قرآن مجيد درباره مال حرام و حلال به شكل‌هاى گوناگون، آياتى را بيان مى‌كند.
ممكن است تعجب كنيد كه پروردگار عالم گروهى از دارندگان مال حلال را هم اهل جهنم مى‌شمارد.
اگر فرد حرام خوار بدون توبه بميرد اهل جهنم است.
پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله وقتى در مورد توبه به معاذ فرمودند: اى معاذ! براى هر گناهى، توبه‌اى وجود دارد.
«و احدث لكلّ ذنب توبة، السرّ بالسرّ و العلانية بالعلانية» براى هر گناهى توبه مخصوص آن را به ميدان بياوريد. يك وقت فكر نكنيد توبه گناهانى مانند نخواندن ده سال نماز، روزه نگرفتن، حجّ واجب نرفتن، كتك زدن همسر و غصب كردن زمين يك «استغفر الله ربّى و اتوب اليه» است.
در باب حكمت‌هاى «نهج البلاغه» آمده است:
جوانى كه اميرالمؤمنين او را مى‌شناخت، در كوچه گناهى را مرتكب شد، و گفت: «استغفر الله ربّى و اتوب اليه»، اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: مادرت به عزايت گريه كند كه معنى توبه را اشتباه فهميدى. يعنى مرگ براى تو بهتر از اين بود كه زنده بمانى ولى دين خدا را اشتباه بفهمى.
علت اين كج فهمى‌ها اين است كه يا به عالم متخصّص دين مراجعه نكرده‌اند يا عمد داشتند كه مردم را گمراه كنند. و توبه گمراه كنندگان اين است كه هر فردى را كه گمراه كرده بايد دوباره به صراط مستقيم برگرداند، مرده‌هايى را هم كه بى دين كرده است را بايد زنده بكند و به صراط الهى برگرداند. راه ديگرى ندارد.
اينكه امام عليه السلام فرمود: مادر به عزايت گريه كند يعنى توبه، خيلى مسئوليت سنگينى دارد، همه اهل توبه نيستند، كم هستند آنهايى كه توبه مى‌كنند. از روز دوم محرم تا چهار بعدازظهر عاشورا كه هشت روز دارد، اين هفتاد و دو نفر غير از شيرخواره و چند بچه كوچك، حدود شصت و پنج نفر از آنها در اين هشت شبانه روز، مسائل الهى را از قبيل حلال و حرام، قيامت، بهشت و عذاب را براى اين مردمان گفتند. شما يقين بدانيد بعد از انبيا و ائمه طاهرين عليهم السلام، موعظه كننده‌اى در طول تاريخ، بهتر از اين هفتاد و دو نفر وجود نداشت. پاك‌ترين گلو و زبان را داشتند.
من اين جمله را قبول ندارم و جمله درستى نيست.
سخن كز دل برون آيد نشيند لاجرم بر دل اين هفتاد و دو نفر قلبى داشتند كه نمونه آن در سينه‌هاى مردم عالم وجود نداشت، شب عاشورا سيدالشهدا عليه السلام فرمود:
«فانّى لااعلم اصحابا أوفى وَلاخيراً من اصحابى» من در تمام عالم بهتر از اين هفتاد و دو نفر را سراغ ندارم. هيچ كس را هم نمى‌توان با اين اشخاص مقايسه كرد. هيچ وقت نمى‌توانيم بگوييم شهداى ما هموزن شهداى كربلا هستند، اينها نخبگان عالم بودند. اين هفتاد و دو نفر هشت شبانه روز با اين گناهكاران صحبت كردند، فكر مى‌كنيد چند نفر توبه كردند؟
حداقل سى هزار نفر در كربلا بوده‌اند، عده‌اى مى‌گويند: هفتاد هزار نفر. همه زير بار پذيرش توبه نمى‌روند و قبول نمى‌كنند. از اين سى هزار نفر، سه نفر توبه كردند.
يعنى از هر ده هزار نفر يك نفر. يكى حرّ بن يزيد و دو برادر به نام سعد و ابوالحتوف بن حارث انصارى عجلانى كوفى «2» بودند، حرّ بن يزيد اول صبح توبه كرد، اين دو برادر هم بعد از كشتن على اصغر توبه كردند، توبه حرّ اين بود كه از جان، حقوق و جايزه خود گذشت بكند، حمله به زن و بچه خود را تحمل بكند، به مجموعه اين كارها توبه مى‌گويند. اگر روز عاشورا به ابى‌عبدالله مى‌گفت: اشتباه كردم و خيلى ناراحت هستم. خداحافظ، من با شما نمى‌جنگم و مى‌رفت به طور يقين اهل جهنم بود.
براى هر گناهى توبه‌اى است، توبه ويژه آن گناه را به جا بياوريد، اگر مال حرام پيش تو است و مى‌خواهى توبه بكنى، تا دينار آخر را به صاحب آن برگردان، از خدا نيز طلب عفو كن اين يك توبه حقيقى مى‌شود.
گنهكار و حرام خوارى كه توبه حقيقى نكند و بميرد، قطعاً راه نجاتى ندارد. در صورتى نجات دارد كه خانواده او تمام اموالى را كه اين فرد به حرام تصرف كرده به صاحبان اصلى مال، برگردانند.
تاجر فرش هفتاد ساله‌اى كه اهل اصفهان است به من گفت: من كارمند اداره بودم، آخرين حقوق قبل از بازنشسته شدنم، حدود صد و چهل هزار تومان بود.
ولى در سى سالى كه در اداره بودم آن قدر از اداره دزدى كردم كه توانستم با آن پول مغازه‌اى در بازار تهران به قيمت صد ميليون، يك ويلا در شمال چهل ميليون، يك خانه هم در تهران نود ميليون بخرم، به دخترم نيز جهيزيه كامل دادم و حالا پير شدم، مى‌خواهم توبه كنم چه كار كنم؟ گفتم: چه نوع توبه‌اى؟ گفت: توبه‌اى يادم بده كه كارى به پول، خانه، مغازه و ويلاى شمال نداشته باشد. گفتم: چنين توبه وجود ندارد.
اين كج فهمى درد بسيار سنگينى است و اگر گناه ادامه پيدا بكند، توبه آن خيلى سخت مى‌شود.
اين هم يكى از كج فهمى‌ها است كه يك منبرى وقتى قوانين دين، حلال و حرام و نظام اسلام را مى‌گويد، بعضى از مردم مى‌گويند: خدا خيلى سفت، سخت و خشن است. پس مى‌خواستيد كه فقط نگاه كند كه آيات قرآن او را پشت سر بيندازيم، آيات حجابش را پاره پاره بكنيم، عرق بخوريم، ورق بازى بكنيم، ربا هم بخوريم، بعد هم بگوييم: «استغفر الله ربّى و اتوب اليه»، خدا هم بگويد: چون من خداى بامحبتى هستم تو را مى‌بخشم بفرماييد، در بهشت، امام حسين روى تخت منتظر تو است، اين طورى خدا خوب است!!؟
آنچه كه خداوند بر ما حرام كرده و اين درِ توبه‌اى را كه به روى ما باز كرده است، از كثرت رحمت و محبت او مى‌باشد، اگر درِ توبه را باز نمى‌كرد، با يك گناه آدم جهنّمى مى‌شد. چون ديگر كارى نمى‌توانست بكند.
امام زين العابدين عليه السلام مى‌فرمايد:
«أَنْتَ الّذى فَتَحْتَ لِعِبادِكَ باباً إلى عَفْوِكَ سَمَّيْتَهُ التُّوْبَةُ .. فَقُلْتَ: تَبارَكَ اسْمُكَ تُوبُوا الى الله تَوْبَةً نَصوحاً» «1» يعنى يك توبه واقعى، نه توبه زبانى و بى‌ريشه.
منبع : پایگاه عرفان
