คุณพบเพื่อนแท้หรือยัง?
การสร้างมิตรภาพกับผู้อื่นย่อมมีเงื่อนไขและลักษณะเฉพาะที่สามารถเรียนรู้ได้จากฮะดีษของบรรดาอะอิมมะฮ์ ณ ที่นี้เราขอหยิบยกมานำเสนอโดยสังเขปดังต่อไปนี้
อิมามบากิร (อ.) กล่าวว่า มีชายชาวบัศเราะฮ์คนหนึ่งได้ลุกขึ้นถามอมีรุลมุอ์มินีน อลี บิน อบีฏอลิบ ว่า " โอ้ อมีรุลมุอ์มินีน ขอท่านช่วยนิยามพี่น้องร่วมศาสนาให้พวกเรารับรู้เถิด" ท่านอิมามอลีกล่าวตอบว่า "พี่น้องผู้ศรัทธานั้นมีอยู่สองประเภทด้วยกัน มิตรที่สามารถไว้วางใจได้ และมิตรผู้เบิกบาน ในกรณีของมิตรที่ไว้วางใจได้นั้น เขาคือที่พึ่งพิง คือปีก คือเครือญาติ และคือทรัพย์ของท่าน ฉะนั้น เมื่อใดที่ท่านไว้วางใจต่อเขา จงวางใจเกี่ยวกับทรัพย์สินของท่านและตัวท่านเองต่อเขา จงสนิทสนมกับเพื่อนสนิทของเขา และจงเป็นศัตรูกับศัตรูของเขา จงรักษาความลับและปกปิดข้อบกพร่องของเขา และจงเผยแพร่คุณงามความดีของเขา และจงรู้ไว้เถิด โอ้ผู้ถาม มิตรประเภทนี้มีน้อยกว่าไข่มุกเลอค่าใต้ท้องมหาสมุทรลึกเสียอีก!
ส่วนมิตรผู้เบิกบานก็คือผู้ที่ท่านรู้สึกเบิกบานสำราญใจเมื่อได้พูดคุยและใกล้ชิดกับเขา ฉะนั้น จงอย่าตัดสัมพันธ์กับมิตรประเภทนี้ แต่ก็อย่าคาดหวังอะไรจากเขามากไปกว่าที่เขาเป็น จงมอบอัธยาศัยที่ดีและคำพูดที่น่าประทับใจกับเขา ตราบที่เขายังมอบสิ่งเหล่านี้ให้ท่าน
อิมามศอดิก (อ.) ได้ยกคำพูดของอิมามอลีโดยกล่าวว่า "ไม่น่าชังหากท่านจะคบคนฉลาด แม้ท่านอาจจะยังไม่พอใจในระดับความเอื้ออารีย์ของเขา ท่านจงขวนขวายความฉลาดจากเขา และจงหลีกห่างพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของเขา
และเช่นกัน ท่านอย่าปล่อยมิตรภาพที่มีต่อผู้ใจบุญให้หลุดลอยไป แม้ท่านจะไม่ประทับใจกับระดับความคิดของเขา แต่ทว่าท่านจงใช้ปัญญาของท่านเรียนรู้ขวนขวายความโอบอ้อมอารีย์ของเขา และตราบเท่าที่จะเป็นไปได้ ท่านจงออกห่างจากการคบหากับคนเขลาที่ไร้กลิ่นอายแห่งความโอบอ้อมอารีย์เถิด
อิมามศอดิกได้กล่าวอีกฮะดีษหนึ่งดังนี้ "มิตรภาพจะไม่ยั่งยืนจนกว่าขอบเขตของมันจะปรากฏให้เห็น ฉะนั้น หากเพื่อนของท่านมีคุณลักษณะดังต่อไปนี้ครบถ้วนหรือบางส่วน ก็ขอให้ท่านคบกับเขาต่อไปเถิด แต่หากไม่มีคุณสมบัติเหล่านี้เลยแม้แต่ข้อเดียว ท่านจงอย่าคบเขาเป็นเพื่อนดังเดิมอีกต่อไป
1. เขาไม่เปลี่ยนพฤติกรรมทั้งต่อหน้าและลับหลังท่าน
2. ถือภาพพจน์ความดีงามของท่านดั่งภาพพจน์ของตนเอง และถือภาพพจน์ไม่ดีของท่านดั่งความบกพร่องของตนเอง
3. ตำแหน่งหน้าที่การงานและทรัพย์สินของเขาไม่ทำให้เขาเปลี่ยนท่าทีต่อท่าน
4. ใช้ความสามารถและศักยภาพทั้งหมดที่เขามีเพื่อช่วยเหลือท่าน
5. ไม่ทิ้งท่านในยามยาก
.................
อิมามศอดิกกล่าวอีกว่า "มีสามสิ่งที่เลอค่าและหายากเสมอ
1. พี่น้องในหนทางของพระผู้เป็นเจ้า
2. ภรรยาที่ดี ที่ช่วยประคับประคองสามีให้อยู่ในหนทางศาสนา
3. ลูกที่เฉลียวฉลาด
หากผู้ใดมีสามสิ่งนี้ครบถ้วน ให้รู้เถิดว่าเขาได้รับความดีงามในโลกนี้และโลกหน้าแล้ว และได้รับอานิสงค์อย่างเปรมปรีด์ในโลกนี้
ท่านจงหลีกเลี่ยงการสานสัมพันธ์กับผู้ที่คบหากับท่านเพียงเพราะความโลภ หรือความหวาดกลัว หรือเพียงเพราะจะให้ท่านเลี้ยงข้าวปลาอาหารเท่านั้น แต่ท่านจงค้นหาผู้ยำเกรงที่แท้จริง แม้ต้องใช้เวลาทั้งชีวิตฝ่าความมืดเพื่อเสาะแสวงหาเขาก็ตาม
ทั้งนี้ก็เพราะนอกเหนือจากบรรดาผู้ยำเกรงแล้ว อัลลอฮ์ (ซ.บ.) มิได้สร้างมนุษย์กลุ่มใดที่มีความประเสริฐกว่าพวกเขารองจากบรรดานบี และเหล่าผู้เป็นตัวแทนของนบีเลย และพระองค์ก็มิได้ประทานความโปรดปรานใดที่ยิ่งใหญ่กว่าการได้สานสัมพันธ์กับมิตรผู้ยำเกรงเหล่านี้ อัลลอฮ์ทรงตรัสว่า เหล่ามิตรสหายที่รักใคร่กลมเกลียวจะกลายเป็นศัตรูต่อกันในวันกิยามะฮ์ เว้นแต่เพียงมิตรสหายผู้ยำเกรงเท่านั้น
จากเว็บไซต์ tebyan.ne