Dini əqidələrimizin əsaslarından biri də «İmamət» mövzusudur.İslam peyğəmbəri Həzrət Mühəmməd səlləllahu ələyhi və Alihi və səlləm xalq üçün ilahi peyğəmbər olmaqla yanaşı, müsəlman ümməti üçün dahi rəhbər də sayılırdı.Amma bütün ilahi peyğəmbərlər bir gün dünya ilə vidalaşdığı kimi, İslam peyğəmbəri də 63 il yaşayaraq 23 il peyğəmbərlikdən sonra vəfat etdi.Hər bir ağıl ...
BRAHMAN AYİNİ (1)
VEDA AYİNİNDƏKİ DƏYİŞİKLİKLƏR
Miladdan əvvəl 8-9-cu əsrlərdə brahmanlar (veda ayininin ruhaniləri) veda ayinində çox dərin dəyişikliklər etdilər. Bu dəyişikliklər əsasən həmin ayinin iki əsas aspektində baş vermişdi:
Birincisi ideologiya sahəsində idi, bu ayinin ardıcılları özlərini xilas etmək və tanrılarının güclənməsi üçün çoxsaylı allahlara sitayişdən, onların ...
Quran Peyğəmbərə (s) müraciət edərək buyurur:“Ey (libasına) bürünüb sarınan (Peyğəmbər)! Qalx (qövmünü Allahın əzabı ilə) qorxut! Öz Rəbbini uca tut! Libasını təmizlə!” (“Müddəssir” surəsi, ayə: 4)Ayədə geyimin paklığından məqsədin nə olduğu haqqında 6 versiya irəli sürülmüşdür.1. Ayədə məqsəd onun ilkin zahiri ...
Əvvəlcə bu məsələ ilə bağlı bir iradı aradan qaldırmaq zəruri görünür. O da budur ki, “bədbinlik” hissi insanın ixtiyarından xaric olduğundan ondan çəkinmək mümkün deyildir. Məsələn, insan bir mənzərəni müşahidə etdikdə, yaxud bir söz eşitdikdə, yaxud bir məsələ və şəxsin mənfi tərəfi haqqında fikirləşdikdə, ixtiyarsız olaraq bədbinlik onun fikrinə ...
Elm və bilik əldə etmək kamal qalasına çatmaq üçün lazım olan amillərdən biridir. İnsan elmsiz heç bir yerə gedib çıxa bilməz. İmam Hadi (ə) bu nəzərdə idi ki, insanlığın ali məqsədinə çatmaq üçün insan elm və mərifət ardınca olmalıdır. Çünki agahlıq olmadan heç bir yolçu məqsədinə çatmaz.İmam (ə) buyurur: “Alim və tələbə hər ikisi inkişaf və hidayətdə şərikdirlər”. Əgər ...
Bəzi insanlar vardır ki, hesab-kitabları çox dəqiqdir. Onlar pullarını elə xərcləyirlər ki, başqlarına möhtac olmasınlar. Hər bir işlərində nəzm vardır. Bu insanların boş vaxtı yoxdur və yersiz sözlərə qulaq asmazlar və yersiz iş görməzlər. (Tebyan)Bir çoxlarımız bu cür insanları görən zaman onları tənqid edirik. Deyirik ki, belə yaşamaq olar?! Bir qədər də həyatdan ...
İbtidai dinlərin müxtəlif fərqlərlə yanaşı, çoxlu ortaq cəhətləri də vardır. Bu ortaq cəhətlər bütövlükdə bütün ibtidai dinlərin vahid bir ideologiya və eyni mənbədən qaynaqlanmasını göstərir. İbtidai icma və qəbilələrin dünyanın müxtəlif nöqtələrində dağınıq şəkildə yaşamalarına görə, əlifba və yazışmaların olmadığı bir şəraitdə onların mədəniyyət, e`tiqad və ...
IKINCI ÇAPIN MÜQӘDDIMӘSI
Yaşadığımız dövr, dini və e`tiqadi baxımdan hamı üçün, xüsusilə gənc nəsl üçün iztirab, böhran və çaşqınlıq əsridir. Dövrü şərait bir sıra problemlər yaratmış, unudulmuş köhnə sualları bir daha ortaya atmışdır.
Görəsən biz bu şəkk və tərəddüdlər burulğanından, şübhə və suallar hücumundan narahat olaraq təəssüflənməliyikmi?
Mənim fikrimcə, bu barədə ...
GÜNAHKARLARLA YOLDAŞLIĞIN MƏZƏMMƏTİ HAQQINDA RƏVAYƏTLƏR1. İmam Sadiq (ə) imam Baqirin (ə) dilindən belə nəql edir: “Atam Səccad (ə) mənə buyurdu: “Beş zümrə ilə yoldaş, həmsöhbət və dost olma.” Bu beş zümrənin kimlərdən ibarət olduğunu soruşdum. Atam buyurdu: “Yalançı ilə yoldaşlıqdan çəkin. O ilğım kimidir, uzağı yaxın, yaxını uzaq göstərər. Fasiqlə yoldaşlıqdan çəkin. O səni ...
SƏYƏ АID ОLАN MÜХTƏLIF HÖKMLƏR
Məsələ 1. Səfа və Mərvə аrаsındа yеddi dəfə səy еdəcəyini bilən şəхs, əgər bu niyyətlə də Səfаdаn səyə bаşlаyаrsа, аmmа hər gеdib-qаyıtmаğı bir dəfə hеsаblаdığı üçün nəticədə оn dörd dəfə səy еdərsə, ən qüvvətli nəzərə görə, həmin səy kifаyətdir.
Məsələ 2. Əgər səy əsnаsındа nеçənci şutdа оlduğu hаqdа ...
ÖLÜM ANLAYIŞI
Bəşəriyyəti həmişə narahat edən fikirlərdən biri, ölüm düşüncəsi və həyatın sona çatması məsələsidir. Insan özündən «Dünyaya nə üçün gəlmişəm və nə üçün gedirəm?», «Bu tikib sökməkdən məqsəd nədir?», «Bu iş bihudə və boş bir iş deyilmi?» suallarını soruşur.
Xəyyama mənsub olan bir şe`rin məzmunu belədir:
Məst adam hazır qədəhin sınmasını rəva bilməz; ...
FӘLSӘFI BӘDBINLIK
«Şərlər məsələsinin» digər tə`sirlərindən biri də fəlsəfi bədbinlikdir. Bədbin filosoflar adətən materialistlərdən çıxır. Materializm və bədbinlik arasında bir növ inkaredilməz əlaqə və bağlılıq var. Nə üçün? Cavab aydındır, çünki materializm şərlər məsələsinin həllində acizdir. Ilahi fəlsəfəyə əsasən, vücud xeyirlə bərabərdir, şər nisbidir və hər bir şərin ...
Dünya, insan üçün axirətə nisbətdə hazırlıq və təkmilləşmə məktəbidir. Dünya axirətə nisbətdə bir gənc üçün məktəb və universitet dövrü kimidir. Dünya doğrudan da məktəb və tərbiyə ocağıdır.Nəhcül-bəlağənin qısa kəlmələr bölməsində deyilir ki, bir nəfər həzrət Әlinin (ə) yanına gəlir və dünyanı pisləməyə başlayaraq «dünya zalımdır, dünya insanı aldadır, dünya cinayətkar ...
Bu fəsldə, uzun və bəlkə də yorucu olan söhbətimizdən, ayrı-seçkilik və fərqlərə tutulan iradlara verilən cavabların xülasəsi belə oldu:1. Varlıq aləmi bir sıra zati və dəyişməz qanunauyğunluqlarla idarə edilir və ona əsasən hər bir şey və hadisə müəyyən məqam, mərtəbə və mövqeyə malikdir və onun dəyişməsi mümkün deyil.2. Varlığın müxtəlif məqam və dərəcələrinin olması, onun qanuna ...
Əmirəl-möminin (ə) buyurur: “Varlığımızın dəyəri behiştdən başqası deyildir. Ona görə də onu ondan azına satmayın. İbadət yaradılışın hədəfidir”.
Allah Təala Öz lütfünə əsasən bəndələrin ibadət etməsi üçün bütün zəminələri hazır etmişdir. Çünki bu şərəfli varlığın yaradılmasındakı hədəf – ibadətdir. İbadət dedikdə Allah Təalaya edilən hər növ pərəstiş və ibadət ...
TӘKVINI VӘ ŞӘRTI ŞӘRTLӘR
Insanlar adətən yaradılış, cəza, mükafat, xoşbəxtlik və bədbəxtliklər barəsindəki ilahi qanunları bəşəriyyətin ictimai qanunları ilə müqayisə edirlər. Halbuki bu işlər təkvini və həqiqi şəraitə tabedirlər. Amma ictimai qanun və şəraitlər şərti və e`tibari qanunlara tabedirlər. Ictimai qanunlar şərti şəraitlərə tabe ola bilərlər, amma yaradılış qanunları, o ...
ISLAM FILOSOFLARI BAXIMINDAN
Islam filosofları bu məsələni başqa cür bəyan ediblər. Amma əldə etdikləri nəticə bizim ayə və rəvayətlərdən əldə etdiyimiz nəticə ilə uyğundur. Әbu Әli ibni Sina belə deyir:
«Insanlar cismi sağlamlıq və bədənlərinin gözəlliyi baxımından üç qrupa bölünürlər. Onların bir qrupu tam sağlam və ya gözəlliyin tam zirvəsində olurlar. Başqa bir qrup isə çirkinlik və ...
Indi də məsələnin digər bir tərəfini araşdıraq. Görəsən təkallahlı və qiyamətə imanı olan və Allah yolunda iş görən qeyri-müsəlmanların vəziyyəti necə olacaq?Kitab əhli arasında elələri var ki, onlar nə Isanı və nə də Üzeyri Allahın oğlu hesab edir və nə də atəşpərəst və dualistdirlər. Onlar nə «Isa Allahın oğludur», nə «Üzeyr Allahın oğludur» və nə də «Әhrimən pisliklər ...
Qeybətin yaxşı əməlləri yandırması və ibadəti dəyərdən salması barədə nəql olunan hədislərin sayı az deyildir. O cümlədən, imam Sadiqdən (ə) nəql olunan bir hədisdə buyurulur:اَلْغِيْبَةُ حَرامٌ عَلى كُلِّ مُسْلِمٍ... وَالْغِيْبَةُ تَاَكُلُ الْحَسَناتِ كَما تَاَكُلُ النّارُ اَلْحَطَبَ“Qeybət hər bir ...
