استاد انصاریان: تواضع در برابر حق یعنی بین خود و بین قرآن و بین خود و بین روایات، حائل قرار ندهید  

استاد انصاریان در سخنرانی خود با اشاره به روایتی از کتاب «کافی» درباره عقل و جهل اظهار کرد: یکی از مفصل‌ترین روایاتی که در کتاب شریف «کافی» در جلد اول، در باب عقل و جهل نقل شده که این روایت یک معجزه علمی است، روایتی است که وجود مبارک حضرت موسی بن جعفر(ع) خطاب به هشام بن حکم فرمودند.

وی ادامه داد: هشام از تربیت‌شدگان امام ششم و امام هفتم(ع) است، موقعیت مهم علمی، عبادتی، و زهد و تقوایی دارد، اگر همه این روایت بخواهد بحث شود، حتماً چهار الی پنج تا  ماه مبارک رمضان از نظر زمان نیاز به شرحش دارد. این روایت، قسمت به قسمت است، امام هر چند خطی را که فرمودند، از هشام اسم می‌برند، هر قطعه‌اش برای آنهایی که اهل فن، اهل دل و آنهایی که اهل معارف الهی هستند، دریایی از حقایق و لطائف و اشارات است، و چقدر حیف است که شیعه درصد بالایی‌شان از این معارف الهیه بی‌خبرند، حوصله دینی بالایی ندارند که بیایند این کتاب‌های ریشه‌دار اصیل را هر بیست و چهار ساعتی، یک ساعت برای خودشان و زن و فرزندشان بخوانند.

این استاد اخلاق حوزه علمیه قم یادآور شد: به فرموده حضرت هادی(ع) همه این فرمایشاتی که از پیغمبر(ص) و ائمه(ع) صادر شده، نور است، امام هادی خطاب به چهارده معصوم می‌فرماید: «کلامکم نور» یعنی همه سخنان شما نور است. نور یعنی در این دنیا، بهترین چراغ راه زندگی است، شما اگر در پرتو این چراغ زندگی کنید، یقیناً خیر دنیا و آخرتتان تأمین است، یک باور می‌خواهد و یک عمل، که این فرمایشات را و این کلمات را به عنوان نور خدا در زندگی مردم باور و تصدیق کنند و بعد هم عمل کنند.

استاد انصاریان خاطرنشان کرد: عمل به اسلام، کار مشکلی نیست، به قول خود موسی بن جعفر(ع) خطاب به هشام، یک فروتنی قلبی می‌خواهد که انسان در برابر این معارف دریاوار الهیه، تواضع داشته باشد، خدای نکرده از آنهایی نباشد که بگوید من یکی، این هم یکی، من برای چه دنبال اینها باشم، خودم می‌فهمم، این «خودم می‌فهمم» از زمان قابیل تا الآن، اینقدر خسارت زده که قابل جبران نیست.

وی ادامه داد: حالا آنهایی که خسارت خوردند و مردند که دیگر زمان جبرانی نمانده، آنهایی هم که الآن در پنج قاره زندگی می‌کنند، دارند خسارت می‌خورند از این «خودم می‌دانم» و «خودم می‌فهمم»، که برای اینها هم اغلبش قابل جبران نیست، گاهی هم اتفاق می‌افتد که آدم بیدار می‌شود و می‌خواهد زمان گذشته را جبران کند اما جا برای جبران نمانده است.

این مفسر قرآن کریم تأکید کرد: تواضع در برابر فرمایشات ائمه طاهرین(ع) و قرآن مجید به این است که من کنار این آیات و روایات، نگویم خودم می‌دانم چطوری زندگی کنم، معلمی مثل قرآن و ائمه لازم ندارم، خودم تحصیل کردم و خودم می‌فهمم، خودم عقل دارم، خب اگر از زمان قابیل تا الآن می‌فهمیدیم که باید در پنج قاره جهان هیچ فسادی نباشد. شما که می‌گویید می‌فهمیم و خودمان عقل داریم و خودمان علم داریم، پس چرا کنار این عقلتان و فهم و علمتان، فساد در تمام جوانب زندگیتان حاکم است و جریان دارد، معنی تواضع در برابر حق، این است که من خودم را آدم عاقل، کامل، فهمیده و جامع به حساب نیاورم. این معنی تواضع است.

استاد انصاریان در ادامه تبیین مفهوم تواضع گفت: تواضع این نیست که من قرآن مجید را بگذارم جلوی دستم و هم بگذارم روی سینه‌ام و خم شوم. یا کتاب شریف کافی را بگذارم و خم بشوم، این تواضع در برابر حق که هم در قرآن مجید آمده و هم در روایات، خیلی معنی بالایی دارد، یعنی بین خود و بین قرآن و بین خود و بین روایات، حائل قرار ندهید، عقل خودت را حائل نکن، فهم خودت را حائل نکن، خودیت خودت را حائل نکن، چون پشت این حائل، چنانکه تجربه تاریخ زندگی ثابت کرده، ظلمت محض است، این حائل‌ها را بگذار کنار، نور می‌بینی، و خواهی دید که نیازمند به این آیات و روایات هستی و درک می‌کنی که محتاج به این آیات و روایات هستی.

این استاد اخلاق حوزه علمیه قم ادامه داد: ما در این دو قرن اخیر، یعنی دویست ساله اخیر، یقیناً عالمی، فقیهی و مرجع تقلیدی، برجسته‌تر از شیخ انصاری هنوز پیدا نکردیم، در احوالات ایشان نوشتند: از شنبه که درس می‌داد، دو تا درس خیلی مهم ارائه می‌داد که همه درس‌هایش هم با قلم خودش نوشته و همین‌ها در نجف، در قم و در مشهد، کتاب درسی است و همین حالا هم اینقدر قوی است. این آموزش و پرورش‌های کشورهای دیگر و کشور خودمان، هر سال بعضی از کتاب‌ها را عوض می‌کنند و بهتر می‌کنند، اما دویست سال است که فقهای بزرگ ما نتوانستند برای کتاب‌های شیخ در حوزه‌ها جایگزین قرار بدهند. و عقیده همه هم همین است که اگر این کتاب‌های شیخ انصاری را یا کتاب‌های آخوند خراسانی را حذف کنیم، همه آخوندها بی‌سواد بار می‌آیند، چون جایگزین ندارند.

وی افزود: ایشان از شنبه تا چهارشنبه، فقه و اصول می‌گفتند، چهارشنبه که درسشان تمام می‌شد، روی همان منبر چوبی کهنه مسجد که پای این درس هر کسی نشسته بود، مجتهد بود، رو می‌کردند به این همه روحانی و به این همه مجتهد، می‌گفتند: کدام‌هایتان برای فردا که پنجشنبه است، برای جمعه و برای شب پنجشنبه، آدرس منبر آیت الله حاج شیخ جعفر شوشتری را دارید؟ مثلاً یکی می‌گفت آقا فردا شب ایشان نجف فلان جا منبر می‌رود، می‌فرمود آدرس گرفتم، می‌خواهم بروم از شنبه تا امروز که چهارشنبه است، موعظه به گوشم نخورده و دارم تاریک می‌شوم. می‌خواهم بروم یک سر بنشینم قال الصادق، قال ‌الباقر و قال‌ الرضا(ع) گوش بدهم، چون نیاز دارم. این به معنای تواضع است.

این مفسر قرآن کریم اظهار کرد: هیچکس هم جرأت نداشت به او بگوید: آقا شما اعلم علمای شیعه هستید، می‌خواهی بروی پای منبر این شخص، کسر شأن شماست. اما او می‌گفت: اگر نروم کسر شأن من است، اگر نروم اشتباه کردم، اگر نروم به خودم ضرر زدم، این تواضع است.

استاد انصاریان تأکید کرد: شما الآن نسبت به معارف اهل بیت(ع) و قرآن، در این ساعت هفت تا هشت صبح، در حال تواضع هستید، می‌توانستید منزل مبارکتان در آن رختخواب گرمتان، در این بهار که آدم دوست دارد بخوابد، بخوابید، چرا نخوابیدید؟ چرا با این طرح ترافیک‌ها بلند شدید آمدید؟ خدا را برای حال که تواضع است شکر کنید، خدا شما را به خاطر این تواضع شما نسبت به معارف الهی دوست دارد.

وی عنوان کرد: امیرالمؤمنین(ع) در سیاست‌مداری الآن در کره زمین در کمال غربت است، یعنی هیچ سیاستی در کشورهای جهان، هماهنگ با سیاست حضرت علی(ع) نیست، مثلاً وقتی مالک را می‌فرستد برای استانداری مصر و دستورالعمل می‌نویسد، در یک بخشش می‌گوید: مالک، سالی که باران خیلی کم می‌آید، چون آب نیست، آن سال از احدی مالیات نگیر، پروژه داری، بخوابان، کار عمرانی داری، بخوابان، برای چه به مردم زور بگویی؟ روش امیرالمؤمنین(ع) در دنیا نیست، اگر بود که دنیا بهشت بود.