فراز 15 از دعای 5 ( عظمت مقام دعوت‌کنندگان الهی )

خدايا بر محمد و آلش رحمت فرست، و ما را از دعوت كنندگانت كه بسوى تو مى‌خوانند، و از راهنمايانت كه به سوى تو دلالت مى‌كنند و از خاصانت كه نزد تو اختصاص يافته‌اند قرار ده، اى مهربانترين مهربانان.

دعوت به حق‌

اگر به آيات قرآن و روايات و اخبار و معارف روح پرور اسلامى مراجعه كنيد، به اين حقيقت اقرار خواهيد كرد كه كارى در اين عالم بالاتر و برتر و سودمندتر از دعوت مردم به سوى خدا نيست.

دعوت به سوى حق كار انبيا و ائمّه و اولياى الهى و عاشقان از جان گذشته در راه محبوب است. دعوت به سوى حق، حلّال مشكلات، زداينده ظلمات، علاج درد قلب‌ها، زمينه ساز عدل و عدالت و بر پا كننده حق و حقيقت است. دعوت به سوى حق، افضل اعمال، از بهترين خصال و از نيكوترين كارهاى انسان است.

ايمان مؤمنان، اخلاق متخلّقان، نيكى نيكوكاران، عبادت عابدان، عشق عاشقان، بصيرت بيداران، بينايى بينايان، محصول دعوت به سوى حق است.

مساجد روى زمين، مراكز تربيتى، بناهاى خير، دارالأيتام، مدارس علمى و حوزه‌هاى فكرى، همه و همه نتيجه دعوت دعوت كنندگان به سوى حقّ است.

در روايات متعدّدى كه شيخ صدوق در كتاب «عيون الأخبار» نقل مى‌كند، آمده است:

اسلام و ايمان عبارت است از: «اعتقاد به قلب و عمل به اعضا و اقرار به زبان».«1»

اقرار از باب افعال است، يعنى با تبليغ و دعوت جاى پاى دين را در قلوب و در همه صحنه‌هاى حيات محكم كردن، كه اگر كسى به اين مرحله اقرار عمل نكند از ايمان و اسلام آن چنان كه بايد بهره ندارد.

مسأله دعوت به حق از چنان اهميت و ارزشى برخوردار است كه از يكى از اولياى خدا كه عمرش را در دعوت به سوى حق سپرى كرده بود در لحظات آخر عمرش در حالى كه نفس‌هايش به شماره افتاده بود، شنيدم: در خزانه هستى و در مملكت وجود، گوهرى پربهاتر، و عنصرى پرقيمت‌تر و با منفعت‌تر از تبليغ و دعوت مردم به سوى حق نيست.

شيعه دعوت به سوى حق را از اهمّ وظايف خود مى‌داند و در اين راه از هيچ خطرى نمى‌هراسد و عاقبت صحنه زمين را با دعوت خود آماده حكومت صالحان خواهد كرد.

مردم جز از طريق تبليغ دين حق، خدا و انبيا و امامان و فرشتگان و كتب آسمانى و قيامت را نخواهند شناخت.

رسول خدا (صلى الله عليه و آله) به اميرالمؤمنين (عليه السلام) فرمود:

ثواب هدايت كردن يك نفر در پرونده تو، از آنچه آفتاب بر آن مى‌تابد بهتر است.«2»

مسأله تبليغ و دعوت به سوى حق به اندازه‌اى مهم است كه انبيا و ائمه (عليهم السلام) نفس‌هاى آخر خود را چنانكه در روايات آمده خرج دعوت به سوى حق كردند.

اصحاب و اهل بيت حضرت سيّد الشّهداء در روز عاشورا تا قبل از اين كه به شرف شهادت نايل شوند، جنود ابليس را به سوى حق دعوت كردند. بازگو كردن دعوت يك يك آنها و شرح و تفسير دعوتشان هفتاد من كاغذ مى‌خواهد، براى نمونه به دورنمايى از موقف يكى از آنان نسبت به حق اشاره مى‌رود:

عظمت ابن ثبيط و تبليغ دين‌

يزيد بن ثبيط از شيعيان و از دوستان ابوالاسود دُئلى بوده و در قبيله خود از اشراف قلمداد مى‌شده است. امام عصر (عليه السلام) در زيارت خود به او سلام داده:

السَّلامُ عَلى‌ يَزيدَ بْنِ ثَبيطٍ الْقيسى‌.«3»

درود بر يزيد بن ثبيط قيسى.

ابوجعفر طبرى مى‌گويد:

ماريّه سعديّه يا عبديّه دختر سعد يا منقذ در بصره از شيعيانى بود كه در تشيّع سخت و استوار بود. همواره خانه او مجمعى بود براى شيعه كه در آن گرد آمده الفت مى‌گرفتند و حديث بازگو مى‌كردند، سخن مى‌شنودند و مى‌سرودند. به پسر زياد در كوفه خبر رسيد كه حسين (عليه السلام) آهنگ عراق دارد. به كارگزار خود در بصره فرمان داد كه ديده‌بانان بگمارد و راه را بر آينده و رونده بگيرد.

ابن ثبيط تصميم گرفت كه به قصد حسين (عليه السلام) از بصره بيرون بيايد. ده پسر داشت و آنها را دعوت كرد كه همراه او شوند و فرمود:

آيا كدام از شما با من پيشاپيش بيرون خواهيد آمد؟ دو نفر از آنها (عبداللّه و عبيداللّه) دعوت او را پذيرفتند.

پس با ياران و همگنان خود كه با او در خانه آن زن بودند گفت: من عزم جزم كرده‌ام و خواهم رفت، از شما كه با من خواهد آمد؟ آنان گفتند: ما از اصحاب پسر زياد هراس داريم. اين مرد بزرگ به آنان فرمود:

امّا من به خدا قسم همين كه ببينم پاى شترم به سر زمين سخت استوار و آشنا شود، ديگر باكى از تعقيب نخواهم داشت، هر كه خواهد گو مرا دنبال كند.

اين بزرگ‌مرد با ادهم بن اميّه و بلندهمّتان ديگر كه با او همراهى كردند از بصره بيرون شتافتند. از بيراهه به مكّه مى‌آيد، از مكّه بيرون آمد، راه بيابان‌هاى دوردست را پيش گرفت تا خود را به حسين رسانيد.

آرى، راه بى سر و سامانى را پيمود تا به سامان رسيد.

حسين (عليه السلام) در مكه در قسمت ابطح منزل گرفته بود. وى پس از استراحت در بنه خويش آهنگ ديدار امام كرد. به قصد حضرت او بيرون آمده، به كوى حسين روان شد. از طرف ديگر امام هم از آمدن او خبر يافته بود و به جستجوى او رفته تا در بُنه و آسايشگاه او وارد شده و آنجا به انتظار او نزول اجلال كرده، به عرض او رسانده شد كه وى به سوى منزل شما رفته، امام در بُنه او نشسته بود، (زهى مهر و يگانگى، زهى بزرگى و بزرگوارى)!

بارى ابن ثبيط به منزل حضرت كه رسيد و شنيد كه آن حضرت به سراغ او بيرن رفته است به منزل خود بازگشت و خطّ سير امام را گرفت تا وقتى كه رسيده، ديد كه امام (عليه السلام) در منزل اوست، گفت:

﴿قُلْ بِفَضْلِ اللّهِ وَ بِرَحْمَتِهِ فَبِذَٰلِكَ فَلْيَفْرَحُوا﴾«4»

بگو: [اين موعظه، دارو، هدايت و رحمت‌] به فضل و رحمت خداست، پس‌ بايد مؤمنان به آن شاد شوند.