ابن قیم جوزی

وي‏ محمدبن ابي‏ بكر زرعي حنبلي‏ (م. 751ق. ) است. او ‏ معروف به ابن قيم [الوافي بالوفيات، ج2،‌ص270] و از شاگردان ابن تيميه بود كه با افكار شاذ استادش؛ چه در زمان حيات و چه بعد از فوت او، تقليد كوركورانه داشت. او گر چه مناظراتي‏ شبيه به استدلال دارد ، ليكن استدلال‏هاي‏ او ، در واقع از آن دست ترديدهايي‏ بود كه اظهار مي‏داشت و به عبارت ديگر، او تكرار كنندة همان سخنان جنجالي‏ و منتشر كنندة اقوال شاذّ استاد خويش بود. او در اين شبه استدلال‏هاي‏ خود، به دنبال تلطيف سخنان بي‏پرده و خشن ابن تيميه بوده تا با ظاهري دلنشين، كساني‏ را كه افكار ضعيفي‏ داشتند، بفريبد . به طور خلاصه، او عمرش را فناي‏ سخنان بيهودة ابن تيميه كرد وگفتار غير واقعي‏ وغير منطقي‏ استاد خويش را، حيله‏گرانه، امري ديني‏ و واقعي‏ ارائه ميكرد.

به اين نظريات توجه كنيد:

ذهبي‏ مي‏گويد:

ابن قيم در علم حديث و نيز در بعضي‏ از رجال حديث، بسي‏ رنج برد و به تحصيل علم فقه هم پرداخت ... مدتي‏ هم به خاطر اين كه بار سفر بستن براي‏ زيارت قبر ابراهيم خليل‏ را ناروا شمرد، محبوس گرديد. [الدرر الكامنه، ‌ج3،‌ص400 ؛‌ معجم المؤمنين،‌ ج9،‌ ص106]

ابن حجر در كتاب الدرر الكامنه مينويسد:

او چنان حبّ ابن تيميّه را در سينه داشت كه چشم بسته، تمام سخنانش را پذيرفت و حتّي‏ به تأييد آن پرداخت. از نمونه‏ تأييدهاي‏ وي، تهذيب كتب استادش و نشر افكار او بود ... ابن قيم به همراه استاد خود دستگير شد و خوار و خفيف گرديد و با شلاّق، هر دو را كتك زدند و سپس بر روي‏ شتر، در شهر گردانيدند . وقتي‏ ابن تيميّه درگذشت ، بارها به سبب فتاواي‏ ابن تيميه مورد امتحان قرار گرفت. لذا همواره از طرف علماي عصرش نكوهش ميشد و آسيب ميديد. همچنان كه علما هم از دست او بدون آسيب نمي‏ماندند. [الكني‏ و الالقاب، ص393]

ابن كثير مي‏گويد:

وي‏ در صدد برآمد تا در مسألة طلاق فتوي‏ دهد،كه در همين جريان، ماجراهايي‏ ميان او و سبكي‏ و ديگران رُخ داد. نقل آن وقايع موجب تفصيل مي‌شود.

از ويژگي‏هاي‏ ابن قيّم اين بود كه وي علاقة زيادي‏ به جمع‏آوري‏ كتب گوناگون داشت . او آن قدر كتاب جمع‏آوري‏ كرد كه وقتي‏ از دنيا رفت، فرزندانش تا مدت‏هاي‏ مديد، مشغول فروش كتاب‏هاي‏ پدر بودند. اين غير از آن كتبي‏ است كه ورثه براي‏ خود كنار گذاشته بودند. گفتني است، بيشتر اين كتابها، از سخنان استاد محبوبش بود. [البداية و النهايه، ج14، ص2]

ادعاهاي‏ انحرافي ابن تيميه و شاگردش ابن قيم ، در آثار آنان فراوان است مثل شرك دانستن هر طلب و حرمت زیارت قبور و ...