วันที่1 รอบีอุลเอาวัล วันแห่งการเริ่มฮิจเราะฮ์ศักราชและลัยละตุลมะบีต
วันที่ 1 เดือนรอบีอุลเอาวัล คือวันแห่งการเริ่มต้น การอพยพของท่านศาสดามุฮัมมัด (ศ) จากเมืองมักกะฮ์ สู่นครมะดีนะฮ์ ดังนั้น จึงถือเอาวันนี้เป็นวันเริ่มต้นฮิจเราะฮ์ศักราช, แต่เพราะในหมู่ชาวอาหรับก่อนการมาของอิสลาม จะนับเดือนมุฮัรรอม เป็นเดือนแรกของเดือนแรกของปี เดือนมุฮัรรอมจึงถูกนับเป็นเดือนที่ 1 ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา จวบจนถึงปัจจุบัน
ลัยละตุลมะบีต คือค่ำคืนอะไร?
เป็นค่ำคืนที่ท่านศาสดามุฮัมมัด (ศ) พรางตัวจากศัตรู เดินทางจากเมืองมักกะฮ์ สู่มะดีนะฮ์ โดยที่ท่านอิมามอะลี(อ) ได้อาสามานอนบนเตียงแทนท่านศาสดา เพื่อไม่ให้ศัตรูรับรู้ถึงการอพยพของท่านศาสดามุฮัมมัด(ศ).
โองการลัยละตุลมะบีต
จากการอพยพของท่านศาสดามุฮัมมัด (ศ)จากเมืองมักกะฮ์ สู่เมืองมะดีนะฮ์ เป็นหนึ่งในเหตุการณ์ที่สำคัญตลอดระยะเวลาการมีชีวิตอยู่ของท่านศาสดา (ศ) และ เหตุการณ์การอพยพอันยิ่งใหญ่ของท่านพร้อมกับอัศฮาบ (บรรดาสาวก)ของท่าน จากเมืองมักกะฮ์ สู่เมืองมะดีนะฮ์ ซึ่งเป็นเหตุการณ์ถูกกล่าวไว้ในพระมหาคัมภีร์อัลกุรอาน
ในซูเราะฮ์อัลอันฟาล โองการที่ 30
وَإِذْ يَمْكُرُ بِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِيُثْبِتُوكَ أَوْ يَقْتُلُوكَ أَوْ يُخْرِجُوكَ وَيَمْكُرُونَ وَيَمْكُرُ اللَّـهُ وَاللَّـهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ
“และจงรำลึกเถิด ครั้นเมื่อบรรดาผู้ปฏิเสธศรัทธาวางอุบาย (แผนการณ์) ต่อเจ้า เพื่อกักขังเจ้า หรือฆ่าเจ้า หรือขับไล่เจ้าออกไปและพวกเขาวางอุบายกันและอัลลอฮ์ก็ทรงวางอุบาย และอัลลออฮ์นั้นทรงเป็นผู้เยี่ยมกว่าในหมู่ผู้วางอุบาย”
และซูเราะฮ์อัลบะกอเราะฮ์ โองการที่ 207
وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّـهِ وَاللَّـهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ
“และในหมู่มนุษย์นั้นมีผู้ที่ขายตัวของเขา เพื่อแสวงหาความพอพระทัยของอัลลอฮ์และอัลลอฮ์นั้นเป็นผู้ทรงปรานีแก่ปวงบ่าวทั้งหลาย”
ซึ่งจะขอกล่าวสรุปรายละเอียดดังนี้
เวลาที่ชาวมุสลิมที่อาศัยอยู่ในเมืองมักกะฮ์ได้รับการรังแกและกลั่นแกล้งจากพวกมุชริก (ตั้งภาคีต่อพระเจ้าองค์เดียว) ด้วยเหตุนี้ ท่านศาสดาจึงสั่งให้บรรดามุสลิมอพยพออกจากเมืองมักกะฮ์ ไปยังมะดีนะฮ์ และเมื่อพวกมุชริกีนได้ยินเช่นนั้นก็เกิดความหวาดหวั่นในปัญหาที่จะเกิดขึ้นภายหลัง นั่นก็คือ การรวมตัวของมุสลิมที่เมืองมะดีนะฮ์ เพื่อเป็นกองกำลังในการต่อต้านพวกเขา ฉะนั้น บรรดาแกนนำของพวกมุชริกจึงไปรวมตัวกันที่ สถานที่แห่งหนึ่งซึ่งมีชื่อว่า ดารุนนัดวะฮ์ เป็นสถานที่ประชุมและวางแผนเพื่อที่จะทำลายอิสลาม โดยเฉพะตัวท่านศาสดามุฮัมมัด และในที่ประชุมบรรดาแกนนำต่างก็มีทัศนคติต่างๆนานาที่ไม่เหมือนกัน และมีข้อเสนอแนะ
ดั่งในโองการที่ 30 ซูเราะฮ์อัลอันฟาล ได้กล่าวถึงแผนการณ์ร้ายและเล่ห์เหลี่ยมของพวกมุชริกีน
และในที่สุดก็เป็นที่สรุปกันตามความคิดเห็นของอะบูญะฮัล ว่า ให้แต่ละเผ่าพันธ์ของอาหรับ เลือกตัวแทนของเผ่าพันธ์นั้นๆมาจากชายหนุ่มที่มีความกล้าหาญและให้ตัวแทนทั้งหมดนั้นไปทำการปิดกั้นและล้อมบ้านของมุฮัมมัด และหลังจากนั้นก็บุกเข้าไปในบ้านของเขา และไปจับตัวเขามาสังหารในทันที
เมื่อยามค่ำคืนได้ย่างเข้ามา เทวทูตแห่งพระเจ้า คือ ท่านญิบรออีลได้นำพระบัญชาจากพระองค์ลงมา เพื่อแจ้งแก่ท่านศาสดามุฮัมมัดถึงแผนการลอบสังหารของพวกมุชริกและท่านศาสดาได้นำเรื่องนี้ไปบอกกับท่านอะลี และสั่งให้อะลีไปนอนบนที่นอนของท่านศาสดาแทนท่าน และกล่าวว่า โอ้อะลีเอ๋ย คืนนี้เจ้าจงไปนอนบนที่นอนของฉันเถิด เพื่อจะทำให้ศัตรูนั้นคิดว่าฉันยังนอนหลับอยู่ ซึ่งฉันจะได้ออกไปจากบ้านอย่างลับตาคนได้อย่างง่ายดาย และท่านอะลีก็ปฏิบัติตามคำสั่งของท่านศาสดา โดยสวมเสื้อผ้าของท่านศาสดาและขึ้นไปนอนบนที่นอนของท่านศาสดาหลังจากนั้น
เพราะฉะนั้น จะเห็นได้ การนอนบนที่นอนของท่านศาสดา และห่มผ้าห่มของศาสดา มีผลอันตรายต่อชีวิต แต่ท่านอะลีก็ยอมรับคำสั่งนั้นด้วยกับกายและใจของท่าน ด้วยเหตุนี้ท่านจึงตอบรับคำสั่งของท่านศาสดา และในคืนนั้นเอง บรรดาพวกมุชริกได้เตรียมพร้อมเพื่อที่จะปิดกั้นท่านศาสดามิให้ออกจากบ้านได้ และพวกเขาก็ได้มาที่บ้านของท่านศาสดาด้วยกับดาบที่คมกลิบ จังหวะเดียวกันนั้นเอง ท่านศาสดาได้อาศัยความมืดสงัดของยามค่ำคืน อำพรางตนออกจากบ้านของท่าน และซ่อนตัวอยู่ในถ้ำที่มีชื่อว่า ษูร ซึ่งอยู่ห่างจากเมืองมักกะฮ์ ประมาณ 7 กิโลเมตร และสถานที่แห่งนั้นท่านศาสดาร่วมอยู่กับท่านอะบูบักร์ หลังจากนั้นท่านศาสดาก็ออกจากถ้ำแห่งนี้มุ่งหน้าสู่เมืองมะดีนะฮ์ และวันที่ท่านศาสดาออกจากเมืองมักกะฮ์ คือ วันฟฤหัสที่ 1 ของเดือนรอบีอุลเอาวัล ในปีที่ 13 หลังจากการแต่งตั้งเป็นศาสนทูต และในวันที่ 12 ของเดือนนี้ท่านก็เดินทางมาถึงยังเมืองมะดีนะฮ์
source : alhassanain