فارسی
يكشنبه 04 آذر 1403 - الاحد 21 جمادى الاول 1446
قرآن کریم مفاتیح الجنان نهج البلاغه صحیفه سجادیه



فراز 3 از دعای 26 ( توفیق بخشش همسایگان خطاکار )

وَ اجْعَلْنِي اللَّهُمَّ أَجْزِي بِالْإِحْسَانِ مُسِيئَهُمْ ، وَ أُعْرِضُ بِالتَّجَاوُزِ عَنْ ظَالِمِهِمْ ، وَ أَسْتَعْمِلُ حُسْنَ الظَّنِّ فِي كَافَّتِهِمْ ، وَ أَتَوَلَّى بِالْبِرِّ عَامَّتَهُمْ ، وَ أَغُضُّ بَصَرِي عَنْهُمْ عِفَّةً ، وَ أُلِينُ جَانِبِي لَهُمْ تَوَاضُعاً ، وَ أَرِقُّ عَلَى أَهْلِ الْبَلَاءِ مِنْهُمْ رَحْمَةً ، وَ أُسِرُّ لَهُمْ بِالْغَيْبِ مَوَدَّةً ، وَ أُحِبُّ بَقَاءَ النِّعْمَةِ عِنْدَهُمْ نُصْحاً ، وَ أُوجِبُ لَهُمْ مَا أُوجِبُ لِحَامَّتِي ، وَ أَرْعَى لَهُمْ مَا أَرْعَى لِخَاصَّتِي .
و بار خدايا مرا بر آن دار كه بدكردارشان را به نيكى پاداش دهم، و از ستمكارشان به عفو و بخشش درگذرم، و درباره‌ى همه‌ى ايشان خوش گمان باشم (زيرا همچنانكه بر مومن گفتار بد درباره‌ى برادر ايمانيش حرام است گمان بردن بدهم درباره‌ى او حرام مى‌باشد، و اما با خود سخن گفتن و انديشه و آنچه در دلش درباره‌ى او مى‌گذرد بخشيده شده است چون شيطان به او القاء مى‌نمايد تا درباره‌ى برادرش كار زشت بخواهد پس واجب است كه شيطان را تكذيب نمايد، زيرا او بدكارترين بدكاران است، و پذيرفتن گفتار او روا نيست، و از اينرو است كه در شرع رسيده هر كس سخنى بگويد كه ظاهر آن ارتداد و كفر است و معنى صحيحى دارد حكم به كفر او نمى‌شود) و با نيكوئى همه‌ى آنها را سرپرستى نمايم و با پاكدامنى چشمم را از (زشتيها و لغزشهاى) آنان بپوشانم، و با فروتنى با آنها نرم باشم (سختگير نباشم) و با مهربانى بر گرفتارانشان رقت داشته دلجوئى كنم، و در پنهانى و پشت سر دوستى (خود) را براى آنان آشكار سازم (نه مانند دورويان در ظاهر دوستى نشان داده در پشت سر خلاف آن را هويدا نمايم) و با پاكدامنى (نه با آلودگى به فساد و تباهكارى) نعمت هميشگى (روزى و خوشى) را نزد ايشان دوست بدارم، و آنچه براى خويشان خود واجب و لازم مى‌دانم درباره‌ى ايشان لازم دانم، و آنچه براى خواص و نزديكان رعايت داشته در نظر دارم براى ايشان رعايت كنم

برخورد نيكو با همسايه‌

در اسلام درباره نيكى به همسايگان سفارش اكيد و عنايت ويژه‌اى درباره برخورد نيكو با همسايگان، براى تمام اقشار جامعه وارد شده است و فرقى بين مسلمانان و كافر نمى‌باشد از اين رو در بيانى دل نشين و دقيق، رسول گرامى‌ اسلام (صلى الله عليه و آله) مى‌فرمايد:

الْجيرانُ ثَلاثَهٌ: فَمِنْهُمْ مَنْ لَهُ ثَلاثَةُ حُقُوقٍ، حَقُّ الْاسْلامِ وَ حَقُّ الْجِوارِ وَ حَقُّ القِرابَةِ وَ مِنْهُمْ مَنْ لَهُ حَقَّانِ، حَقُّ الْاسْلامِ وَ حَقُّ الْجِوارِ وَ مِنْهُمْ مَنْ لَهُ حَقُّ واحِدٌ، الْكافِرُ لَهُ حَقُّ الْجِوارِ.«1»

همسايه‌ها سه قسم هستند: همسايه‌اى كه سه حق دارد و آن همسايه‌اى كه از خويشاوندان انسان است كه هم حق خويشاوندى دارد و هم حق اسلام و هم حق همسايگى، همسايه‌اى كه دو حق دارد و آن همسايه مسلمانى است كه هم حق اسلام دارد و هم حق همسايگى، همسايه‌اى كه يك حق دارد و آن همسايه كافر است.

و در جاى ديگر درباره بداخلاقى نسبت به همسايه مى‌فرمايد:

قيلَ لِرَسُولِ اللَّهِ (صلى الله عليه و آله) انَّ فُلانَةَ تَقُومُ النَّهارَ وَ تَقُومُ اللَّيْلَ وَ هِىَ سَيِّئَةُ الْخُلْقِ تُؤْذى‌ جِيرانَها بِلِسانِها فَقالَ: لاخَيْرَ فيها، هِىَ مِنْ اهْلِ النَّارِ.«2»

خدمت حضرت رسول (صلى الله عليه و آله) عرض شد: فلان زن روزها را روزه مى‌گيرد و شب‌ها را عبادت مى‌كند، ولى در عين حال بد اخلاق است و همسايه‌ها را اذيت مى‌كند، رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود: او از اين كارها استفاده نخواهد كرد و گرفتار آتش خواهد شد.

آرى، احترام به همسايه‌ها و نيكى و خوش رفتارى با آنان، نه تنها در دنيا موجب بركات و تفضل خداوند است، بلكه در آن دنيا هم مشمول غفران و رحمت الهى خواهد شد.

على بن يقطين عرض مى‌كند: امام كاظم (عليه السلام) به من فرمود: در بنى اسرائيل مرد مؤمنى بود كه همسايه كافرى داشت و اين شخص كافر هميشه به همسايه مؤمنش با مهربانى و خوش خلقى رفتار مى‌كرد و چون آن كافر مُرد، خداوند برايش خانه‌اى از خاك مخصوص در آتش برزخ قرار داد كه او را از آتش برزخ حفظ كند و خداوند به او روزى مى‌رساند و به كافر گفته مى‌شود: اين جايگاه اثر خوبى‌ها و مهربانى است كه تو به همسايه مؤمن خود كردى، خدا به تو بخشيده است كه نمى سوزى.«3»

توجه داشتن به همسايه و دلجوئى كردن از او، آن قدر مهم و پراهمّيّت است كه خداوند در جواب درخواست حضرت يعقوب (عليه السلام) مى‌فرمايد:

انَّ يَعْقُوبَ لَمَّا ذَهَبَ مِنْهُ ابْنُ يامينَ نادى‌ يا رَبِّ اما تَرْحَمُنى‌ اذْهَبْتَ عَيْنَىَّ وَ اذْهَبْتَ ابْنَىَّ، فَاوْحَى‌ اللَّهُ تَبارَكَ وَ تَعالى‌ الَيْهِ لَوْ امَتُّهُما لَأَحْيَيْتُهُما حَتَّى اجْمَعَ بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُما وَ لكِنْ اما تَذْكُرُ الشَّاةَ ذَبَحْتَها وَ شَوَيْتَها وَ اكَلْتَ وَ فُلانٌ الى‌ جَنْبِكَ صائِمٌ لَمْ تُنِلْهُ مِنْها شَيْئاً.«4»

حضرت يعقوب (عليه السلام) چون بنيامين را از دست داد عرض كرد: بار پروردگارا! به من رحم نمى‌كنى؟ دو چشمم را كه گرفتى و دو فرزندانم را كه بردى؟خداوند وحى كرد: اى يعقوب! اگر من آن دو را يعنى يوسف و بنيامين را ميرانده باشم برايت زنده مى‌كنم، ولى آيا به ياد دارى آن گوسفندى را كه سر بريدى و بريان كردى و خوردى و فلانى در همسايگى تو روزه بود و چيزى از آن را به آنها ندادى.

______________________________

(1)- روضة الواعظين: 2/ 389؛ مستدرك الوسائل: 8/ 424، باب 72، حديث 9878.

(2)- بحار الأنوار: 68/ 394، باب 92؛ مجموعة ورّام: 1/ 90.

(3)- بحار الأنوار: 8/ 297، باب 24، حديث 48؛ ثواب الاعمال: 169.

(4)- بحار الأنوار: 12/ 264، باب 9، حديث 28؛ وسائل الشيعة: 12/ 130، باب 88، حديث 1585.


انتخاب شرح:
- حسین انصاریان - محمد رضا آشتیاني - محمد جعفر امامی - حسن ممدوحی کرمانشاهی - محمد بن سلیمان تنکابنی - محمد علي مدرسی چهاردهی - بدیع الزمان قهپائی - سید عليخان حسينی حسنی مدنی شيرازی - سید علیخان حسينی حسنی مدنی شيرازی - سید محمد باقر حسينی (داماد) - سید محمد باقر موسوی حسينی شيرازی - سید محمد حسین فضل الله - سید محمد شيرازی - سید نعمة الله جزائری - عباس علی موسوی - محمد جواد مغنیه - محمد دارابی - نبیل شعبان
پر بازدید ترین مطالب سال
پر بازدید ترین مطالب ماه
پر بازدید ترین مطالب روز



گزارش خطا  

^