Ələddin məlikov
Səadətə çatmaq üçün ən mühüm meyarlardan biri yaşayışda münasib nümunələrin olması və onlardan istifadə etməkdir.
Şəksiz cavanlar özünəməxsus bir mərhələdə olduqları üçün, öz həyatlarını idealların rəftar və davranışları ilə uzlaşdırmaq məqsədi ilə özlərinə ideal şəxsiyyət tapmaq niyyətindədirlər.
Məhz buna görə Quran kərim insanların həyatında qurucu nümunələrinin roluna vararaq, bəzi yüksək əxlaqa malik olan nümunələri qeyd etmişdir. O cümlədən “İsmayıl”ın Həmçinin “Safuranın” dastanlarını nümunə kimi göstərmək olar.
Bu əsər sadə nəsrlə amma tərbiyət və mistik baxımdan bu dastanların dərin mənalarını araşdırır.
“Rasixun” nəşriyyatı İsmayıla bənzər cavanların fədakarlığı və şəhid olmaqları naminə; müsəlman qızların Safura kimi paklığı, iffəti və əxlaqi dəyərləri qorumaqları məqsədi ilə bu dəyərli əsəri bütün cavan və gənc nəsilə təqdim edir.
Özünü islahetmədə örnəyin rolu.
İstər fərdi tərbiyədə, istər ictimayi tərbiyələrdə praktiki nümunə mühüm rol oynayır. Məqsədimiz vahid məktəb və məramın kamilləşmiş və armanını təcəssüm etdirən nümunələrdir. Quran ədəbiyyatında bu növ kamillik nümunələrindən və təbiyət örnəklərindən “Üsvə” adı ilə yad edilir.
Həm Həzrəti İbrahim (ə) özünün tövhid mübarizələrində təkAllahlıların nümunəsi və həm Həzrəti Məhəmməd (s) əxlaq və davranış sahələrində müsəlmanların üsvəsi kimi hesab olunubdur.
Bu Quranın qabarıq və ləyaqətli insanların və qəhrəmanların nümunəvi rəftar və atributlarının öz ardıcıllarının rəftarlarına təsir etməsinə aid diqqətini göstərir.
Tərbiyəvi və əxlaqi bəhslərdə bəzən nəzəri əxlaq şəkilində din təlimlərini açıqlamaq lazımdır. Bəzəndə praktiki əxlaq şəkilinə salmaq lazımdır.
Din alimləri hər iki vasitədən istifadə etmişlər. Hər iki yol faydalı və səmərəlidir. Amma daha tez və qurucu rol oynayan praktiki və əməli metodların nümunəvi insanlar tərəfindən göstərilməsidir. Çünki bunlar bir növ tərəzi hesablanırlar. Məhz buna görə bu kitabda Quranda mövcud olan nümunələrin bir qismini gənclərə çatdırırıq.
Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə
Bütün əsrlərdə məxsusən hazırki əsrdə mühüm və əhəmiyyətli mövzulardan biri cavan və gənc nəslin məsələsidir.
Bu məsələnin həyatı əhəmiyyəti o dərəcədədir ki müxtəlif təbəqələrin və tayfaların düşüncələrini hətta elmi mərkəzlərin diqqətini belə, özünə cəlb etmişdir. Digər tərəfdən ata-anaları nigaran etmişdir. Başqa nəzər nöqtəsindən isə xeyrxahları, univeristet müəllimləri və ictimaiyyət tərbiyəçilərini özünə məşğul etmişdir. Müxtəlif ölkələrdə hökumətləri belə problemlə üzbəüz etmişdir. Çünki ümumi əmn-amanlığı aradan qaldırır və ictimaiyyətin özünü nigaran və narahat edir.
Bu həqiqət hazırki vaxtda tamamilə aydındır. Cavanların məsələsi problemli bir mövzu kimi zərif və problemli bir hala çevirilib. Azlı çoxlu bütün cəmiyyətlərdə bu problemlə üzləşirlər. Hətta İslam ölkələri bu nigarançılıqdan amanda deyil. Hamı cavanların işlərinin necə olacağını fikirləşir. Cəmiyyət çox çətin iztirab içində yaşayır. Bilmirlər necə bu cür ayağa qalxmış və tüğyan etmiş yeni gəncləri kontrol etməliyik. Nəhayət hazırki gənc nəslin fikri və əməli hadisələri haraya gətirib çıxaracaq.
Əlbəttə məzhəb və dinə inanan təbəqələr arasında spesifik olaraq Şiə məzhəbində təbiyələnərək, inkşaf edən şəxslərdə bu növ nigarançılıq, təşviş və iztirab daha çox müşahidə olunur. Çünki onlar dini məsuliyyət də daşıyırlar və uca Allah ilk növbədə cavan və gənclərin islah və düzəlməsini onlara tapşırıb və onlardan ciddi şəkildə istəyib ki övladlarının inkşafı, islahı və səadəti yolunda çalışsınlar.
Bu barədə Qurani kərim buyurur:
«$pkr'¯»t tûïÏ%©!$# (#qãZtB#uä (#þqè% ö/ä3|¡àÿRr& ö/ä3Î=÷dr&ur #Y$tR $ydßqè%ur â¨$¨Z9$# äou$yfÏtø:$#ur $pkön=tæ îps3Í´¯»n=tB ÔâxÏî ×#yÏ© w tbqÝÁ÷èt ©!$# !$tB öNèdttBr& tbqè=yèøÿtur $tB tbrâsD÷sã» [1]
Yəni “Ey iman gətirənlər! Özünüzü və əhli əyalınızı elə bir oddan qoruyun ki, onun yanacağı insanlar və daşlar, xidmətçilər isə Allahın onlara verdiyi əmrlərə asi olmayan, buyurulduqlarını yerinə yetirən daş qəlbli və çox sərt təbiətli mələklərdir”.
İndi ki bu məsuliyyət iman əhlinin öhdəsinədir, təbiidir ki hər inanclı mömin, bu növ məsuliyyət yükünün, əmanət qorunmasının və bu vəzifənin yerinə yetirilməsindən nigaran olur. Elə bir yol arxasıncadır ki, cavan və gəncləri istənilən məqsədə sövq etsin.
Biz bu əqidəyəyik ki, intensiv və müvəffəqiyyətli ehtimallardan biri pəhrizkar və iffətli cavan qız və oğlanları nümunə göstərək. Məxsusən əgər bu nümunələr vəhy və Quran dilindən olarsa daha çox təsirə malik olacaq.
Bunlar həqiqətdə yeni nəslin qarşısında olan gözəl və incə təsvirlərdir. Bunlar daxili dəyişiklik və ruhda təsir qoyan sürətli amillərdir.
Əgər biz paklığa yönəlmiş cavanları tanıtdırıb, onların yaxşı və ləyaqətli nöqtələrini gənc nəslə çatdırarıqsa, eyni zamanda bu növ ruhi əxlaqın və yüksəkliyin nəticələrini araşdırdqda ümidvar ola bilərik ki, gənc nəsil məxsusən qız və oğlanlar təsir altına düşərək qəbuledici ruhla düzgün seçim edərək yaxşılıqlara tərəf yönələcəklər.
Bu kitabda bizim əsas məqsədimiz bu mövzunu araşdırmaqdır. Bizim bəhsimizin özəyi Quranda nümunə göstərilən pak oğlan və pak qızlardır.
Tanrı bizim niyyətimizə lütf və ehsan gözü ilə baxsın və müsəlman qız və oğlanları kəramətli, fəzilətli və əziz etsin.
[1] - Təhrim, 6
