ايمانهاي ظاهری و زبانی بسیار ضعيف هستند به طوری كه در مقابل حوادث و دشمن و نیز در مقابل پيشنهادهاي دشمن از پا درميآيند و تسليم ميشوند.
اما قسم دیگر ایمان ، ایمان واقعی و حقیقی است که فرد مومن عملا و قلبا کلیه لوازم آن را پذیرفته و قبول دارد . قرآن کریم تعبیرات و تعریفهای متعددی درباره مومنان دارد ، و می فرماید :
«انما المؤمنون الذين ءآمنوا بالله و رسوله ثم لم یرتابوا و جاهدوا بامولهم و انفسهم فی سبیل الله اولئک هم الصادقون » سوره حجرات آیه 15 .
کلمۀ « ايمان » که در آیه شریفه از آن بحث شده است ، از ماده « امن » گرفته شده است ؛ یعنی کسانی که ارتباطشان با خدا به کيفيتي است که از عذاب دنيا و آخرت ، خودشان را در امان قرار دادهاند . حقيقت ايمان به اين است که من به گونهاي با وجود مقدس حضرت حق « جل و علا » گره بخورم که از شر دنيا و آخرت در امان بشوم ؛ چنانچه خداوند در سوره انعام می فرماید : « الذين آمنوا و لم يلبسوا ايمانهم بظلم اولئک لهم الامن » سوره انعام آیه 86 .
همانطور که در تعریف « مومنون » در سوره حجرات بیان گردید ، این تعریف با « انما » که ازادات حصر است شروع شده ؛ یعنی این است و جز اين نيست . بنابراین مومن کسی است که به خدا و روسولش ایمان واقعی بیاورد ؛ یعنی شئون خداوند در ایمان رعایت بشود . توحید ، نبوت، امامت، قيامت و فرشتگان ، اينها همه بايد در ايمان انسان ظهور داشته باشند ؛ يعني باور به خدا ، باور به قيامت ، باور به فرشتگان ، باور به انبياء و باور به قرآن ، که اينها همگی از شئون توحيد است .
تمام نکتۀ اين آيه شریفه اين است که :
« ثم لم یرتابوا » ایمانشان ایمانی باشد که درب هر گونه شک و تردیدی به رویش بسته باشد . تقريباً شعبهاي از ايمان وجود مقدس حضرت اميرمؤمنان علی علیه السلام باشد که فرمود: «لو کشف الغطاء ما ازددت يقينا» بحار الانوار 4/304 ، باب 12 . یعنی ؛ اگر همه پرده های غیب کنار زده شوند ، چیزی به ایمان من اضافه نمی گردد .
حال اين ايمانی که مومنش را مورد بشارت قرار داده است از کجا بايد تحصيل بشود ؟ با مراجعه به قرآن و مطالعه در سه کتاب آفاق ( هستی و جهان ) و کتاب انفس (وجود انسان ) و کتاب وحی و قرآن کریم ، که کتاب تشریع نام دارد و پس از اندیشدن و تفکر در آیات این سه کتاب ، لایه های جهل و نادانی از بین می روند و انسانی که دارای قلب سلیم است نسبت به این سه حقیقت علم پیدا می کند ، در آن صورت موتور محرکه وجود او روشن می گردد و قلبش با خدا گره می خورد .
ميشديم همان روزگار اول اين کتاب انفس ما را راهنمايي ميکند به پروردگار يک ايماني براي ما ميسازد و کتاب آفاق و کتاب تشريع که (لم يرتابوا) خواهد بود.
منبع : مرکز علمی تحقیقاتی دارالعرفان الشیعی