คำสอนของลุกมาน ฮะกีม เกี่ยวกับมนุษย์ 10 จำพวก ในวจนะของท่านอิมามซอดิก (อ.)
คำแนะนำสั่งสอนของลุกมาน ฮะกีมเกี่ยวกับคน 10 จำพวก ซึ่งแต่ละจำพวกจะมี 3 สัญลักษณ์
ท่านอิมามซอดิก (อ.) กล่าวว่า : ลุกมานได้กล่าวกับลูกชายของเขาว่า “โอ้ลูกรักของพ่อ! ทุกๆ สิ่งนั้นจะมีสัญลักษณ์ที่จะถูกรู้จักและถูกยืนยันโดยมัน :
คนดีนั้นจะมีสามสัญลักษณ์ คือ การนมาซ การถือศีลอดและการจ่ายซะกาต
คนชอบอวดอ้างตนเองนั้นจะมีสามสัญลักษณ์ คือ เขาจะขัดแย้งกับคนที่เหนือกว่า จะพูดในสิ่งที่ไม่รู้ และจะไขว่คว้าในสิ่งที่ไปไม่ถึง
คนอธรรมนั้นจะมีสามสัญลักษณ์ คือ : เขาจะอธรรมต่อผู้ที่เหนือกว่าตนด้วยการฝ่าฝืน และต่อผู้ที่ต่ำกว่าด้วยการเอาชนะ และจะให้การช่วยเหลือต่อบรรดาผู้อธรรมด้วยกัน
คนหน้าไว้หลังหลอกนั้นจะมีสามสัญลักษณ์ คือ : คำพูดของเขาจะไม่ตรงกับใจของเขา และค้านกับการกระทำของเขา และด้านนอกของเขาจะขัดแย้งกับด้านในของเขา
คนชั่วนั้นมีสามสัญลักษณ์ คือ : เขาจะทรยศ เขาจะโกหก และจะกระทำขัดแย้งกับสิ่งที่เขาพูด
คนโอ้อวดนั้นมีสามสัญลักษณ์ คือ : เขาจะเกียจคร้านเมื่ออยู่ตามลำพัง จะขยันเมื่ออยู่ต่อหน้าประชาชน และจะเสนอตัวในทุกเรื่องเพื่อการสรรเสริญเยินยอ
คนอิจฉานั้นมีสามสัญลักษณ์ คือ : เขาจะนินทาเมื่ออยู่ลับหลัง จะประจบสอพลอเมื่ออยู่ต่อหน้า และจะแช่งด่าเมื่อประสบกับความทุกข์ยาก
คนฟุ่มเฟือยนั้นมีสามสัญลักษณ์ คือ: เขาจะซื้อสิ่งที่ไม่คู่ควรกับเขา จะสวมใส่สิ่งที่ไม่คู่ควรกับเขาและจะกินในสิ่งที่ไม่คู่ควรกับเขา
คนเกียจคร้านมีสามสัญลักษณ์ คือ : เขาจะเฉื่อยชาจนกระทั่งเกินความพอดี และจะเกินความพอดีจกระทั่งก่อให้เกิดความเสียหาย และจะทำความเสียหายจนกระทั่งทำบาป
คนเผอเรอนั้นมีสามสัญลักษณ์ คือ : พลั้งเผลอ ไร้สาระและหลงลืม
แหล่งอ้างอิง :
- อัลคิซ้อล , หน้าที่ 120 ; บิฮารุ้ลอันวาร, เล่มที่ 13, หน้าที่ 415
- ตัวบทฮะดีษ :
قال الصادق عليه السلام :قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ: يا بُنَيَّ، لِكُلِّ شَيءٍ عَلامَةٌ يُعرَفُ بِها ويُشهَدُ عَلَيها
ولِلعامِلِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: الصَّلاةُ وَالصِّيامُ وَالزَّكاةُ
ولِلمُتَكَلِّفِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: يُنازِعُ مَن فَوقَهُ ، ويَقولُ ما لا يَعلَمُ ، ويَتَعاطى ما لا يَنالُ
ولِلظّالِمِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: يَظلِمُ مَن فَوقَهُ بِالمَعصِيَةِ ، ومَن دونَهُ بِالغَلَبَةِ ، ويُعينُ الظَّلَمَةَ
ولِلمُنافِقِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: يُخالِفُ لِسانُهُ قَلبَهُ، وقَلبُهُ فِعلَهُ، وعَلانِيَتُهُ سَريرَتَهُ
ولِلآثِمِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: يَخونُ ، ويَكذِبُ ، ويُخالِفُ ما يَقولُ
ولِلمُرائي ثَلاثُ عَلاماتٍ: يَكسَلُ إذا كانَ وَحدَهُ ، ويَنشَطُ إذا كانَ النّاسُ عِندَهُ ، ويَتَعَرَّضُ في كُلِّ أمرٍ لِلمَحمَدَةِ
ولِلحاسِدِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: يَغتابُ إذا غابَ ، ويَتَمَلَّقُ إذا شَهِدَ، ويَشمَتُ بِالمُصيبَةِ
ولِلمُسرِفِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: يَشتَري ما لَيسَ لَهُ ، ويَلبَسُ ما لَيسَ لَهُ، ويَأكُلُ ما لَيسَ لَهُ
ولِلكَسلانِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: يَتَوانى حَتّى يُفَرِّطَ ، ويُفَرِّطُ حَتّى يُضَيِّعَ، ويُضَيِّعُ حَتّى يَأثَمَ
ولِلغافِلِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: السَّهوُ وَاللَّهوُ وَالنِّسيانُ
แปลและเรียบเรียงโดย : เชคมุฮัมมัดนาอีม ประดับญาติ
