به اين حقيقت بسيار مهم بايد توجه داشت كه فرمان انفاق در امور مالى از سوى حضرت حق فقط و فقط متوجه مال حلال و ثروت مشروع و امكانات سالم و صحيح است، پروردگارى كه مردم را از غصب و دزدى و رشوه و ربا و احتكار و اختلاس و حيله و تقلب در كسب و كم فروشى و قمار به شدت منع مى كند، و به دست آوردن مال و ثروت را از هر يك از اين راه ها حرام و معصيت مى داند، و حرام خواران را به سختى مورد نكوهش و مذمت قرار مى دهد، و هر عمل به ظاهر زيبائى و هر كار به ظاهر خوبى را كه از حرام به وجود آمده باشد همراه با صاحبش هيزم دوزخ مى داند، معنا ندارد كه فرمان انفاقش متوجه و شامل هر مال و ثروتى به ويژه مال حرام شود، او تنها فرمانى كه نسبت به ثروت نامشروع دارد اين است كه بايد هر نوع مال حرامى كه در دست مردم است به صاحبان اصلى اش برگردد، و حرام خور بايد از آزارى كه به مردم در غارت مالشان روا داشته طلب حلاليت كند و از آنان بخواهد كه از پيشگاه حضرت حق برايش طلب آمرزش نمايند.
اين آيه شريفه و آيات مشابهش هر نوع انفاقى را اعم از واجب و مستحب مانند زكات، و هزينه لازم براى خود، و تأمين مخارج خانواده و هر كسى كه انفاق بر او واجب است و نيز هزينه كردن براى جهاد در راه خدا، و خرج كردن امكانات در هر راه خير مانند ساختن پل، جاده، حمام، آب انبار، درمانگاه، بيمارستان، مدرسه، كتابخانه، كمك به ناتوانان، مستمندان، و تهيدستان را شامل مى شود.
و نيز آيه كريمه بنابر روايات و نظر صاحب نظران آگاه و عارف فرمان به انفاق معنوى مانند تعليم علم به ديگران، امر به معروف و نهى از منكر، ياد دادن هنرهاى تخصصى، و تبليغ دين با زبان و قلم، و نشر معارف قرآنيه را شامل مى گردد.
محمد بن مسلم از حضرت صادق (ع) از معناى وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ روايت مى كند كه حضرت فرمود:
«مما علمناهم يبثون:»
از آنچه از قرآن و سنت و علوم خود به آنان تعليم داده ايم به طور مستمر منتشر كنند.
در آيه شريفه ايمان مطرح است كه در رابطه با قلب است، و سخن از نماز است كه در ارتباط با بدن است، و اشاره اى به انفاق است كه موردش مال و ثروت و امكانات مادى و معنوى است، كه در حقيقت بايد گفت آيه شريفه انسان را به عبادات قلبى و قالبى و مالى توجه مى دهد و مجموعه اى با ارزش از روش بندگى را مطرح مى كند و از پرهيزكاران به عنوان گروهى كه جهان بينى آنان فوق جهان بينى حسى است، و در سايه بندگى حق آزادگان واقعى اند، و از نظر اخلاقى آراسته به جود و سخاوت و كرامت اند ياد مى كند. در ايمان نجات از هر اضطراب ونگرانى و مايه رهائى از تنگ نظرى و سبب آزادى از عذاب دوزخ است.
در نماز دفع فحشا و منكرات، و منظم زندگى كردن، و راز و نياز با خدا، و مناجات عاشقانه، و تواضع و فروتنى و خاكسارى از طريق ركوع و سجود مطرح است.
در انفاق دفع بخل و بى رحمى، پر كردن خلاءهاى مادى و معنوى ديگران، رفع مشكلات، درمان دردها، ظهور خيرات، آبادى شهرها، رشد فرهنگ، زدودن غم از دل ها، پاك كردن اندوه از چهره ها مورد نظر است.
در ايمان بشارت به رضوان حق و بهشت عنبر سرشت، و در نماز كفاره بدى هاى گذشته، و در انفاق طهارت از رذائل اخلاقى به نظر مى رسد.
در ايمان عزت و در نماز قرب به حق، و در انفاق رويش و نمو و زياد شدن نعمت حق برانفاق كننده مطرح است. «1» از مصاديق بارز و آشكار تقوا و ايمان به غيب و اقامه نماز و انفاق در راه خدا وجود مبارك اميرالمؤمنين على بن ابى طالب (ع) است، چنان كه اغلب تفاسير روائى شيعه و پاره اى از روايات اهل سنت آن حضرت را مصداق آيات زير شمرده اند.
فَأَمَّا مَنْ أَعْطى وَ اتَّقى (5) وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنى
و اما كسى كه عطا كرد، و تقوا ورزيد، و آئين حق و پاداش الهى را تصديق نمود.
حَسْبُكَ اللَّهُ وَ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ:
خدا و آنان كه ايمان به غيب دارند تو را در برابر حوادث كافى هستند.
أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّيْلِ ساجِداً وَ قائِماً:
يا كسى كه پاسى از شب با سجده و قيام در طاعت و عبادت و تواضع و انكسار نسبت به حق است؟
الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ:
كسانى كه اموالشان را در شب و روز در راه خدا هزينه مى كنند.
منبع : پایگاه عرفان
