ธรรมชาติอย่างหนึ่งของมนุษย์คือการที่บางครั้งเขาจะร้องไห้และบางครั้งเขาจะหัวเราะ ซึ่งในความเป็นจริงแล้วการหัวเราะและการร้องไห้นั้นเป็นของขวัญหนึ่งจากพระผู้เป็นเจ้าผู้ทรงสูงส่ง ที่ทรงกำหนดไว้ในการดำรงอยู่ของมนุษย์ ด้วยเหตุนี้เองพระองค์จึงทรงตรัสว่า :
وَأَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَأَبْكَى
“และแท้จริงพระองค์ทรงทำให้หัวเราะและร้องไห้” (1)
ประเภทต่างๆ ของน้ำตาและการร้องไห้ในคัมภีร์อัลกุรอาน เมื่อเราได้ศึกษาและอ่านคัมภีร์อัลกุรอานเราจะพบว่ามีหลายโองการที่พูดถึงน้ำตาและการร้องไห้ ท่ามกลางโองการเหล่านี้เองที่ประเภทต่างๆ ของน้ำตาและการร้องไห้จะถูกอธิบายไว้ในลักษณะหนึ่ง ในที่นี้จะชี้ถึงบางประเภทของคัมภีร์อัลกุรอานได้กล่าวถึงการร้องไห้ไว้สี่ประเภทคือ :
การร้องไห้ที่เกิดจากความรักผูกพันต่อพระเจ้า : โดยที่สาเหตุของการประทานโองการนั้น เกี่ยวกับนักบวชบางคนที่เมื่อพวกเขาได้ยินโองการต่างๆ ของอัลกุรอานพวกเขาได้ร้องไห้
وَإِذَا سَمِعُوا مَا أُنْزِلَ إِلَى الرَّسُولِ تَرَى أَعْيُنَهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِّ يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ
"และเมื่อพวกเขาได้ยินสิ่งที่ถูกประทานลงมาแก่ศาสนทูต เจ้าก็จะเห็นดวงของพวกเขาเอ่อนองไปด้วยน้ำตา เนื่องจากสัจธรรมที่พวกเขาได้รับรู้ โดยที่พวกเขาจะกล่าวว่า “โอ้พระผู้อภิบาลของเหล่าข้าพระองค์ โปรดทรงบันทึกเหล่าข้าพระองค์ไว้ร่วมกับบรรดาผู้เป็นสักขีพยานด้วยเถิด" (2)
การร้องไห้ที่เกิดจากความเสียใจที่พลาดหวังจากการทำความดี : มุสลิมที่มีความรักผูกพันต่อท่านศาสนทูตของอัลลอฮ์ (ซ็อลฯ) ซึ่งเมื่อพวกเขาได้ยินว่าไม่มีปัจจัยที่จะนำพาพวกเขาออกสู่สนามรบ พวกเขาก็ร้องให้เสียใจ
الَّذِينَ إِذَا مَا أَتَوْكَ لِتَحْمِلَهُمْ قُلْتَ لَا أَجِدُ مَا أَحْمِلُكُمْ عَلَيْهِ تَوَلَّوا وَّأَعْيُنُهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ حَزَنًا أَلَّا يَجِدُوا مَا يُنفِقُونَ
“บรรดาผู้ที่เมื่อพวกเขามาหาเจ้าเพื่อให้เจ้าจัดให้พวกเขาขี่ (พาหนะ) เจ้าได้กล่าวว่า ฉันไม่มีพาหนะที่จะให้พวกท่านขี่มันได้ พวกเขาก็หันหลังกลับโดยที่ดวงตาของพวกเขาเอ่อนองไปด้วยน้ำตา เพราะเสียใจที่พวกเขาไม่มีสิ่งที่พวกเขาจะบริจาค” (3)
การร้องไห้ที่เกิดจากความกลัวและความยำเกรงพระเจ้า : ทันทีที่โองการต่างๆ ของพระผู้เป็นเจ้าถูกอ่านแก่บรรดาเอาลิยาอุลลอฮ์ (ผู้ใกล้ชิดพระเจ้า) พวกเขาจะร้องไห้และก้มลงซุญูดต่อพระองค์
إِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ آيَاتُ الرَّحْمَٰنِ خَرُّوا سُجَّدًا وَبُكِيًّا
"เมื่อบรรดาโองการของพระผู้ทรงเมตตาได้ถูกอ่านแก่พวกเขา พวกเขาจะก้มลงซุญูดและร้องให้" (4)
การร้องไห้เทียมและหลอกลวง : เกี่ยวกับเรื่องราวของลูกๆ ของท่านศาสดายะอ์กูบ (อ.) ซึ่งภายหลังจากการหย่อนยูซุฟ (อ.) ลงไปในบ่อน้ำ พวกเขาได้ไปพบบิดาของพวกเขาในยามค่ำคืน ในสภาพที่ร้องห่มร้องไห้
وَجَاءُوا أَبَاهُمْ عِشَاءً يَبْكُونَ
"และพวกเขาได้กลับมาหาพ่อของพวกเขาในเวลาพบค่ำ ในสภาพที่ร้องไห้" (5)
แต่สำหรับการร้องไห้นั้นยังมีประเภทอื่นๆ ที่ถูกกล่าวถึงไว้อีกเช่นกัน อย่างเช่น การร้องไห้เพื่อขอความเมตตา การร้องไห้อันเกิดจากความโศกเศร้าเสียใจและสำนึกผิด การร้องไห้เนื่องจากการจำพราก การร้องไห้เนื่องจากการถูกทำร้าย การร้องไห้เนื่องจากความทุกข์ทรมานและความทุกข์ยาก (มุซีบัต) ที่มาประสบกับเอาลิยาอุลลอฮ์ (ผู้ใกล้ชิดพระเจ้า) และอื่นๆ การร้องไห้นั้นสามารถที่จะนำไปสู่ความพิโรธของพระผู้เป็นเจ้าได้ อย่างเช่น การร้องไห้ของลูกๆ ของศาสดายะอ์กูบ (อ.) อันเกิดจากอุบายและการหลอกลวงผู้เป็นบิดา และการร้องไห้นี้ก็ยังสามารถที่จะเป็นบ่อเกิดของความพึงพอพระทัยของพระผู้เป็นเจ้าและนำมนุษย์ไปสู่สถานะอันสูงส่งทางด้านจิตวิญญาณและความสมบูรณ์ (กะมาล) ได้
แน่นอนการร้องให้ใดๆ ก็ตามที่เพื่อพระผู้เป็นเจ้าและมีมิติของการอิบาดะฮ์นั้น จะเป็นสื่อนำไปสู่ความใกล้ชิดต่อพระผู้เป็นเจ้าและจะได้รับความพึงพอพระทัยจากพระองค์ แต่ถ้าหากการร้องไห้นั้นเนื่องจากวัตถุ (ดุนยา) อารมณ์ใฝ่ต่ำและการละเมิดฝ่าฝืนต่อพระผู้เป็นเจ้า ผลของมันก็จะเป็นไปตามสิ่งที่มนุษย์กระทำ คือความพิโรธของพระผู้เป็นเจ้า การร้องให้ที่สูงส่งที่สุดนั้นคือ การร้องไห้ที่จะทำให้หัวใจของเราสว่างไสว อันเกิดจากความรักผูกพันในพระผู้เป็นเจ้า
การร้องให้ลักษณะนี้สูงส่งยิ่งกว่าการร้องไห้ที่เกิดจากความกลัวการลงโทษของพระผู้เป็นเจ้าจากความผิดบาป และหนึ่งในตัวอย่างของการร้องไห้ที่จะทำให้หัวใจของมนุษย์เกิดรัศมี (นูร) และความสว่างไสว นั่นคือการร้องไห้และการหลั่งน้ำตาอันเนื่องมาจากความรักผูกพันและความเศร้าโศกเสียใจต่อความทุกข์ยาก (มุซีบัต) ที่เกิดขึ้นกับอะฮ์ลุลบัยติ์ (อ.) ของท่านศาสดา (ซ็อลฯ) การร้องให้ต่อท่านอิมามฮุเซน (อ.) และอะฮ์ลุลบัยติ์ (อ.) นั้นจะเป็นสื่อในการขัดเกลา การยกระดับจิตวิญญาณและนำพามนุษย์ไปสู่ความใกล้ชิดต่อพระผู้เป็นเจ้า
ทั้งนี้เนื่องจากพระผู้เป็นเจ้าทรงกำหนดให้ความรักต่อท่านเหล่านั้นเป็นสื่อแห่งความรักของพระองค์และเป็นรางวัลตอบแทนในการประกาศสาส์นของท่านศาสดา (ซ็อลฯ) ดังนั้นความรักของพระผู้เป็นเจ้าขึ้นอยู่กับความรักที่มีต่อท่านเหล่านั้น และเครื่องบ่งบอกถึงความรักที่มีต่อพวกท่านคือการยอมรับวิลายะฮ์ (อำนาจการปกครองและการเป็นผู้ชี้นำ) การมีความสุขร่วมในยามที่ท่านเหล่านั้นมีความสุข และการมีความทุกข์โศกต่อความทุกข์ยากและความเจ็บปวดต่างๆ ที่มาประสบกับพวกท่าน ซึ่งสิ่งนี้นับว่าเป็นการอิบาดะฮ์ที่ประเสริฐประการหนึ่ง
สถานะของการร้องไห้แด่ท่านอิมามฮุเซน (อ.) ในฮะดีษและริวายะฮ์ (คำรายงาน) บทหนึ่ง ท่านอิมามซอดิก (อ.) กล่าวว่า :
كُلُّ الْجَزَعِ وَ الْبُكَاءِ مَكْرُوهٌ سِوَى الْجَزَعِ وَ الْبُكَاءِ عَلَى الْحُسَيْنِ علیه السلام
“ทุกๆ ความเศร้าเสียใจและการร้องไห้ เป็นสิ่งน่ารังเกียจ (มักรห์) ยกเว้นความเศร้าเสียใจและการร้องไห้ให้กับฮุเซน (อ.)” (6)
ท่านอิมามริฎอ (อ.) กล่าวว่า :
فَعَلَى مِثْلِ الْحُسَيْنِ فَلْيَبْكِ الْبَاكُونَ ، فَإِنَّ الْبُكَاءَ عَلَيْهِ يَحُطُّ الذُّنُوبَ الْعِظَامَ
“ดังนั้นแด่บุคคลอย่างเช่นฮุเซน ที่ผู้ร้องไห้ทั้งหลายพึงร้องไห้ เพราะแท้จริงการร้องไห้แด่ท่านจะช่วยลบล้างความผิดบาปที่ใหญ่หลวง” (7)
ท่านอมีรุลมุอ์มินีน (อ.) กล่าวว่า :
كُلُّ عَينٍ يَومَ القِيامَةِ باكِيَةٌ وكُلُّ عَينٍ يَومَ القِيامَةِ ساهِرَةٌ إلّا عَينَ مَنِ اختَصَّهُ اللّه ُ بِكَرامَتِهِ وبَكي عَلي ما يُنتَهَكُ مِنَ الحُسَينِ وآلِ مُحَمَّدٍ عليهم السلام
“ทุกๆ ดวงตาจะร้องไห้ในวันกิยามะฮ์ และทุกๆ ดวงตาจะตื่นในวันนั้น ยกเว้นดวงตาที่อัลลอฮ์ได้ทรงมอบเกียรติของพระองค์ให้แก่มัน ที่ร้องไห้ต่อสิ่งที่ถูกละเมิดจากฮุเซนและวงศ์วานของมุฮัมมัด (อ.)” (8)
สรุป : ในหลายโองการจากคัมภีร์อัลกุรอานได้พูดถึงเกี่ยวกับการร้องไห้ โดยได้ชี้ถึงประเภทต่างๆ ของการร้องไห้ไว้ในลักษณะหนึ่ง น้ำตาและการร้องไห้สามารถจะเป็นได้ทั้งเป็นบ่อเกิดของความพึงพอพระทัยของพระผู้เป็นเจ้าและเป็นสาเหตุของความพิโรธของพระองค์ แต่การร้องไห้ที่ดีที่สุดที่จะนำไปสู่ความพึงพอพระทัยและความเมตตาของพระเจ้า คือการร้องไห้ต่อโศกนาฏกรรมที่เกิดขึ้นกับท่านอิมามฮุเซน (อ.) ซึ่งจะเป็นทั้งการแสดงความไว้อาลัยและจะเป็นสื่อแห่งความพึงพอพระทัยของพระผู้เป็นเจ้า อีกทั้งภายหลังจากความตายบรรดาผู้ที่หลั่งน้ำตาร่ำให้แด่ท่านอิมาม (อ.) จะได้รับประโยชน์อย่างมากมายจากมัน
แหล่งที่มา :
(1) อัลกุรอาน บทอันนัจญ์มุ โองการที่ 43
(2) อัลกุรอาน บทอัลมาอิดะฮ์ โองการที่ 83
(3) อัลกุรอาน บทอัตเตาบะฮ์ โองการที่ 92
(4) อัลกุรอาน บทมัรยัม โองการที่ 59
(5) อัลกุรอาน บทยูซุฟ โองการที่ 16
(6) วะซาอิลุชชีอะฮ์, เล่มที่ 14, หน้าที่ 505
(7) บิฮารุ้ลอันวาร, เล่มที่ 44, หน้าที่ 283
(8) บิฮารุ้ลอันวาร, เล่มที่ 10, หน้าที่ 103