اصل سلامت، در نزد خداوند براى مؤمن و كافر در دنيا و آخرت يكسان است يعنى بدون سلامت و رضايت الهى، سعادت محال است.
اين مسأله از مهمترين اصول اعتقادى است كه سعادت آخرت در سلامت دنياست و هر گاه انسان سلامتى روانى و اخلاقى و شغلى نداشته باشد، نمىتواند مؤمن باشد؛ زيرا با سلامت، عشق و معرفت حاصل مىشود و در ظرف شناخت نيز شناخت حقيقت توحيد به دست مىآيد كه زمينهساز سعادت اخروى مىشود.
پس شناخت حق با سلامت نفس و روح گره خورده است تا ايمان و تسليم به درجات كمال برسد.
مشكل اساسى يك جامعه بيمار نيز كمبود سلامت است و بروز بيمارىهاى اخلاقى و شخصيتى و آسيبهاى اجتماعى برگرفته از پايين بودن سطح سلامت و ايمان و بنيانهاى اعتقادى مردم است؛ زيرا هر چه مردم از سرچشمههاى وحى و كمال دور شوند، امنيّت و سلامتى در همه زمينهها دچار تزلزل و ترديد مىشود، در نتيجه جوامع بشرى گرفتار سقوط و انحراف عميق مىشوند؛ بنابراين بايد با تفكر و دورانديشى، خود و جامعه پيرامون خود را از آسيبها نگه داشت و ارزشهاى و بركتها را ترويج نمود.
امام باقر (عليه السلام) در اين زمينه در وصيت خويش به جابر بن يزيد جعفى مىفرمايد:
بدان كه هيچ دانشى چون طلب سلامتى نيست و هيچ سلامتى مانند سلامت دل نمىباشد.
بايد در بهره اموال و دارايىها نيز سلامتى ايجاد كرد تا در متن زندگى بركتها و رحمتها روان گردد و همگان به رضايت نسبى برسند. پس در اين جا به ريشههاى بركت و رحمت الهى در روايات معصومان (عليهم السلام) مىپردازيم.
امام رضا (عليه السلام) مىفرمايد:
خداوند متعال به يكى از پيامبران خود وحى فرمود: هر گاه من اطاعت شوم، خشنود گردم و چون خشنود شوم، بركت دهم و بركت من بىپايان است.
اباالحسن امام جواد (عليه السلام) يا امام هادى (عليه السلام) به داود صرمى مىفرمايد:
اى داود! مال حرام رشد نمىكند و اگر هم رشد كند براى صاحبش بركتى ندارد و اگر از آن چيزى انفاق كند پاداشى نخواهد ديد و آنچه پس از خود بر جاى گذارده، توشه او به سوى دوزخ است.
خداوند بزرگ در آياتى به اين نكته اشاره فرموده كه: گشايش بركات در دو عنوان كليدى است كه با توجه به آنها، نعمتها و بركتها فرو مىريزد.
و اگر اهل شهرها و آبادىها ايمان مىآوردند و پرهيزكارى پيشه مىكردند، يقيناً [درهاىِ] بركاتى از آسمان و زمين را بر آنان مىگشوديم، ولى [آيات الهى و پيامبران را] تكذيب كردند، ما هم آنان را به كيفر اعمالى كه همواره مرتكب مىشدند [به عذابى سخت] گرفتيم.
امام حسين (عليه السلام) در تفسير آيه فوق پيرامون رجعت به يارانش مىفرمايد:
از جمله زمينههايى كه در روايات براى افزايش بركات نعمت آمده، عبارت است از:
1- وزن كردن خوراك و اجناس
2- فروش مدت دار (نسيه)
3- وام دادن و قرض پرداختن
4- تجارت و خريد و فروش مال
5- عدالت و دادگرى در جامعه
6- پرداختن حقوق واجب الهى مانند خمس، زكات، كفارات و ...
حضرت على (عليه السلام) مىفرمايد:
هر گاه جنايتها آشكار شود، بركتها از ميان برود.
برخى از صفات و گناهان انسان، سبب محروميت از بركتهاى رزق و مال است كه آثار آن در زندگى روزمره نمايان مىشود.
1- گناه و نافرمانى آشكار
2- پايمال كردن حقوق مسلمانان
3- حرام خوارى 4- خيانت كارى
5- دزدى
6- شراب خوارى 7- زنا و ...
______________________________
(1)- بحار الأنوار: 75/ 164، باب 22، حديث 1؛ تحف العقول: 286.
(2)- الكافى: 2/ 275، حديث 26؛ بحار الأنوار: 14/ 459، باب 31، حديث 15.
(3)- الكافى: 5/ 125، حديث 5؛ جامع أحاديث الشيعة: 17/ 144، باب 1، حديث 8.
(5)- بحار الأنوار: 53/ 63، باب 29، حديث 52؛ الخرائج و الجرائح: 1/ 28.