در طول تاریخ افراد زیادی بودند که دور تا دور ائمه معصومین علیهم السلام حلقه زده و از فیوضات ایشان بهره تام و تمام می بردند. در این میان اما افرادی به دلائل متعدد قرابت و نزدیکی بیشتری با امام زمان خویش می یافتند. اباصلت هروی یکی از این افراد بود.
اباصلت هروی که بود؟!
عبدالسلام بن صالح مشهور به خواجه اباصلت هِرَوی از یاران نزدیک امام رضا(علیه السلام) و از محدثان و متکلمان عصر خود بوده است.
اباصلت، پس از ورود امام رضا(علیه السلام) به خراسان به این ناحیه آمد و ملازم آن حضرت گردید. او از راویان حدیث سلسلة‌الذهب و همچنین راوی چگونگی شهادت آن حضرت به دست مأمون عباسی است. خواجه اباصلت در ۲۳۲قمری یا ۲۳۶قمری در زمان حکومت طاهر بن عبد الله بن طاهر، در خراسان، رحلت کرد.
سلسله نسب
عبدالسلام فرزند صالح، کنیه اش اباصلت و معروف به هروی است. سمعانی در انساب خود می گوید: ابوالصلت فرزند صالح، فرزندسلیمان، فرزند ایوب، فرزند میسره هروی قرشی، از موالیان عبدالرحمان بن جندب است .
چون که جد اعلای وی برده عبدالرحمان بود، وی را از موالیان وی شمردند .
شیفته ولایت
اباصلت با این که از راویان اهل سنت نیز روایات زیادی نقل کرده و در بین آنها نیز به صدق و راستی معروف است، اما شیدای ولایت و عاشق اهل بیت پیامبر:، خصوصا علی بن موسی الرضا(علیه السلام)بود. تا جایی که افتخار خدمتگذاری آن حضرت را به دست آورد و محرم اسرار آن امام همام(علیه السلام)گردید .
در طول تاریخ افراد زیادی بودند که دور تا دور ائمه معصومین علیهم السلام حلقه زده و از فیوضات ایشان بهره تام و تمام می بردند. در این میان اما افرادی به دلائل متعدد قرابت و نزدیکی بیشتری با امام زمان خویش می یافتند. اباصلت هروی یکی از این افراد بود.
از روایات زیادی استفاده می شود که اباصلت مورد عنایت و توجه حضرت امام رضا(علیه السلام) بود و امام او را بسیار دوست می داشت. درپیشبرد محافل و مجالس او را همراه خود می برد. و در مواقع خاص تذکرات بسیار سازنده ای به او می داد و شخصیت ایمانی او را پرورش می داد .
وی تحت تربیت و شاگری حضرت امام رضا بسیار آموخت و در نشر و گسترش معارف اسلامی تلاش کرد. وی در سراسر عمر خویش در نشر و گسترش احادیث پیامبر و اهل بیت ایشان کوشید و در بحث و مناظره با مخالفان و معاندان دین عمر خویش را مصروف داشت.
اباصلت کتابی در باب وفات امام رضا(علیه السلام) تألیف کرده که نجاشی رجالی بزرگ شیعه از آن نام برده و ابن بابویه از آن در عیون اخبار الرضا استفاده کرده است. این‌که اخبار وفات امام رضا(علیه السلام) غالبا از ابوصلت روایت شده، نشان از آن دارد که کتاب وی در این موضوع دست‌کم تا قرن پنجم و حتی ششم باقی مانده بوده است.
می توان برای آشنایی بیشتر با این شخصیت مهم تاریخی به آثاری زیر مراجعه کرد:
1. کتاب «پژوهشی درباره اباصلت هروی (مذهب و شخصیت)» که در ۱۰ فصل سامان یافته است؛ «اباصلت کیست؟، مذهب اباصلت، اباصلت و امام رضا(علیه السلام)، اباصلت و امامان دیگر، اباصلت و احادیث گوناگون از ائمه، مبارزه اباصلت با فرقه‌های منحرف، مشایخ و شاگردان اباصلت، مسافرت اباصلت به خراسان، وفات و مزار اباصلت هروی، و کرامات اباصلت هروی».
2. کتاب اباصلت هروی : روای آفتاب، نویسندگان: حسن حسینی، اسماعیل رضایی برجکی، محمد حسن پاکدامن
منابع:
1. دانشنامه اهل بیت
2. دانشنامه حوزه
3. کتاب مروری کوتاه بر زندگانی اباصلت هروی
فرآوری: محمد باعزم
منبع : تبیان
