نخستين پديده جهان آفرينش

نور وجود حسين عليه السلام و موقعيّت ممتاز و مقام ويژه او، از آغاز آفرينش تا دامنه قيامت و پس از روز رستاخيز است ، بدينگونه ترسيم مى گردد:
فلاسفه و ديگر انديشمندان الهى و مادّى گرا در مورد آفرينش ‍ نخستين موجود و پيدايش اوّلين پديده در جهان هستى ، ديدگاه واحدى ندارند.
برخى بر اين نظرند كه : (نخستين پديده دستگاه آفرينش ، عقل اوّل بود؛ آنگاه مراحل ده گانه عقول عشره را بدان پيوند مى دهند.)و برخى بر اين ديدگاهند كه : (نخستين موجود، ... آب حيات و زندگى بود.) و برخى ديگر: (آغاز آفرينش را، از پيدايش ‍ كلام و خلقِ سخنى كه به اراده و خواست آفريدگار هستى ، علّت پيدايش ديگر موجودات طىّ مراحل چندگانه اى گرديد، بحث به ميان آورده اند.) و ....
روايات اسلامى نيز در اين مورد مختلف است ، امّا آنچه از انبوه روايات صحيح ، دريافت مى شود اين است كه :
(نخستين پديده دستگاه آفرينش نور وجود پيامبر صلى الله عليه و آله است .)
روشن است كه عقل سالم و انديشه صحيح نيز بر اين ديدگاه منطقى رهنمون است ، چرا كه برترى و عظمت و محبوبيّت ، در دستگاه آفريدگار پديده ها، خود مى تواند دليل قانع كننده اى بر تقدّم در خلقت محسوب گردد و مى توان گفت آنكه شريفتر و محبوبتر و ارزشمندتر از ديگر پديده هاى هستى است ، به طور يقين نخستين آنها نيز مى تواند باشد.
البتّه برخى روايات صراحت دارند كه: (نخستين پديده دستگاه آفرينش ، انوار وجود پيامبر و امامان معصوم عليهم السلام است كه به طور همزمان پديد آمده اند.) امّا ما هردسته از روايات را ملاك قرار دهيم ، نور وجود حسين عليه السلام نخستين پديده جهان هستى بوده ، چرا كه هر دو دسته از روايات در اينكه نور وجود پيامبر نخستين پديده دستگاه خلقت است باهم هماهنگ هستند و پيامبر گرامى هم فرمود:
حسينٌ منّى و انا من حسين
حسين عليه السلام از من است و من از حسين عليه السلام .
و در روايت ديگرى فرمود:
انا من حسين و حسين منّى
من از حسين هستم و حسين از من .
با اين بيان ، نور وجود حسين عليه السلام نخستين پديده جهان هستى است و تمامى موجودات تابع اويند. از اين رو جاى شگفتى نخواهد بود كه همه پديده هاى آفرينش از او تأ ثير پذيرند و همانگونه كه در روايات آمده است هر كدام به تناسب هستى و موقعيّت و جايگاه ويژه خود بر شهادت و مصيبت جانگداز او بگريند. و همه آنها از پيامبران و فرشتگان گرفته تا جنّ و انس ، افلاك و شيطان ، بهشت و دوزخ ، معدن و چوب ، گياه و درخت ، درّنده و حيوان ، خورشيدها و ماهها، زمينها و ساكنان آنها و ساير پديده ها، آن هم نه تنها در جهان محدود ما، بلكه در همه جهانها وكرات و عالمهاى شناخته شده و ناشناخته ، براى او سوگوار باشند.
همانگونه كه در روايات آمده است كه :
(خداوند هزاران عالم و هزاران آدم آفريد كه شما آدميان و جهانى كه در آن زندگى مى كنيد، آخرين عالم و آخرين نسل انسانها هستيد.)
نكته ديگر اينكه گريه موجودات بر او، نه مبالغه است و نه خيال و پندار، نه كنايه است و نه سمبليك و به زبان حال ؛ بلكه هر موجودى به تناسب هستى خويش ، به راستى براو مى گريد؛ همانگونه كه به راستى خدا را ستايش مى كند. و اين گريه هم نه تنها برشهادت آن حضرت و بر فداكارى او و ستم و بيدادى است كه بر آن پيشواى بزرگ حق و عدالت رفت ، بلكه بنا به روايات متعدّد همه موجودات به خاطر نوعى شناخت و در پرتو نوعى شعور و دريافت مقام او، كه براى ما ناشناخته است ، پيش از شهادت او نيز بر آن حضرت گريه كردند. همانگونه كه در زيارت ماه شعبان كه از امام عصر عليه السلام رسيده است اين نكته به صراحت آمده است كه :
... بكته السّماء ومن فيها والارض
كران تا كران آسمانها و آنچه در آنهاست و جاى جاى زمين و آنچه بر روى آن است همه و همه بر او گريستند.
آرى ! از آن لحظاتى كه جلوه هاى خضوع و خشوع و فروتنى و همدردى آفريده شد، تمامى موجودات بر او خضوع كردند. همانگونه كه يكى از انديشمندان مى گويد:

كلّ انكسار وخضوع له هر احساس همدردى و خضوعى براى اوست و هر صدايى ، صداى نوحه سرايى در شهادت اوست .
تا آنجايى كه همان شمشيرها و نيزه ها و تبرهايى كه در كشتن وريختن خون پاك او به كار گرفته شدند نيز، بر او گريستند. همانگونه كه اين مطلب در قصيده همان انديشمند بزرگ آمده است ، كه مى سرايد:

شمشيرگلوى آن حضرت را مى بريد و گريان بود و نيزه برپا ايستاده و سرفرود آورده شيون مى كرد و تير بر پيكرش ‍ مى نشست و مى گريست و نيزه سر مقدّس او را برافراشته و ناله مى كرد.
همينطور همه انسانها، حتّى همان شقاوت پيشگان اموى كه براى ريختن خون پاك او همدست و همداستان شده بودند، با مراجعه به فطرت و سرشت انسانى خويش ، ناخودآگاه احساس ‍ همدردى مى كردند و بر حقّانيّت و مظلوميّت او مى گريستند و با سوءاستفاده از اراده و اختيارى كه خداوند براى گزينش راه زندگى به انسان عنايت فرموده است ، به رويش شمشير مى كشيدند و با سوءاستفاده از همين اختيار، خود را براى هميشه ، هيزم جهنّم مى ساختند.
وضعيّت دشمنان او در معرفت آن حضرت و خضوع و خشوع فطرى بر او، بسان وضعيّت كافران است كه با وجود شناخت فطرى خداوند و ايمان عميق قلبى به آفريدگار و گرداننده هستى و با وجود دريافت صحّت و درستى سند صداقت پيامبرانش ، همانگونه كه قرآن ترسيم مى كند به ظاهر و به زبان ، راه لجاجت و كوردلى و حق ستيزى و انكار را در پيش مى گرفتند.
وَجَحَدُوا بِها وَاسْتَيْقَنَتْها اَنْفُسُهُمْ ظُلْماً
جنايت پيشگان اموى نيز بسان كافران به هنگام مراجعه به فطرت و نجات موقّت از بندتعصّب و لجاجت و حق ستيزى ، بر او مى گريستند و بر جنايت خود و همدستانشان لعن و نفرين نثار مى كردند. امّا به هنگام غفلت از نداى فطرت و وجدان و شعله ورشدن آتش هستى سوز كينه وعداوت و لجاجت و كوردلى ، به جنايت بيرحمانه و ضدّانسانى خويش شدّت مى بخشيدند.
و شگفت اينجاست كه ، در اين مرحله نيز بر شهادت افتخار آفرين او و يارانش و براسارت خاندانش بى اختيار مى گريستند، همانگونه كه عمرسعد فرمانده كلّ سپاه اموى به هنگام صدور فرمان قتل حسين عليه السلام اشك مى ريخت و نيز شقاوت پيشه اى كه گوشواره دختر خردسال او را مى ربود، گريه مى كرد. و خود يزيد، عنصر خودكامه اموى نيز هنگامى كه خاندان پيامبر را در حال اسارت و سر بريده او را بر نيزه نگريست بى اختيار اشك مى ريخت و فريبكارانه مى گفت :
(خدا چهره پسر مرجانه را زشت و سياه گرداند كه چنين فاجعه اى را به وجود آورد.)

نور وجود حسين عليه السلام از عالم ذر تا رحم  

پيش از آفرينش موجودات ، كه نه زمانى بود و نه مكانى و نه پديده اى از پديده هاى خلقت ، آفريدگار تواناى هستى برترين و نخستين پديده جهان هستى را كه نور وجود پيامبر صلى الله عليه و آله بود، پديد آورد و از آن نور مقدس ، نور وجود على و فاطمه و حسن و حسين عليهم السلام را آفريد و همانگونه كه از روايات دريافت مى گردد، براى آنان مقامات و جايگاههاى متعدّد و جهانهاى مختلفى قرار داد:
1 برخى از روايات نشانگر آن است كه خداوند نور وجود پيامبر وامامان عليهم السلام را پيش از عرش آفريد.
2 و برخى ديگر نشانگر آن است كه نور وجود آنان را، پيش از عرش و آدم را پس از عرش ، پديد آورد.
3 برخى ديگر نشانگر آن است كه نخست نور وجود پيامبر و آنگاه انوارى را به صورتهاى گوناگون در بهشت پديد آورد، تا طىّ مراحلى سرانجام آنها را از طريق آدم و حوّا به پدر و مادر گرامى پيامبر صلى الله عليه و آله عبداللّه و آمنه انتقال داد. آنگاه براى آنان مقامات و جايگاههاى متعدّدى قرار داد؛ از آن جمله پيشانى عرش ، فرازعرش ، زير عرش ، اطراف عرش و براى هر جايگاهى ، مدّت و سرآمد مشخّصى مقرّرداشت كه طبق روايات ، تقدّم خلقت آنان بر عرش 420 هزار سال و مدّت توقّف آنان در اطراف عرش پانزده هزار سال و زمان توقّفشان زيرعرش دوازده هزار سال ، پيش از خلقت آدم بوده است.
اينك مجال بحث گسترده در اين مورد نيست و تنها هدف بحث ترسيم برخى ويژگيهاى نور مقدّس حسين عليه السلام و امتياز او بر ديگر انوار مقدّس در عوالم و حالات گوناگون است در عوالمى نظير: عالم ذر، اشباح ، سايه ها و به هنگام تجسّم يافتن بر درختى در بهشت و به هنگامى كه در بهشت در يكى از اين مراحل هستى به صورت گوشواره اى در گوش دخت والاى پيامبر صلى الله عليه و آله بود.
حقيقت اين است كه منشأ اين انوار پر شكوه ، در اين مراحل و در حيات گوناگون هستى ، نور وجود پيامبر است و امتياز پيامبر از آن است كه نور وجودش از نور وجود حسين است ، چرا كه خود فرمود:
حسين منّى و انا من حسين

و به هنگامه جدايى اين دو نور مقدّس ، نور حسين داراى ويژگيهاى مخصوص به خويش است .
از جمله آن ويژگيها اين است كه : نظاره بر آن ، موج غم و اندوه را پديدمى آورد همانگونه كه براى پيامبران خدا، از آن جمله آدم ، ابراهيم و نوح اتّفاق افتاد كه با ديدن نور وجود او، در مرحله اى از مراحل حيات و عالمى از عوالم وجود، غم و اندوه بر آنان روى آورد و بر او گريستند.
و نيز شنيدن و بر زبان آوردن نام مقدّس او نيز حزن انگيز است و همينگونه است هر آنچه به نور وجود آن حضرت پيوند بخورد؛ همانطورى كه در روايت كشتى نوح و ميخهاى پنجگانه اى كه جبرئيل براى او آورد تا در اطراف كشتى بكوبد، اين مطلب آمده است كه حضرت نوح هر كدام از ميخها را به نام يكى از انوار پنجگانه برداشت ، امّا هنگامى كه ميخ منسوب به آن حضرت را برداشت درخشيدن گرفت و از آن رطوبتى خونرنگ احساس كرد و هنگامى كه دليل آن را پرسيد، پاسخ اين بود كه : (اين ميخ منسوب به نام مقدّس حسين عليه السلام است و رطوبت خونرنگ آن نيز، نشانگر شهادت ويژه او در راه حق و عدالت است.)
از ويژگيهاى ديگر نور وجودش آن است كه اين نور در مراحل گوناگون انتقال از طريق اجداد پيامبر، به صورت درخشندگى و نورانيّت ويژه اى در پيشانى آنان تجلّى داشت و به تدريج از نسلى به نسل ديگر منتقل مى شد⁽⁶⁰⁾ و چون آنان تنها حامل و ظرف و وسيله انتقال اين نور بودند و خود از جنس آن نبودند با انتقال نور به نسل ديگر، اثرش نيز از چهره و پيشانيشان ناپديد مى گشت .
امّا در وجود دخت گرامى پيامبر صلى الله عليه و آله بدان دليل كه خود از جنس همان نور بود، ظهور و بروزى آنگونه نداشت ، امّا اثرى خاصّ در چهره فاطمه عليها السلام نهاد كه پيامبر مى فرمود:
(دخترم ! من در پيشانى تو، درخشندگى و نورافشانى خاصّى مى نگرم و اين نشانگر آن است كه به زودى حجّت خدا بر بندگانش را به دنيا خواهى آورد.)
و خود بانوى نمونه اسلام مى فرمود:
(هنگامى كه حامل نور وجود حسين عليه السلام بودم در شبهاى تار، نياز به چراغ نداشتم چرا كه به هر طرف روى مى آوردم ، نور باران مى گشت ).
از خصوصيت ديگر نور وجود آن حضرت ، يكى هم اين بود كه نه تنها در تاريكى درخشندگى و جلوه گرى داشت ، بلكه به گونه اى بود كه در زير نور شديد نيز ظاهرمى گشت .
و نيز داراى اين ويژگى بود كه هيچ مانع و حجاب و پرده اى از تلا لؤ ونورافشانى او مانع نمى شد؛ همانگونه كه در مورد پيكر به خون آغشته اش گفتند كه :
(تاكنون هيچ شهيد به خاك و خون آغشته اى به نورانيّت چهره او نديده ايم.)
نور چهره فروزانش همانند ستون نورى بر آسمان تلا لؤ داشت و خاك و خونى كه بر چهره مقدّسش نشسته بود، نمى توانست مانع درخشش خورشيد جهان افروزى شود كه بر خاك تيره ، افتاده بود.