Bəşəriyyət, xüsusilə ariya soylu xalqlar lap qədimlərdən dünyanın işlərini iki qrupa - yaxşı və pisə bölürmüş. Nur, yağış, günəş, yer və bir çox şeyləri xeyir və yaxşılar qütbündə, qaranlıq, quraqlıq, sel, zəlzələ, xəstəlik, yırtıcılıq və quduzluğu isə pis və şərlər sırasında yerləşdirirmişlər. Әlbəttə, bu qruplaşdırmada insan özünü həmin şeylərin yerini ...
Alimlər «cəmiyyət, yaxud fərdin əsaləti» adı ilə fərd və ya kütlənin əsas olması barəsində bəhs edirlər. Bu barədə bə`zən fəlsəfi cəhətdən bəhs edilir və bu sual irəli sürülür ki, fərd və şəxs həqiqi, kütlə isə e`tibari və intizaidir? Yoxsa, məsələ bunun əksinədir və fərd e`tibari və intizai, cəmiyyət isə həqiqidir? Әlbəttə burada üçüncü bir forma da fərz edilə bilər və o, ...
Bilin ki, qəlblər (möminlərin ürəkləri) yalnız Allahı zikr etməklə aram tapar!Namaz həm insanın maddi həyatını zənginləşdirən, həm də axirət səadətini təmin edən bir ibadətdir. Yazımızın bu hissəsində namazın dünya və axirət faydalarından söz açmağı lazım bilirik.NAMAZ QƏLBİN TƏSKİNLİYİDİR Namaz çox mahiyyətli bir ibadətdir. Belə ki, bu ibadət ...
TƏZKİYƏ (PAKLANMA) VƏ TƏRBİYƏNİN MAHİYYƏTİ
Söhbətimizin mövzusu təzkiyə və tərbiyədir. Bu iki söz məna baxımınca bir-birinə yaxın olsa da, təzkiyə daha əhatəli mənaya malikdir. Tərbiyə dedikdə təkamül üçün zəmin yaradılması, istedad və qabiliyyətlərin son mərhələyə çatdırılması nəzərdə tutulur. Ağac və ya gül əkən bağban onun inkişafı üçün şərait yaradır, onu ...
İmamət
Dini əqidələrimizin əsaslarından biri də «İmamət» mövzusudur.İslam peyğəmbəri Həzrət Mühəmməd səlləllahu ələyhi və Alihi və səlləm xalq üçün ilahi peyğəmbər olmaqla yanaşı, müsəlman ümməti üçün dahi rəhbər də sayılırdı.Amma bütün ilahi peyğəmbərlər bir gün dünya ilə vidalaşdığı kimi, İslam peyğəmbəri də 63 il yaşayaraq 23 il peyğəmbərlikdən sonra vəfat ...
17. İKİNCİ XӘLİFӘ ÖMӘR İBNİ XӘTTAB
Birinci xəlifə Әbu Bəkr ibni Qəhafənin vəfatından sonra onun vəsiyyəti ilə İslam xilafətini böyük səhabələrdən biri olan Ömər ibni Xəttab öz öhdəsinə götürdü.
Bir daha xatırlatmaq istəyirik ki, bu araşdırmalar ixtilaf salmaq, düşmənçilik yaratmaq məqsədi daşımır. Həmçinin qeyd etməyi lazım bilirik ki, bu məsələlərdə ümumiyyətlə ixtilaf doğuran ...
BӘDBӘXTLIKLӘR XOŞBӘXTLIKLӘRIN ANASIDIR
Pisliklərin gözəllikləri cilvələndirmək və ali bir toplum yaratmaqda mühüm rol oynamalarından əlavə, yaxşı və pisliklər barəsindəki mühüm mətləblərdən biri də budur ki, bizim bədbəxtlik və pislik, kamal və xoşbəxtlik adlandırdığımız şeylər arasında səbəb-nəticə əlaqəsi vardır. Pisliklər yaxşılıqların anası və onların yaradıcısıdır. Bu, ...
Hüseyn ibni Əli (ə) valinin yanına gedib əvvəlcə Müaviyənin vəziyyətini soruşdu. Vali ona belə dedi: Müaviyə artıq ölmüşdür. Ona bey’ət etmək təklif edildikdə isə belə dedi: Belə bir işin gizlində görülməsi münasib deyil. Camaatı məscidə topla, görək nə etmək lazımdır. Həmin məclisdə Mərvan Vəlidə dedi: Hüseyni bey’ət etməmiş buraxma, əgər bey’ət etməzsə onu öldür. Hüseyn (ə) ...
ŞӘRLӘR - ӘDALӘT PRINSIPI BAXIMINDAN
Beləliklə, «dualizm» iradı, varlığın iki mənşə və kökə malik olma xülyası aradan gedir. Çünki, söhbətimizdə sübut etdik ki, aləmdə iki cür mənşənin olmasını tələb edən iki cür varlıq yoxdur.
Amma bundan əvvəl dediyimiz kimi, şərlərin yoxluq olmaları məsələsi, təkcə, ilahi ədalət məsələsinin həll edilməsi üçün kifayət etmir. Bu ilkin mərhələdir ...
CӘBR VӘ IXTIYAR
Tarixdən mə`lum olduğu kimi, kəlam bəhsləri hicri tarixi ilə birinci əsrin ortalarından başlanıb. Özü də, deyəsən kəlam bəhslərinin ən qədimi «cəbr və ixtiyar» məsələsidir. Cəbr və ixtiyar məsələsi ilk növbədə insani, sonra isə ilahi və təbii məsələdir. Mövzu insan, yə`ni insanın azad və ya məcbur olmasından bəhs etdiyi üçün insani bir məsələ hesab olunur. Amma digər ...
Qurani-Kərim ayələri, Peyğəmbəri-Əkrəm (s) və Əhli-beyt imamlarından nəql olunan rəvayətlər baxımından bu günahın mahiyyəti, onun fərdi və ictimai təsirləri diqqəti özünə cəlb edir. Əksərən bu mühüm məsələyə əhəmiyyət verilməsə də, İslamda ona çox ciddi yanaşılır. Qurani-Kərim ayələri ilə yanaşı, rəvayətlərdə də qeybətlə bağlı “Qeybət imanla bir ...
İnsanın dili və ya əməli üzündən başqasının zərəri ilə nəticələnən günah
Tövbə üç şəkildə həyata keçir:
1. Keçmiş zamanla müqayisədə tövbə;2. İndiki zamanla müqayisədə tövbə;3. Gələcək zamanla müqayisədə tövbə;Keçmiş zamanla müqayisədə tövbəKeçmiş zamana nisbətdə tövbə iki qisimdir:1. Keçmişdə gördüyü günaha görə insanın həddən artıq peşmançılıq və təəssüf hissi ...
İGIRMI BIR YAŞLI CAVAN MƏKKƏNIN BAŞÇISI Məkkənin fəthindən sonra, çox çəkmədi ki, "Hüneyn" müharibəsi qabağa gəldi. Buna görə də lazım idi ki, Peyğəmbər (s) və onun əskərləri döyüş bölgəsinə getmək üçün Məkkədən xaric olsunlar. Elə buna görə də lazım idi ki, müşriklərin əlindən təzə qurtarmış və Ərəbistan yarmadasının mərkəzi olan Məkkə şəhərini idarə etmək üçün, layiqli ...
Gözəl səbir – o səbirdir ki, Allah üçün həyata keçər və davamlı olar. Ümidsizliyin ona yolu olmaz. Taqətsizlik, ah və nalə etməklə bir yerdə olmaz. Gözəl səbir – o səbirdir ki, insan həyatın ağır hadisələri və imtahanları qarşısında şəxsiyyətini nümayiş etdirər və ruhunun nə qədər geniş olduğunu göstərər.Səbrin lüğətdə mənası nəfsi ...
Beləliklə, «dualizm» iradı, varlığın iki mənşə və kökə malik olma xülyası aradan gedir. Çünki, söhbətimizdə sübut etdik ki, aləmdə iki cür mənşənin olmasını tələb edən iki cür varlıq yoxdur.Amma bundan əvvəl dediyimiz kimi, şərlərin yoxluq olmaları məsələsi, təkcə, ilahi ədalət məsələsinin həll edilməsi üçün kifayət etmir. Bu ilkin mərhələdir və hal-hazırda həmin bəhsdən əldə ...
Bəzi çirkin əməllərimiz insanlarla rabitəmizə mənfi təsir qoyar. Bu çirkin əməllərdən biri də qeybətdir. Qeybət elə bir şeydir ki, əgər həmin insan bu xəbəri eşitsə, xoş qarşılamaz. Yəni, sən kiminsə nöqsanını başqalarının yanında deyirsən. Bu nöqsan ola bilsin ki, əxlaq, rəftar və bədən eybləri olsun. Qeybət sırf dillə edilən bir əməl deyildir. Yazmaq və ya işarə etmək ...
Şərlər məsələsi və bə`zi vaxtlar onlara qarşı e`tiraz bəhsi bizim ədəbiyyatımızın nisbətən mühüm bir hissəsini təşkil edir. Şairlər bə`zən ciddi və bə`zən də əyləncəli şəkildə bu mövzuya çox toxunublar. Bu barədə deyilənləri ciddilik, yə`ni yaradılışın tənqidi, yaxud ona e`tiraz kimi qiymətləndirmək olmaz. Həmin şe`rlərin əksəriyyəti zarafat və əyləncə xarakteri daşıyır və necə ...
M?H?BB?T İKSİRİALTMIŞ İKİNCİ HEKAYƏTMusa vƏ qardaşInIn tƏvazÖKarlIğIALTMIŞ İKİNCİ HEKAYƏTMusa vƏ qardaşInIn tƏvazÖKarlIğIHəzrət Musa (əleyhissalam) Ülul-Əzm Peyğəmbərlərdən biridir. Qardaşı Harun isə Musanın səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm risalətini yerinə yetirən Peyğəmbərlərdən sayılırdı. Onların vaxtında Misir torpaqlarında Firon hökumətlik edərək camaatı ...
ƏSL HƏQİQƏTDƏ XƏVARİC NƏ İSTƏYİRDİ?Qeyd etdiyimiz kimi, xəvaric dəstəsi əvvəldə hakim tə’yin etmək məsələsi ilə razılaşdılar. Lakin bir neçə ay ötəndən sonra Allah dinində hakim tə’yin etdiyinə görə Əli (ə)-a irad tutdular. Əli (ə) bundan sonra onlara: “Biz şamlılarla döyüşə hazırıq, lakin müvvəqqəti barışığın müddəti başa çatmalıdır” dedikdə, onlar qəbul etmədilər.Dini ...
Biz insanlar başqasına qarşı pis niyyətdə olmayan, onların hüquqlarını pozmayan, insanlar arasında heç bir ayrı-seçkilik salmayan, idarəçiliyi çərçivəsində tam bitərəfliklə davranaraq hamıya bir gözlə baxan, başqalarının münaqişə və ixtilaflarında məzlumun tərəfində olaraq zalımla düşmən olan şəxsi, bir növ kamal sahibi hesab edib ədalətli sayırıq.
Bunun müqabilində başqalarının ...
