فراز 6 از دعای 31 ( اعتراف به خطا در درگاه الهی )

اگر با اين دشمن مبارزه نشود، و اين عامل خطرناك از صحنه حيات دفع نشود، و اين مرض علاج نگردد، به هوا محورى مى‌انجامد كه تا سر حدّ معبوديّت «خدا را كنار زدن و خود بجاى او نشستن» پيش مى‌رود.

هواپرستى انسان را از استفاده كردن از آيات خدا باز مى‌دارد، و آدمى را برده و بنده شيطان مى‌سازد، و از منافع هدايت محروم و دچار ضربه‌هاى ضلالت و غوايت مى‌نمايد.

هواپرستى انسان را از درجات عرشى و بركات معنوى، و واقعيّت‌هاى ملكوتى به دركات پستى و ماده پرستى و تنبلى و سستى سوق مى‌دهد.

هواپرستى صفات انسانى و ملكات الهى را از انسان سلب، و او را به حيوانى درنده و به تعبير قرآن به سگى پارس كننده مبدّل مى‌كند.

قرآن درباره مردى كه در بنى اسرائيل دچار هواپرستى شد مى‌فرمايد:

«اين آيه به روشنى اشاره به داستان كسى مى‌كند كه نخست در صف مؤمنان بوده و حامل آيات و علوم الهى گشته، سپس از اين مسير گام بيرون نهاده، به همين جهت شيطان به وسوسه او پرداخته و عاقبت كارش به گمراهى و بدبختى كشيده شده است.

تعبير «انسلخ» كه از مادّه «انسلاخ» و در اصل به معنى از پوست بيرون آمدن است، نشان مى‌دهد كه آيات و علوم الهى در آغاز چنان به او احاطه داشت كه همچون پوست تن او شده بود، اما ناگهان از اين پوست بيرون آمد و با يك چرخش تند مسير خود را به كلى تغيير داد.

از تعبير﴿فَأَتْبَعَهُ الشَّيْطانُ‌﴾ چنين استفاده مى‌شود كه در آغاز، شيطان تقريباً از او قطع اميد كرده بود، چرا كه او كاملًا در مسير حق قرار داشت اما پس از انحراف مزبور، شيطان به سرعت او را تعقيب كرد و به او رسيد و بر سر راهش نشست و به وسوسه گرى پرداخت و سرانجام او را در صف گمراهان و شقاوتمندان قرار داد.

آيه بعد اين موضوع را چنين تكميل مى‌كند كه: اگر مى‌خواستيم مى‌توانستيم او را در همان مسير حق به اجبار نگاه داريم و به وسيله آن آيات و علوم مقام والا بدهيم. ولى مسلّم است كه نگاهدارى اجبارى افراد در مسير حق با سنّت پروردگار كه سنّت اختيار و آزادى اراده است سازگار نيست و نشانه شخصيت و عظمت كسى نخواهد بود، لذا بلافاصله اضافه مى‌كند:

ما او را به اختيارش واگذارديم و او به جاى اين كه با استفاده از علوم و دانش خويش هر روز مقام بالاترى بپيمايد به پستى گراييد و بر اثر پيروى از هوا و هوس مراحل سقوط را طى كرد.

«اخلد» از ماده اخلاد به معنى سكونت دائمى در يكجا اختيار كردن است، بنابراين‌﴿أَخْلَدَ إِلَى الْارْضِ‌﴾ يعنى براى هميشه به زمين چسبيده، كه در اين‌جا كنايه از جهان مادّه و زرق و برق و لذّات نامشروع زندگى مادى است.

سپس اين شخص را تشبيه به سگى مى‌كند كه هميشه زبان خود را همانند حيوانات تشنه بيرون آورده مى‌گويد: او همانند سگ است كه اگر به او حمله كنى دهانش باز و زبانش بيرون است و اگر او را به حال خود واگذارى باز چنين است.

او بر اثر شدّت هواپرستى و چسبيدن به لذّات جهان مادّه يك حالت عطش نامحدود و پايان‌ناپذير به خود گرفته كه همواره دنبال دنياپرستى مى‌رود، نه به خاطر نياز و احتياج، بلكه به شكل بيمار گونه‌اى همچون سگ هار كه بر اثر بيمارى هارى حالت عطش كاذب به او دست مى‌دهد، و در هيچ حال سيراب نمى‌شود.

اين همان حالت دنياپرستان و هواپرستان دون همّت است كه هر قدر بيندوزند، باز هم احساس سيرى نمى‌كنند.

سپس اضافه مى‌كند كه اين مَثَل مخصوص به اين شخص معيّن نيست بلكه‌ مثالى است براى همه جمعيّت‌هائى كه آيات خدا را تكذيب كنند.

اين داستان‌ها را براى آنها بازگو كن، شايد درباره آن بينديشند و مسير صحيحى را پيدا كنند«9»

قرآن مجيد اين گونه مردم را داراى قلبى غافل از واقعيت‌ها، برده شهوات و تبهكار مى‌داند، و هشدار مى‌دهد كه در هيچ زمينه‌اى از اين گونه مردم پيروى نكنيد، كه پيروى از اينان عين ضلالت و بدبختى و باعث حسرت ابدى و عذاب هميشگى است.

هوا به اندازه‌اى خطرناك است كه قلب را از حضرت حق جدا مى‌كند. و كرسى حكومت خودش را به جاى پروردگار در خانه دل مى‌زند و به هر كجا كه مى‌خواهد انسان را مى‌برد: