خطبه 57
خطبه در خطاب به خوارج نهروان
-
وَ مِنْ كَلام لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُکلام آن حضرت است
-
كَلَّمَ بِهِ الْخَوارِجَدر خطاب به خوارج نهروان
-
اَصابَكُمْ حاصِبٌ، وَلا بَقِىَ مِنْكُمْ آبِرٌ! اَ بَعْدَ ايمانى بِاللّهِطوفان مرگ زا بر شما بوزد، و اصلاح کاری از شما باقی نماند! آیا پس از ایمانم به خدا
-
وَ جِهادى مَعَ رَسُولِ اللّهِ صَلَّى اللّهُ عليهِ وآلِهِ اَشْهَدُ عَلى نَفْسىو جهادم همراه رسول حق صلّی اللّه علیه وآله به کفر خود شهادت
-
بِالْكُفْرِ؟! «لَقَدْ ضَلَلْتُ اِذاً وَ ما اَنَا مِنَ الْمُهْتَدينَ.» فَاُوبُوا شَرَّ مَآب،دهم؟! «در این صورت گمراه شده و از گردونه هدایت یافتگان خارج شده ام.» به بدترین سرنوشت بروید،
-
وَ ارْجِعُوا عَلى اَثَرِ الاَْعْقابِ! اَما اِنَّكُمْ سَتَلْقَوْنَ بَعْدى ذُلاًّ شامِلاً،و از راهی که آمده اید به جهالت گذشته برگردید! بدانید پس از من به پستی فراگیر دچار می شوید،
-
وَ سَيْفاً قاطِعاً، وَ اَثَرَةً يَتَّخِذُهَا الظّالِمُونَو شمشیرهای برنده به سراغتان خواهد آمد، و ثروت شما را ستمکاران گرفته مِلک خود کنند و این
-
فـيـكُـمْ سُـنَّـةً .عمل را برای خود عادت و سنّت قرار دهند.
-
- قَوْلُهُ عَلَيْهِ السّلامُ: «وَ لا بَقِىَ مِنْكُمْ آبِرٌ» يُرْوى عَلى ثَلاثَةِ اَوْجُه: اَحَدُها اَنْ يَكُونَگفتار حضرت: «و لا بَقِیَ مِنکم آبِرُ» به سه صورت روایت شده: یکی همان طور که در
-
كَما ذَكَرْناهُ «ابِرٌ» بِالرّاءِ مِنْ قَوْلِهِمْ رَجُلٌ آبِرٌ لِلَّذى يَأْبِرُ النَّخْلَ اَىْ يُصْلِحُهُ. وَ يُرْوىمتن آورده ایم «آبر» با راء به معنای اصلاح کننده نخل است. دوم
-
«آثِرٌ» بِالثّاءِ بِثَلاثِ نُقَط يُرادُ بِهِ الَّذى يَأْثِرُ الْحَديثَ أىْ يَرْويهِ وَ يَحْكيهِ، وَ هُوَ اَصَحُّ«آثر» با ثاء سه نقطه به معنای روایت کننده و حکایت کننده حدیث، که این صحیح ترین
-
الْوُجُوهِ عِنْدى. كَاَنَّهُ عَلَيْهِ السّلامُ قالَ: لابَقِىَ مِنْكُمْ مُخْبِرٌ. وَ يُرْوى «آبِزٌ» بِالزّاىِوجه نزد من است. گویی حضرت فرموده: مخبری از شما باقی نماند. سوم «آبز» با زای
-
الْمُعْجَمَةِ وَ هُوَ الْواثِبُ; وَ الْهالِكُ اَيْضاً يُقالُ لَهُ آبِزٌ.-نقطه دار به معنای پرخاشگر; و نیز به معنای هلاک شونده است.