در رابطه با حيوانات نيز قرآن مجيد انسان‌ها را دعوت به تعقل مى‌كند:
- «وَ الْخَيْلَ وَ الْبِغالَ وَ الْحَمِيرَ لِتَرْكَبُوها وَ زِينَةً وَ يَخْلُقُ ما لا تَعْلَمُونَ».
و اسب‌ها و استرها و الاغ‌ها را آفريد تا بر آنها سوار شويد و براى شما تجمل و زينت باشد، و چيزهايى در آينده جز اين وسايل نقليه حيوانى به وجود مى‌آورد كه شما نمى‌دانيد.
- «أَ فَلا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ».
آيا با تأمل به شتر نمى‌نگرند كه چگونه آفريده شده؟
چند بار قرآن درباره درياها سخن گفته؟ همه اين‌ها از انسان دعوت مى‌كند درباره دريا و موجودات آن انديشه كند.
يكى از موضوعات جالب توجه درباره دريا آن است كه موجودات زنده دريا فقط در قسمت روشن آب كه نور خورشيد به آن مى‌رسد زندگى نمى‌كنند، بلكه برخى از آنها در بخش تاريك دريا زيست مى‌كنند. نور آفتاب تنها در چند صد مترى آب نفوذ مى‌كند و از آن به بعد تاريكى حكمفرماست. با اين حال، حيواناتى كه در اين بخش تاريك زندگى مى‌كنند، هم دوست شناسند و هم دشمن شناس. آنها در كدام كلاس دوستان و دشمنان خود را شناخته‌اند؟
مدتى پيش، در تهران ماهى‌اى را به نمايش گذاشته بودند كه در پشت گردنش ماده‌اى فسفرى قرار داشت. او وقتى گرسنه مى‌شد مقدارى سرش را پائين مى‌آورد و به وسيله اين ماده فسفرى تا دو مترى خود را روشن مى‌كرد! وقتى هم احساس خطر مى‌كرد، سرش را بالا مى‌آورد و در تاريكى گم مى‌شد! به واقع، چه كسى به اين ماهى آموخته كه براى پيدا كردن غذا سرش را اين مقدار پائين بياورد تا پيش رويش روشن شود؟ يا در هنگام احساس خطر سرش را بالا بياورد تا در تاريكى بتواند خود را مخفى كند؟ آيا اين‌ها را همان گوشت و استخوان يادش داده؟ اگر چنين است، انسان كه گوشت و استخوان بيشتر و بزرگترى دارد، چرا او چنين توانايى‌اى ندارد؟
بالجمله، از اين دست شگفتى‌ها در آسمان و زمين و دريا فراوان است. اهل انديشه كم است تا در اين خلقت اعجاب‌آور انديشه كند و راه بيابد و شاكر گردد:
«أَ وَ لَمْ يَرَوْا إِلَى الطَّيْرِ فَوْقَهُمْ صافَّاتٍ وَ يَقْبِضْنَ ما يُمْسِكُهُنَّ إِلَّا الرَّحْمنُ إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ بَصِيرٌ* أَمَّنْ هذَا الَّذِي هُوَ جُنْدٌ لَكُمْ يَنْصُرُكُمْ مِنْ دُونِ الرَّحْمنِ إِنِ الْكافِرُونَ إِلَّا فِي غُرُورٍ* أَمَّنْ هذَا الَّذِي يَرْزُقُكُمْ إِنْ أَمْسَكَ رِزْقَهُ بَلْ لَجُّوا فِي عُتُوٍّ وَ نُفُورٍ* أَ فَمَنْ يَمْشِي مُكِبًّا عَلى وَجْهِهِ أَهْدى أَمَّنْ يَمْشِي سَوِيًّا عَلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ* قُلْ هُوَ الَّذِي أَنْشَأَكُمْ وَ جَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا ما تَشْكُرُونَ* قُلْ هُوَ الَّذِي ذَرَأَكُمْ فِي الْأَرْضِ وَ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ* وَ يَقُولُونَ مَتى هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ* قُلْ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَ إِنَّما أَنَا نَذِيرٌ مُبِينٌ».
آيا ندانسته‌اند كه پرندگان بالاى سرشان را در حالى كه بال مى‌گشايند و مى‌بندند، فقط خداى رحمان در فضا نگه مى‌دارد؟ يقيناً او بر همه چيز بيناست. آيا آن كيست از سپاهتان كه شما را به هنگام نزول عذاب در برابر خداى رحمان يارى دهد؟ كافران جز دچار فريب شيطان نيستند. يا كيست آنكه به شما روزى دهد، اگر خدا روزى‌اش را از شما باز دارد؟ نه اينكه حقيقت را نمى‌دانند بلكه در سركشى و نفرتِ از حق سرسختى و پافشارى مى‌كنند. آيا كسى كه نگونسار و به صورت افتاده حركت مى‌كند هدايت‌يافته‌تر است يا آنكه راست‌قامت بر راه راست مى‌رود؟ بگو: اوست كه شما را آفريد و براى شما گوش و ديده و دل قرار داد، ولى اندكى سپاس مى‌گزاريد. بگو: اوست كه شما را در زمين آفريد و به سوى او محشور مى‌شويد. و مى‌گويند: اگر راستگوييد اين وعده وقوع رستاخيز كى خواهد بود؟ بگو: دانش و آگاهى اين حقيقت فقط نزد خداست و من تنها بيم‌دهنده‌اى آشكارم.
منبع : پایگاه عرفان
