فتنهگرى به اين معناست كه گروهى كافر و مشرك و معاند و خودخواه، در برابر دعوت اسلام و رسالت پيامبر و آزادى و حقوق انسان به ايستند، و مردم را در ظلمت شرك و بيدينى و حاكميت غير خدا، و رسم و رسوم شيطانى و جهل و خرافات نگاه دارند، و ابواب سعادت دنيا و آخرت را به روى آنان ببندد، و فساد همه جانبه را در زندگى انسان تداوم بخشند، و از اين راه حكومت فرعونى و سلطه خود را بر جان و مال مردم حفظ نمايند و به غارتگرى و پايمال كردن هر حقى مشغول باشند.
آيا هيچ خردمندى به چنين فتنه گرى نسبت به مظلومان و مستضعفان رضايت ميدهد؟
با توجه به ضربههاى خطرناك و خسارتهاى غيرقابل جبران فتنه گرى، بايد سفره اين چنين فتنه از خيمه حيات انسان برچيده شود، تا همه گرفتاران اين فتنه از هر مسئوليتى و تعهدى جز در برابر حضرت حق آزاد شوند، و به پذيرش آئين و حاكميت او تن دهند، وَ يَكُونَ الدِّينُ لِلَّهِ .
فرمان چنين جهادى، وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّى لا تَكُونَ فِتْنَةٌ با كفر و شركى نيست كه در مرتبه عقيده و فكر باشد، بلكه اين فرمان رهائى بخش مربوط به زمانى است كه كافران و مشركان جهان براى حفظ كفر و شرك، و سلطه جهنمى خود با انواع وسايل و ابزار، مردم را در دوزخ فرهنگ خود به اسارت داشته باشند و مانع پيشرفت فرهنگ خداوند شوند، و مسلمانان را از هر جهت در مضيفه و سختى بگذارند و به غارت اموال و معادنشان دست يازند، اينجاست كه براى خاموش كردن آتش چنين فتنهاى وجوب جهاد مسلّم ميشود، و جهاد تا رفع فتنه و حاكميت دين خدا بايد تداوم يابد.
البته اگر ستم گران از ستم باز ايستند، و دست از برنامههاى ظالمانه خود بردارند، و راه پيشرفت فرهنگ حق را باز بگذارند، و زمينه آزادى انسان از سلطه و حاكميت غير حق فراهم شود، مسلمانان هم بايد از آنان دست بردارند كه عدوان جز بر ستمكاران جايز نيست.
توجه به اين نكته بسيار مهم لازم است، كه از آيه شريفه برداشت ميشود فتنه به منزله جنگ با فرهنگ حق و مؤمنان است، لذا اين توهم پيش نيايدكه در سطور گذشته با تكيه بر آيه وَ قاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقاتِلُونَكُمْ ثابت گرديد كه اسلام جنگ ابتدائى ندارد، بلكه جهاد و جنگ اسلام تدافعى است، و اينجا چرا بدون حمله مشركان و كافران فرمان جهاد صادر شده است؟ فتنه در حقيقت آغاز جنگ سعادت سوز با اهل ايمان و مستضعفان جهان است لذا بايد اهل ايمان براى رفع فتنه به جهاد برخيزند تا دست خائنان و جنايت كاران از سر مردم قطع شود.
از آنجا كه قتل به معناى كشتن فرد يا افراد است، و در قتل آنچه كه اتفاق ميافتد قطع حيات ظاهرى مسلمان به دست مشركان و كافران است، ولى در فتنه گرى قطع سعادت دنيا و آخرت انسان ملحوظ است، قرآن مجيد فتنه را از قتل بدتر و گناهش را شديدتر دانسته است.
گروهى از مفسران ميگويند: مراد از فتنه كفر به پروردگار است، و اين كه از كفر تعبير به فتنه شده براى اين است كه كفر ماده و زمينه فساد در روى زمين است كه نهايتاً اين حالت نفسانى شيطانى و طاغوتى، كافر را به ستم كردن بر مردم، و ايستادن در برابر آزادى و حقوق و ايمانشان ميكشد، و او را وادار ميكند كه در حيات و زندگى انسان هرج و مرج و بينظمى و بهم ريختگى ايجاد كند و با اين فتنه گرى روى خوشبختى و سعادت را از همه برگرداند، و چنين رفتارى قطعاً از قطع حيات مردم يا به عبارت ديگر به قتل رساندشان بدتر و معصيتى سختتر و گرانتر است.
آرى اقدام كافران بر پياده كردن آثار كفرشان و ترسانيدن مردم و به ويژه مؤمنان، و ايجاد رعب و وحشت در قلوب، و سخت گرفتن بر آنان تا آنجا كه ترك وطن كنند و از شرّ آنان به ديار ديگر پناه برند، و خود را از دست آنان برهانند كارى است كه از كشتن بدتر است.
