امام صادق، عليه‌السلام، مى‌فرمايد: در گوشه عالمى از عوالم پروردگار كه جزو عوالم معنوى نيست (چون عالم معنوى طول و عرض و حجم ندارد)، دوازده هزار قنديل آويزان است و در هر قنديل دوازده هزار مانند آسمان‌ها و زمين وجود دارد.
براى فهم سخن امام، كافى است بدانيم بزرگى آن مقدار از آسمان اول كه قابل مشاهده است برابر عدد 162 با 22 صفر در جلوى آن بر حسب كيلومتر است.
هزاران كهكشان در آسمان هست كه يكى از آن‌ها كهكشان راه شيرى است. تا به حال، كسى نتوانسته طول اين كهكشان را محاسبه كند، ولى درباره عرض آن گفته‌اند كه اگر كسى بخواهد از اين سو به آن سوى اين كهكشان با سرعت نور سفر كند (در هر ثانيه سيصد هزار كيلومتر) دو ميليون سال طول خواهد كشيد. اين كهكشان ميليون‌ها منظومه در خود دارد كه يكى از آن‌ها منظومه شمسى است كه ما در آن هستيم و مركب از خورشيد و مريخ و زهره و زحل و مشترى و زمين و اورانوس و نپتون و پلوتون است. زمين سالى يك بار به دور خورشيد مى‌گردد و پلوتون هر 82 سال يك بار. اين حجم عظيم تنها جزئى از يك كهكشان است كه در آن هزاران منظومه كشف كرده‌اند.
بنا بر آن‌چه گذشت، معلوم مى‌شود هيچ كس نمى‌تواند پهناى بهشت و آسمان‌ها و زمين را بشناسد. به راستى، خداوند چه قدرتى دارد كه همه اين‌ها را بى هيچ ستونى به پا داشته است؟
بهشتى كه پهناى آن به اندازه پهناى تمام آسمان‌ها و زمين است جاى سعادت‌مندان است، اما قرآن درباره اهل جهنم مى‌گويد:
«فَأُمُّهُ هاوِيَةٌ».
پس جايگاه و پناهگاهش هاويه است.
هاويه يكى از نام‌هاى جهنم است. كلمه «ام» به معنى قبر است، اما نه قبرى كه بدن را راحت در آن جاى دهند، زيرا جهنمى‌ها را با فشار در آن جاى مى‌دهند.
منبع : پایگاه عرفان
