قرآن در قرآن‏

اهداف نزول قرآن مجيد در برخى از آيات شريفه خود قرآن بيان شده از جمله:

ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فِيهِ هُدىً لِلْمُتَّقِينَ:

در وحى بودن و حقانيت اين كتاب با عظمت هيچ شكى نيست سراسرش هدايت براى كسانى است كه ميخواهند خود را از دچار شدن به خزى دنيا و عذاب آخرت حفظ كنند.

قَدْ جاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ شِفاءٌ لِما فِي الصُّدُورِ وَ هُدىً وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ:

اى مردم مسلماً از سوى پروردگارتان براى شما پند و موعظه، و درمان دردهاى فكرى و روانى و مادى و معنوى و سراسر هدايت و رحمت براى مؤمنان آمده است.

قَدْ جاءَكُمْ رَسُولُنا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيراً مِمَّا كُنْتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتابِ وَ يَعْفُوا عَنْ كَثِيرٍ قَدْ جاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَ كِتابٌ مُبِينٌ يَهْدِي بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَهُ سُبُلَ السَّلامِ وَ يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِهِ وَ يَهْدِيهِمْ إِلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ:

بى ترديد از سوى خدا براى شما نور و كتابى روشنگر آمده است خدا به وسيله آن كسانى را از خشنودى او پيروى كنند به راه هاى سلامت راهنمائى مى كند، و آنان را به توفيقش از تاريكى هاى جهل، كفر، شرك، نفاق به سوى روشنائى معرفت، ايمان و عمل صالح بيرون مى آورد و به راه راست هدايت مى كند.

اميرالمؤمنين (ع) در رابطه با حكمت نزل قرآن، و فلسفه ظهور آن و اهداف پاك و مقدسش مى فرمايد: آنگاه قرآن را بر محمد (عليهما السلام) نازل كرد، نورى كه چراغهايش خاموش نمى شود، و چراغى كه افروختگى اش كاهش نمى پذيرد، و دريائى كه عمقش به دست نمى آيد، و راهى كه حركت در آن گمراهى نمى آورد، و شعاعى كه روشنى اش به تاريكى نمى گرايد، و جدا كننده حق از باطل كه برهانش خاموش نمى شود، و ساختمانى كه پايه هايش ويران نگردد، و داروئى كه بيم بيمارى هاى آن نمى رود، و قدرتمندى كه يارانش را شكست نرسد، و حقى كه مددكارانش به خذلان ننشينند.

كتاب خدا معدن ايمان است و ميان سراى آن، و چشمه هاى دانش است و درياهاى آن، و باغ هاى عدالت و داد و حوض هاى آن، و پايه هاى اسلام و اساس آن و وادى هاى حق و دشت هاى سرسبز آن، دريائى است كه آب برداران آبش را تمام نكنند، و چشمه هائى است كه آب كشان آبش را به آخر نرسانند، و آبشخورهائى است كه واردان از آن كم ننمايند، و منازلى است كه مسافران راهش را گم نكنند، و نشانه هائى است كه از چشم راهروان پنهان نماند، و تپه هائى است كه روندگان از آنها نگذرند، خداوند آن را سيرابى تشنگى دانايان قرار داد، و بهار قلوب بينايان، و مقصد و هدف راه شايستگان، و داروئى كه پس از آن بيمارى نيست، و نورى كه با آن تاريكى نمى باشد، و ريسمانى كه جاى چنگ زدن به آن محكم است، و حصار استوارى كه آفات را بر اوج آن راه نيست، عزت است براى دوستدارانش، و ايمنى و صلح است براى وارد شونده اش، و هدايت است براى اقتدا كننده اش، و دليل است براى كسى كه آن را مذهب و دين خود قرار دهد، و برهان است براى كسى كه به وسيله آن سخن گويد، و شاهد است براى آن كه به وسيله آن با دشمن به جدال و گفتگو برخيزد، و پيروزى است براى كسى كه به آن حجت آورد، و راهبر است براى آن كه به آن عمل نمايد، و مركب رساننده به قرب حق است براى كسى كه آن را بكار گيرد، و نشانه روشن است براى آن كه نشانه جويد، و سپر بازدارنده از بلا است براى كسى كه آن را در بركند، و دانش است براى آن كه آن را در گوش جاى دهد، و خبر صحيح است براى كسى كه روايت نمايد، و حكم حقى است براى آن كه حكم دهد. «1» در هر صورت ايمان به قرآن، ايمان به همه حقايق است: ايمان به خدا، به قيامت، به حشر و نشر، به ميزان و كتاب عمل، به بهشت و دوزخ، به فرشتگان، به پيامبران، به اوصيا، به احكام، به مسائل اخلاقى.

اين ايمان هنگامى كه گُل عمل از آن بشكفد، و با تقوا و پرهيز از هر گناهى آبيارى شود، و آفتاب خلوص بر آن بتابد سبب سعادت دنيا و آخرت، و خوشبختى امروز و فردا مى شود.