حكمت آفرينش انسان در كلام امام صادق عليه السلام‏

روزى، يكى از مادّيون (به تعبير علمى ماترياليست) نزد حضرت صادق، عليه‏السلام، آمد و گفت: خداوند انسان را براى چه آفريده است؟ امام صادق، عليه‏السلام، جواب خيلى لطيفى به او دادند، چون در ذهن او ايرادهايى بود كه مى‏خواست از نظر خود امام، عليه‏السلام، را در بحث محكوم كند. امام فرمود:

«فإن الله خلق خلقا برحمته لرحمته».

خداوند انسان را آفريد تا رحمت خود را صرف او كند.

آن مرد ديگر به بحث ادامه نداد، چون مى‏خواست بگويد: خدايى كه جهنم را آفريده و در روز قيامت چند ميليارد انسان را در جهنم مى‏ريزد تا به قول شما بسوزند و مار و عقرب به آنان بزند و با غل و زنجير جهنم آنان را ببندند، خداى ستمگرى است و ما از ظلم فرارى هستيم و او را نمى‏پذيريم. اما چون انسان باسوادى بود تا امام فرمود:

«فإن الله خلق خلقا برحمته لرحمته‏»، ديگر به بحث ادامه نداد. امام نيز مى‏خواستند به او بفهمانند در قيامت هر كس مبتلا به عذاب شود، به دست خود خود را مبتلا و گرفتار كرده است. به همين سبب است كه قرآن بدى و زشتى انسان را به خودش نسبت مى‏دهد، اما خوبى‏ها را از آن خداوند مى‏داند.

در كشور ما، كلاس‏هاى قرآن و برنامه‏هاى حفظ قرآن و جلسات تفسير زياد است. در قم، حقايق قرآن را به فارسى و پنجاه زبان ديگر تهيه و منتشر مى‏كنند، اما عده‏اى با اين‏كه قرآن و مسجد و ماه رمضان و محرم و صفر و محراب و منبر در كنارشان است، از همه اين‏ها متنفرند. در نتيجه، خود را بدبخت كرده و زمينه شقاوت خود را فراهم ساخته‏اند.

«وَ اللَّهُ يَدْعُوا إِلَى الْجَنَّةِ وَ الْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ».

و خدا به توفيق خود به سوى بهشت و آمرزش دعوت مى‏كند.

خداوند انسان‏ها را به بهشت دعوت مى‏كند. متن اين دعوت‏نامه نيز در قرآن آمده است: «وَ اللَّهُ يَدْعُوا إِلَى الْجَنَّةِ وَ الْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ»، ولى آنان كه ضدّ خدا هستند مردم را با فرهنگ خود به جهنم دعوت مى‏كنند:

«أُولئِكَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ».

به دعوت اين گروه نبايد گوش داد، اما اغلب انسان‏ها به جاى اين‏كه به آن‏ها گوش نكنند، به حرف خدا گوش نمى‏دهند. پس، حق است اگر در قيامت به جهنم بروند. براى همين است كه أعمى و بصير در هويت با هم مساوى نيستند: بصير سعادت‏مند و أعمى شقى است.

آيه ديگرى نيز در اين باره در سوره حديد آمده كه نظير آن با اندك تفاوتى در سوره آل‏عمران تكرتر شده است:

«وَ سارِعُوا إِلى‏ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ».

و به سوى آمرزشى از پروردگار و بهشتى كه پهنايش [به وسعتِ‏] آسمان‏ها و زمين است بشتابيد؛ بهشتى كه براى پرهيزكاران آماده شده است.

خدا منتظر است تا بندگان خود را بيامرزد و پاداش توبه و عبادت وخدمت را مغفرت خود قرار داده است. نكته جالب اين است كه خدا در قرآن طول بهشت را معين نكرده، ولى عرض آن را مشخص فرموده است:

«وَ جَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ».

عرض بهشت به اندازه پهناى آسمان‏هاست و يقين بدانيد پهناى آسمان‏ها را تا أبد كسى نمى‏تواند محاسبه كند.