esvat salli ale Muhammed ve ali Muhammed vec elna fiyha utekaike ve telakaike minen nar, vel faiziyne bi cennetike ven naciyne bi rahmetike ya erhemer rahimin, ve sallallahu ale seyyidina muhammedin ve alihi ecmein ve selemle aleyhim teslima.
Birinci Gün Hz. Fatıma’nın (s.a) Namazı Kılınmalı
Zilhicce ayının birinci günü çok mübarek bir gündür. Bugün yerine getirilmesi gereken birkaç amel vardır:
a) Oldukça çok sevabı olan oruç tutmak.
b) Hz. Fatıma’nın (s.a) namazı. Bu namaz dört rekattır. Sabah namazı gibi iki rekat iki rekat kılınmalıdır. Hz. Emire’l Müminin Hz. Ali’nin (a.s) namazı gibi Fatiha suresinden sonra 50 kere ihlas suresi okunur. Namaz bittikten sonra Hz. Fatıma’nın (s.a) tesbihi çekilir (34 kere Allah-u Ekber, 33 kere Elhamdulillah ve 33 kere Subhanallah) sonra şu dua okunur:
سُبْحانَ ذِى الْعِزِّ الشّامِخِ الْمُنيفِ، سُبْحانَ ذِى الْجَلالِ الْباذِخِ الْعَظيمِ
سُبْحانَ ذِى الْمُلْكِ الْفاخِرِ الْقَديمِ، سُبْحانَ مَنْ يَرى اَ ثَرَ النَّمْلَةِ فِى الصَّفا
سُبْحانَ مَنْ يَرى وَقْعَ الطَّيْرِ فِى الْهَوآءِ، سُبْحانَ مَنْ هُوَ هكَذا وَلا هَكَذا غَيْرُهُ
Subhane zil izzi’ş şamiği’l munif, subhane zil celali vel baziğil azim,
Subhane zil melikil fağiril kadim, subhane men yera eseren nemleti fi safa
Subhane men yera vek’e’t tayri fil hevai, subhane men huve hakeza vela hakeza ğayruhu.
c) Zeval vaktine (öğlen namazı vakti) yarım saat kadar kala İki rekatlık namaz kılmak. Her rekatta bir defa Fatiha suresi, on defa ihlas suresi, on defa Ayetel kürsü ve on defa Kadir suresi okunur.
d) Her kim korktuğu bir zalim varsa bugün bu duayı okursa Allah o zalimin şerrinden onu korur:
“حَسْبى حَسْبى حَسْبى مِنْ سُؤالى، عِلْمُكَ بِحالى”
Hasbiy hasbiy hasbiy min sualiy ilmuke bihaliy