انسان در صورتى كه علاقه داشته باشد از نظر ايمان مؤمنى كامل و مقبول حق گردد، و به پاداش اعمالى كه در فضاى پر بركت ايمان كامل انجام ميدهد برسد، بايد از نظر قلبى به تمام حقايق مربوط به ايمان يعنى خدا، قيامت، فرشتگان، پيامبران، كتاب هاى الهى اعتقاد جزمى و يقينى داشته باشد، و از نظر نفسى به حسنات اخلاقى آراسته، و از نظر ظاهر مزين به اعمال صالحه ديده شود.
مؤمن واقعى بدون لحاظ چيزى به همه آيات و احكام الهى دلبسته و هريك را در جاى خود با نيتى خالص و همتى بلند به اجرا ميگذارد.
مؤمن حقيقى در آيات و احكام الهى تفكيك قائل نيست و حالت و نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَ نَكْفُرُ بِبَعْضٍ در خيمه حيات او و عرصه گاه ايمانش راه ندارد.
مؤمن مقبول حق به عبادات بدنى، مالى، حقوقى با كمال شوق و رغبت روى ميآورد و براى او فرقى ندارد كه در هر موقع خاص مكلّف به چه تكليفى است، او خود را بنده و عمله خدا ميداند، و هر لحظه آماده فرمانبردارى از دستورات خداست.
در فرهنگ سعادت بخش اسلام ارزش ويژه چنين انسانى است، و خير دنيا و آخرت و سعادت امروز و فردا مخصوص به اوست.
مؤمن مورد اكرام حق، احترام پيامبران و امامان و مايه بركت براى اهل زمين و ستارهاى درخشان در ديد تيزبين فرشتگان است.
در رابطه با ارزش و والائى چنين مؤمنانى رواياتى شگفت آور از اهل بيت نقل شده كه به بخشى از آن اشاره ميشود:
از حضرت صادق (ع) روايت شده:
«انما سمى المؤمن مؤمنا لانه يؤمن على الله فيجيز امانه:»
مؤمن را به اين سبب مؤمن خوانده اند كه با بهره گيرى از ايمانش براى ديگران در دنيا و آخرت درخواست نجات ميكند و به شفاعت بر ميخيزد و خدا دعايش را مستجاب و شفاعتش را ميپذيرد.
امام صادق (ع) در روايتى بسيار مهم بدين گونه اوصاف مؤمن را بيان ميكند:
«المؤمن هاشمى لانه هشم الضلال والكفر والنفاق، المؤمن قرشى لانه اقر للشيئ و نحن الشيئ وانكر لاشيئ: الدلام واتباعه، والمؤمن نبطى لانه استنبط الاشياء تعرف الخبيث عن الطيب، والمؤمن عربى لانه عرب عنا اهل البيت، والمؤمن اعجمى لانه اعجم عن الدلام فلم يذكره بخير والمؤمن فارسى لانه تفرس فى الاسماء لوكان الايمان منوطا بالثريا لتناوله ابناء فارس:»
مؤمن هاشمى است زيرا شكننده گمراهى و كفر و نفاق است، مؤمن قرشى است زيرا به حق با جان و دل اقرار دارد و ما اهل بيت همان حق هستيم، و منكر باطل و پيروان اوست، مؤمن نبطى است زيرا كشفكننده حقايق است و پاك را از ناپاك در همه مواردش ميشناسد، و مؤمن عربى است زيرا از ما اهل بيت سخن ميگويد، و مؤمن عجمى است زيرا از باطل به خير سخن نميگويد، و مؤمن فارسى است زيرا به سماوات با نظر عقل و خرد نگاه ميكند، اگر ايمان آويخته به ثريا باشد فرزندان فارس آن را به دست ميآورند.
از حضرت باقر يا حضرت صادق روايت شده:
«ان المؤمن ليزهر نوره لاهل السماء كما تزهر نجوم السماء لاهل الارض و قال (ع) ان المؤمن ولى الله يعينه و يصنع له ولايقول على الله الا الحق ولايخاف غيره:»
نور مؤمن براى سماواتيان ميدرخشد چنان كه نور ستارگان براى زمينيان ميدرخشد و فرمود مؤمن محبّ و محبوب خداست، خدا مؤمن را در همه امور يارى ميدهد، و مهمّاتش را كفايت ميكند، مؤمن نسبت به خدا جز حق نميگويد و از غير او نميترسد.
حضرت موسى بن جعفر از پدرانش از پيامبر اسلام روايت ميكند:
«يعيرالله عزوجل من عباده يوم القيامة فيقول: عبدى! ما منعك اذ مرضت ان تعودنى فيقول: سبحانك سبحانك انت رب العباد لاتألم ولاتمرض فيقول: مرض اخوك المؤمن فلم تعده و عزتى وجلالى لو عدته لوجدتنى عنده ثم لنكفلت بحوائجك فقضيتهالك و ذلك من كرامة عبدى المؤمن وانا الرحمن الرحيم:»
خدا در قيامت بندهاى از بندگانش را سرزنش ميكند، به او ميگويد: چه چيزى تو را از عيادت من هنگامى بيمار بودم باز داشت؟ عبد ميگويد خدايا تو منزهى، تا پاك از هر عيب و نقصى، تو پروردگار بندگانى متالّم و بيمار نميشوى، خدا ميفرمايد: برادر مؤمنت بيمار شد تو او را عيادت نكردى، به عزت و جلالم سوگند اگر او را عيادت ميكردى مرا نزد وى مييافتى، سپس ضامن برآورده شدن حاجاتت ميشدم و اين همه از بزرگوارى و كرامت بنده مؤمن من است و من بخشنده و مهربانم.
از مفضل روايت شده كه حضرت صادق فرمود:
«يقال للمؤمن يوم القيامة: تصفح وجوه الناس، فمن كان سفاك شربة او اطعمك اكلة، او فعل بك كذا و كذا فخذ بيده فادخله الجنة قال: فانه يمّر على الصراط ومعه بشر كثير فيقول الملائكة: يا ولى الله الى اين يا عبدالله؟ فيقول جل ثناءه: اجيزو لعبدى فاجازوه وانما سمى المؤمن مؤمنا لانه يجيز على الله فيجيز امانه:»
روز قيامت به مؤمن ميگويند: در ميان مردم جستجو كن پس هر كس در دنيا شربت آبى به تو چشانده، يا لقمه نانى به تو خورانده، يا فلان كار خير و فلان كار خير را نسبت به تو انجام داده، دستش را بگير و وارد بهشت كن، حضرت فرمود، مؤمن بر صراط ميگذرد در حالى كه انسان هاى زيادى با او هستند، فرشتگان ميگويند: اى محبوب خدا كجا با اين جمعيت؟ خدا ميفرمايد راهش را باز بگذاريد پس راهش را باز ميگذارند، و مؤمن به اين سبب به عنوان مؤمن نامگذارى شده كه از خدا براى ديگران درخواست نجات و شفاعت ميكند و خدا دعايش را مستجاب و شفاعتش را ميپذيرد.
اين همه مقام براى مؤمن بخاطر اين است كه با دل و جان به همه حقايق و آيات و احكام حق ايمان دارد و آنها را به اجرا ميگذارد و به فرمان هاى حق عمل ميكند، بدون اين كه تبعيضى ميان آيات الهى قائل شود.
منبع : پایگاه عرفان
