Bəzi qərb alimlərinin ortaya atdığı şübhələrdən biri də budur ki, əgər səbəbiyyət prinsipi ümumidirsə, Allah üçün də bir səbəb təsəvvür etməliyik. Halbuki, O, ilkin səbəbdir və Onun heç bir səbəbi yoxdur. Deməli, illətsiz bir Allahın qəbul edilməsi səbəbiyyət qanununu pozur və onun ümumi bir qanun olmadığını göstərir. Əgər onun külliyətini qəbul etməsək, Vacibül-vücudu isbat etmək ...
Müsəlmanların imam və başçısı, Rəsuli-əkrəmin (s) canişini kimi xalqın dini və dünyəvi işlərinin idarə olunmasını öz öhdəsinə götürmək istərkən gərək bir sıra imtiyazlara malik olsun.
Günah, xəta və səhvdən uzaq olsun ki, ictimaiyyəti səadətə doğru yönəldə bilsin və xalqa rəhbərlik etməyə haqqı olsun. Çünki özü təmiz olmayan şəxs xalqı doğru yola yönəldə bilməz.
İmam gərək ...
Dinin əsas etiqadlarının dördüncüsü imamətdir.
İmamət nədir ? İmamət – yəni xalqın dini və dünyəvi işlərinin idarə olunması və rəhbərliyinin islam peyğəmbəri Muhəmməd ibn Əbdullahın (s) canişininə tapşırılması.
İmamın olması peyğəmbərlərdən sonrakı dövr üçün iki cəhətdən zəruridir:
1 – Danışığı və fərmanı nüfuzlu olmayan bir rəhbər olmadan ictimai həyatın uğurlu olması ...
Cəbr və ixtiyar o mövzulardandır ki, insanı davamlı olaraq düşünməyə vadar edir. İnsanların bir çoxu belə təsəvvür edirlər ki, Allah əvvəlcədən insanın səadət və bədbəxtliyini müəyyən etmişdir. Ona görə də bu yolda səy göstərməsinin heç bir faydası yoxdur. Ancaq əgər düzgün təfəkkür etsək, görərik ki, bu məsələ Allahın ədaləti ilə ...
Həbəşistanlı Bilal qara dərili müsəlman idi. Allahın rəsulu (s) onu azançı seçdi. Azan vəhy yolu ilə nazil olarkən Peyğəmbər (s) onu Bilala öyrətdi. Onun uca səsi vardı.[1] Həzrətin (s) Bilalı azançı seçməsində bizim üçün dərslər var:1. Qulların şəxsiyyətinə hörmət; Bilal öhdəsinə natiqlik və İslam çağırışı düşmüş bir qul ...
İSLAM FƏLSƏFƏSİ
İslam fəlsəfəsi mürəkkəb bir elm olaraq antologiya, qnoseologiya‒ idrak nəzəriyyələri‒ (Antologiya dinşünaslıq, teologiya, psixologiya və əsas bəhslərdən sayılan “vücud” və “mahiyyət” və bunların ətrafında gedən məsələlərlə bağlıdır.) kimi müxtəlif məsələlərdən bəhs edir. Bu məsələlər İslam aləmində çox mühüm və geniş fəlsəfi kitab sayılan, İbn ...
Islami rəvayətlərdə bayram günləri
Quranın bayram haqqında buyurduqlarını aydınlaşdırdıqdan sonra bu kitabın hüdudlarından xaric olan zaman tələb etdiyinə görə, bu mövzunu tarix və hədislərdə araşdırmaq zərurəti duyulur. Lakin İmamların (ə) nöqteyi- nəzərində bayramın mahiyyətinin necəliyini Əlidən (ə) nəql olunan rəvayətlə göstəririk:
"انَّمَا هُو عِيْدٌ لِمَن قَبلَ ...
Зејд ибн Әли (рәһмәтуллаһ) Әһли-Бејтдән (әлејһимуссалам) (Имам нәслиндән олмасыны нәзәрә алараг) нәјә ҝөрә Әбу Бәкрин хилафәтинә етираф етмишдир?
Qısa cavab
Мөһтәрәм суал верәнин гәтијјәтлә ҹәнаб Әли ибн Зејдин Әбу Бәкрин хилафәтинин дүзҝүн ...
Bizim əqidəmiz budur ki, mütəal Allah insanları, bəndələrinə vədə verdiyi müəyyən olunmuş gündə öldükdən sonra yeni bir xilqətlə dirildəcək. Əmrlərinə müti olanlara, yaxşı əməl sahiblərinə mükafat, asi olanlara vəgünahkarlara isə əzab verəcəkdir.
Bu əqidə sadə və ümumi halda bütün ilahi din və fəlsəfələrin qəbul etdiyi bir məsələdir. Hər bir müsəlman labüd olaraq Allahın ...
Peyğəmbər Əhli-beytindən olan məsum İmamlar islami hökumətə rəhbərlikdən məhrum edildikdən sonra bütün diqqət və səylərini Allahın istədiyi səhih tərzdə müsəlmanların əxlaqi cəhətdən saflaşdırılmasını, təlim-tərbiyəsinə sərf etdilər. Məsum İmamlara məhəbbət bəsləyənlərə və özlərinin etimad etdiyi şəxslərin təlim-tərbiyəsinə İslam məarifini hökm və qanunlarını onlara ...
İslam Peyğəmbəri (s) Mədinəyə köçdükdən və o şəhər əhalisinin (onlara “ənsar” deyilirdi), xüsusilə, Məkkədən köçüb oraya gələn mühacirlərin misilsiz kömək və himayələrindən bəhrələndikdən sonra islam cəmiyyətinin əsasını qoyaraq onu idarə etməyə başladı. “Peyğəmbər məscidi” ilahi risalətin təbliğ olunduğu, ibadət və camaatın təlim-tərbiyə mərkəzi olmaqdan əlavə, ...
İman və saleh əməlin axirətdəki səadətə, əksinə, olaraq küfr və günahkarlığın əbədi bədbəxtçiliyə gətirib çıxarması ilə əlaqədar yaranan suallardan biri də budur ki, iman və ya küfrün onun axirət nəticəsi ilə, eləcə də hər bir yaxşı və pis əməlin onun mükafat və ya cəzası ilə olan əlaqəsi qəti sübuta yetmiş və dəyişilməzdir, yoxsa müəyyən dərəcədə dəyişilə bilər? ...
Zərdüştilik əsrindən sonra Mazdaizm çoxlu dəyişikliklərə mə’ruz qaldı. Bu din bir tərəfdən neçə-neçə firqələrə bölündü, digər tərəfdən də yeni ayinlərlə - Manəvi, Məzdəki kimi cərəyanlarla üzləşdi və həmçinin bir çox siyasi hadisələrlə qarşılaşdı.
1. FİRQƏLƏR
Üçüncü dərsdə qeyd olunduğu kimi, zərdüştilikdə əsas bəhs Ahura Məzdanın xilqət aləminə olan mehr-məhəbbəti, ...
TARİXÇƏSİ
MÜQƏDDİMƏ
Brahman ayininin bə`zi ictimai-ideoloji əsaslar, o cümlədən karma qanunu, tənasüx və kasta sinfi quruluşu sonrakı dövrlərdə onların ardıcılları tərəfindən inkar edilərək ciddi narazılıq və kəskin tənqidlə qarşılaşdı. Brahmanlar məhz bunlara əsaslanaraq açıq şəkildə bildirirdilər ki, öz təbəqələrindən olanlar istisna olmaqla, heç kəs kamil mə`nəvi ...
1. İqtisadi amillərin və cinsi ehtiyacların dinin formalaşmasında nə kimi rolu olmuşdur?
2. Bəxt və taleyə inamın dinə yönəlmənin səbəblərindən biri hesab etmək olarmı?
3. Dinə yönəlmənin əsas amilləri hansılardır?
İkinci dərsdə insanın dinə yönəlməsi və Allaha e`tiqad bəsləməsi barədə olan üç nəzəriyyə aydınlaşdırıldı. Bu dərsdə isə digər üç nəzəriyyə araşdırılaraq təhlil ...
İftida fidyə vermək deməkdir. İnsan fidyə verərək ya canını, ya da başqa bir şeyi xilas edə bilər. İftida kəlməsi evliliklə bağlı istifadə edildiyində qadının bədəl qarşılığında nikah bağını qoparması, sonlandırması mənasında gəlir.Kişilər 2 dəfə iddət müddəti gözləməklə 3 dəfə qadınını boşama (talaq) haqqına sahibdir. Kişinin boşanma haqqına İslam ədəbiyyatında ...
Tarixdən mə`lum olduğu kimi, kəlam bəhsləri hicri tarixi ilə birinci əsrin ortalarından başlanıb. Özü də, deyəsən kəlam bəhslərinin ən qədimi «cəbr və ixtiyar» məsələsidir. Cəbr və ixtiyar məsələsi ilk növbədə insani, sonra isə ilahi və təbii məsələdir. Mövzu insan, yə`ni insanın azad və ya məcbur olmasından bəhs etdiyi üçün insani bir məsələ hesab olunur. Amma digər tərəfdən, ...
1. İnsan dinə, məzhəbə və Allaha e`tiqad bəsləməyə necə meyl göstərmişdir?
2. İnsanların dinə yönəlməsində cəhalət, qorxu və ictimai-əxlaqi ehtiyaclar nə kimi tə`sir göstərmişdir?
Dini anlayışlar və bu barədə aparılan araşdırmalar baxımından hər bir din tədqiqatçısı və sosioloqun qarşılaşdığı ilk sual bundan ibarətdir: Tarix boyu hansı amillər insanların dini düşüncələrə ...
Şükür - Allahın verdiyi nemətlərə görə təşəkkürün bir növüdür. Belə bu təşəkkür dil, ürək və əməldə büruzə verir. Ürəkdə təvazökarlıq, dildə təsbih və əməldə itaət kimi özünü göstərir. Bəzi alimlər buyurur ki, əgər neməti təsəvvür etsən və bilsən ki, Allah tərəfindəndir, bunun özü də bir növ ...
TRİMURTİ
Bundan əvvəlki bəhsdə brahmanizm ayinini araşdırarkən bu ayinin əvvəlcə həyat atributlarından hər biri üçün xüsusi mə’buda e`tiqad etdiyini, tədriciən öz dəyişikliklər prosesi boyunca çoxsaylı tanrıları kənara qoyaraq, onlardan yalnız üçlük tanrılara inandığını öyrəndik. Üçlük tanrılar əslində çoxsaylı mə’budların təcəllisi və simvolu olmaqla onların bütün ...
