فارسی
جمعه 02 آذر 1403 - الجمعة 19 جمادى الاول 1446
قرآن کریم مفاتیح الجنان نهج البلاغه صحیفه سجادیه



فراز 9 از دعای 7 ( دعا برای انجام واجبات و اهتمام در مستحبات )

وَ لَا تَشْغَلْنِي بِالاِهْتَِمامِ عَنْ تَعَاهُدِ فُرُوضِكَ ، وَ اسْتِعْمَالِ سُنَّتِكَ .
بارالها ما را به تعهد فرايض و واجبات خود مشغول كن تا به سنن تو برخوردار گردم،

فيوضات واجبات و مستحبات در روايات‌

كسانى كه خوشى و ناخوشى در حال آنان نسبت به واجبات الهيّه و سنن اسلاميه اثر مى‌گذارد، به خاطر غم و اندوهى كه عاقبتش زايل شدنى است خود را از بركات و فيوضات محروم مى‌نمايند.

در توضيح فراز بالا لازم است به مختصرى از فيوضاتى كه از واجبات و مستحبّات نصيب انسان مى‌گردد اشاره مى‌شود.

از امام باقر (عليه السلام) روايت شده:

عَشْرٌ مَنْ لَقِىَ اللَّهَ بِهِنَّ دَخَلَ الْجَنَّةَ: شَهادَةُ أنْ لا إلهَ إلَّا اللَّهُ، وَ أنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ، وَ الإْقْرارُ بِما جاءَ بِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ، وَ إقامُ الصَّلاةِ، وَ إيتاءُ الزَّكاةِ، وَ صَوْمُ شَهْرِ رَمَضانَ، وَ حِجُّ الْبَيْتِ وَ الْوَلايَةُ لأِوْلياءِ اللَّهِ، وَ الْبَراءَةُ مِنْ أعْداءِ اللَّهِ، وَ اجْتِنابُ كُلِّ مُسْكِرٍ.«1»

ده صفت است كه هر كس خدا را با آنها ملاقات كند داخل بهشت خواهد شد:

شهادت به وحدانيّت خدا و به رسالت پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله) و اقرار و اعتراف به آنچه از جانب خدا آورده و بپا داشتن نماز و دادن زكات و روزه ماه رمضان و انجام حجّ خانه خدا و دوستى با دوستان خدا و بيزارى از دشمنان حضرت‌ ربّ و دورى كردن از هر چه مست كننده است.

حضرت موسى بن جعفر (عليه السلام) فرمود:

مَنْ تَوَضَّأَ لِلْمَغْرِبِ كانَ وُضُوؤُهُ ذلِكَ كَفّارَةً لِما مَضى‌ مِنْ ذُنُوبِهِ فى نَهارِهِ ما خَلَا الْكَبائِرَ، وَ مَنْ تَوَضَّأَ لِصَلاةِ الصُّبْحِ كانَ وُضُوؤُهُ ذلِكَ كَفّارَةً لِما مَضى‌ مِنْ ذُنُوبِهِ فى لَيْلَتهِ ما خَلَا الْكَبائِرَ.«2»

هر كس براى نماز مغرب وضو بگيرد، اين وضوى او كفّاره گناهان گذشته روز اوست به غير از گناهان بزرگ. و هر كس براى نماز صبح وضو بگيرد اين وضو كفاره گناهان گذشته شب اوست به استثناى گناهان بزرگ.

رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود:

ألا أدُلُّكُمْ عَلى سِلاحٍ يُنْجيكُمْ مِنْ عَدُوِّكُمْ، وَ يُدِرُّ رِزْقَكُمْ؟ قالُوا: نَعَمْ، قالَ: تَدْعُونَ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ، فَإنَّ سِلاحَ الْمُؤْمِنِ الدُّعاءُ.«3»

آيا شما را راهنمايى ننمايم بر اسلحه و ساز و برگى كه شما را از دشمنان نجات بخشد و روزى شما را زياد گرداند؟ گفتند: چرا، يا رسول اللَّه. فرمود:در شب و روز خدا را بخوانيد و دعا كنيد، چون يگانه اسلحه مؤمن دعاست.

امام صادق (عليه السلام) فرمود:

مَنْ مَشى‌ إلَى الْمَسْجِدِ لَمْ يَضَعْ رِجْلَهُ عَلى‌ رَطْبٍ وَ لا يابِسٍ إلّا سَبَّحَتْ لَهُ الأْرْضُ إلَى الأْرَضينَ السّابِعَةِ.«4»

هر كس پياده به سوى مسجد روان شود، پاى خود را بر هيچ تر و خشكى نمى‌گذارد مگر آن كه از آن جا تا زمين هفتم براى او پروردگار را تسبيح مى‌نمايند.

در شرح اين روايت آمده است:

از آنجايى كه به فرموده قرآن، همه موجودات تسبيح خوان حقّند و شعور توحيد در ذات آنان هست، قدمى كه در راه حق برداشته شود از بس با ارزش است بر روى هر چيزى كه واقع شود از آن نقطه تا طبقه هفتم زمين از روى بهجت و سرور، تسبيح خدا را مى‌گويند و اين تسبيح را به نفع رونده به سوى مسجد قرار مى‌دهند.

امام رضا (عليه السلام) فرمود:

عَلَيْكُمْ بِصَلاةِ اللَّيْلِ، فَما مِنْ عَبْدٍ مُؤْمِنٍ يَقُومُ آخِرَ اللَّيْلَ فَيُصَلّى ثَمانِىَ رَكَعاتٍ وَ رَكْعَتَىِ الشَّفْعِ وَ رَكْعَةَ الْوَتْرِ، وَ اسْتَغْفَرَاللَّهَ فى قُنُوتِهِ سَبْعينَ مَرَّةً إلّا اجيرَ مِنْ عَذابِ الْقَبْرِ وَ مِنْ عَذابِ النّارِ، وَ مُدَّ لَهُ فى عُمْرِهِ، وَ وُسِّعَ عَلَيْهِ فِى مَعيشَتِهِ.

ثُمَّ قالَ (عليه السلام): إنَّ الْبَيُوتَ التَّى يُصَلّى‌ فيها بِاللَّيْلِ يَزْهَرُ نُورُها لِأهْلِ السَّماءِ كَما يَزْهَرُ نُورُ الْكَواكِبِ لأِهْلِ الأْرْضِ.«5»

شما را به نماز شب سفارش مى‌كنم، مؤمنى نيست كه آخر شب برخيزد و هشت ركعت نماز شب و دو ركعت نماز شفع و يك ركعت نماز وتر را همراه با هفتاد مرتبه استغفار در قنوت بجاى آورد مگر اين كه از عذاب قبر و عذاب جهنّم امان داده مى‌شود و در عمرش اضافه مى‌گردد و وسعت رزق به او مرحمت خواهد شد.

سپس حضرت رضا (عليه السلام) فرمودند: خانه‌هايى كه در آن نماز شب بجاى آورده مى‌شود، نورش براى اهل آسمان همچون نور ستاره پر فروغ براى اهل زمين مى‌درخشد.

امام باقر (عليه السلام) فرمود:

إذا صَلَّيْتَ الْعَصْرَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ فَقُلْ: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الأْوْصياءِ الْمَرْضِيّينَ بِأفْضَلِ صَلَواتِكَ، وَ بارِكْ عَلَيْهِمْ بِأفْضَلِ بَرَكاتِكَ، وَ السَّلامُ عَلَيْهِمْ وَ عَلى أرْواحِهِمْ وَ أجْسادِهِمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ فَإنَّهُ مَنْ قالَها بَعْدَ الْعَصْرِ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ مِأةَ ألْفِ حَسَنَةٍ، وَ مَحا عَنْهُ مِأَةَ ألْفِ سَيِّئَةٍ، وَ قَضى‌ لَهُ بِها مَأَةَ ألْفِ حاجَةٍ، وَ رَفَعَ لَهُ بِها مِأَةَ ألْفِ دَرَجَةٍ.«6»

چون نماز عصر را در روز جمعه بجاى آوردى اين دعا را بخوان: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الأْوْصياءِ الْمَرْضِيّينَ بِأفْضَلِ صَلَواتِكَ و بارِكْ عَلَيْهِمْ بِأفْضَلِ بَرَكاتِكَ و السَّلامُ عَلَيْهِمْ وَ عَلى أرْواحِهِمْ وَ أجْسادِهِمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ

به حقيقت كه هر كس اين دعا را بخواند، خداوند براى او صدهزار حسنه مى‌نويسد، صدهزار گناه محو مى‌كند و صدهزار حاجت او را برآورده مى‌نمايد و صد هزار درجه به او مرحمت مى‌نمايد.

رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود:

ما مِنْ صَلاةٍ تَحْضُرُ وَقْتُها إلّا نادى مَلَكٌ مِنْ بَينِ يَدَىِ النّاسِ: قُومُوا إلى نيرانِكُمُ الَّتى أوْقَدْتُمُوها عَلى ظُهُورِكُمْ، فَأطْفِئُوها بِصَلاتِكُمْ.«7»

وقت نمازى نمى‌رسد مگر اين كه ملكى در برابر مردم فرياد مى‌زند: به سوى آتشى كه براى خود برافروخته‌ايد و آن را به پشت مى‌كشيد برخيزيد و براى خاموش كردنش با نماز خويش اقدام كنيد.

امام صادق (عليه السلام) فرمود:

صَلاةُ فَريضَةٍ خَيْرٌ مِنْ عِشْرينَ حِجَّةٍ، وَ حِجَّةٌ خَيْرٌ مِنْ بَيْتٍ مَمْلُوٍّ مِنَ‌ الذَّهَبِ يُتَصَدَّقُ بِهِ حَتّى‌ يَفْنى‌.«8»

يك نماز واجب بهتر از بيست حج است و يك حج بهتر از خانه‌اى است كه از طلا پُر باشد و همه آن را در راه خدا صدقه بدهند.

رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود:

مَنْ كانَ الْقُرْآنُ حَديثَهُ، وَالْمَسْجِدُ بَيْتَهُ بَنَى اللَّهُ لَهُ بَيْتاً فِى الْجَنَّةِ.«9»

هر كس، قرآن سخنش و مسجد خانه‌اش باشد خداوند در بهشت خانه‌اى براى او بنا كند.

اى غم تو راحت و ريحان من‌

ياد رُخَت همنفس جان من‌

لعل لبت پسته خندان من‌

دانه خال تو سپندان من‌

اين من و تو خيزد اگر از ميان‌

هر چه بود زانِ تو هست آنِ من‌

لعل لبت مُهر سليمان من‌

ديو و پرى جمله به فرمان من‌

عرصه شش سوى زمين كرده‌اند

تا به فلك ساحت زندان من‌

ساحت زندان كه چنين دلگشاست‌

تا چه بود صحن گلستان من‌

از ازل آميخته در يكدگر

با دل و جان تو دل و جان من‌

فاتحه و خاتمه در مدح توست‌

هر چه نوشته است به ديوان من‌

دُرّ معانى كه در او سفته‌ام‌

از لب لعل تو سخن گفته‌ام‌

روايات در باب فرائض و سنن بسيار زياد است، آنچه نقل شد قطره‌اى از دريا بود. در اين زمينه مى‌توانيد به كتابهاى «مجموعه ورّام»، «روضة الواعظين»، «بحار الأنوار»، «وسائل الشيعة»، «ثواب‌الاعمال»، «المحجّة البيضاء» مراجعه نماييد.

در هر صورت از خداوند مهربان بخواهيم كه به سبب غم و اندوه، از رعايت واجبات و اجراى سنّت‌ها باز نمانيم كه بازماندن از فرايض و جدايى از سنّت‌ها، محروميّت از فيض الهى و رحمت خاصّه حضرت ربّ العزّة است و مؤمن را نشايد كه بين خود و بين آن همه فيوضات ملكوتيّه حايل ايجاد كند.

انسان نبايد خود را در حوادث و مكاره و غم و غصّه‌ها حبس نمايد، او بايد در فضاى الهى زندگى كند تا حوادث وى را از مسائل الهى به خصوص واجبات و سنّت‌ها محروم ننمايد.

واجبات بدنى و مالى و حقوقى، منافع بسيار سنگينى در دنيا و حسنات غير قابل شمارشى در آخرت نصيب انسان مى‌نمايد. چه قبيح است كه آدمى به خاطر هجوم شدايد و مكاره از آن همه منافع دنيايى و آخرتى بازبماند.

اجراى حقوق زن و فرزند، پدر و مادر، اقوام و نزديكان، رسيدگى به يتيم و مريض، زيارت مردم مؤمن، تشييع جنازه، دستگيرى از مردم، از سننى است كه راه انسان را به بهشت و خشنودى حضرت محبوب نزديك مى‌كند، غم و غصّه و شدّت و حدّت و مكاره و رنج‌ها چيزى نيست كه ما را از اين همه فيوضات محروم سازد.

______________________________

(1)- بحار الأنوار: 65/ 377، باب 27، حديث 24؛ ثواب الاعمال: 14- 15.

(2)- بحار الأنوار: 77/ 231، باب 2، حديث 4؛ ثواب الاعمال: 17.

(3)- بحار الأنوار: 90/ 291، باب 16، حديث 14؛ ثواب الاعمال: 26.

(4)- بحار الأنوار: 81/ 13، باب 8، حديث 91؛ ثواب الاعمال: 27.

(5)- مستدرك الوسائل: 6/ 331، باب 33، حديث 6933؛ روضة الواعظين: 2/ 320.

(6)- الأمالى، شيخ طوسى: 440، حديث 986؛ روضة الواعظين: 2/ 323.

(7)- روضة الواعظين: 2/ 318؛ بحار الأنوار: 79/ 209، باب 1، حديث 21.

(8)- روضة الواعظين: 2/ 318؛ الكافى: 3/ 265، حديث 7، با كمى اختلاف.

(9)- وسائل الشيعه: 5/ 198، باب 3، حديث 6321؛ روضة الواعظين: 2/ 337.


انتخاب شرح:
- حسین انصاریان - محمد رضا آشتیاني - محمد جعفر امامی - حسن ممدوحی کرمانشاهی - سید احمد فهری - محمد بن سلیمان تنکابنی - محمد علي مدرسی چهاردهی - ابراهیم سبزواری - بدیع الزمان قهپائی - سید عليخان حسينی حسنی مدنی شيرازی - سید علیخان حسينی حسنی مدنی شيرازی - سید محمد باقر حسينی (داماد) - سید محمد باقر موسوی حسينی شيرازی - سید محمد حسین فضل الله - سید محمد شيرازی - سید نعمة الله جزائری - عباس علی موسوی - محمد جواد مغنیه - محمد دارابی - نبیل شعبان
پر بازدید ترین مطالب سال
پر بازدید ترین مطالب ماه
پر بازدید ترین مطالب روز



گزارش خطا  

^