ريشه ورع‏

امام صادق عليه السلام در اين جملات حكيمانه، ريشه و بنيان ورع را بيان مى كند و مى فرمايد:

1- تداوم حسابرسى

تداوم حسابرسى و حساب كشى از نفس كه در گذشته چه كرده و در آينده مى خواهد چه كند و فعلًا آراسته به كدام يك از حقايق و يا آلوده به كدام يك از رذائل است، اصل و ريشه ورع است.

اگر كسى در مقام محاسبه نفس نباشد، به فرموده اولياى الهى، نفس او هم چون حيوان چموش و سركش خواهد شد كه وى را به هر فساد و افسادى خواهد كشيد و تا راكب خود را در آتش دوزخ نيفكند آرام نخواهد گرفت.

قرآن مجيد در آيات زيادى، انسان را به حساب كشى و حسابرسى از نفس دعوت مى نمايد كه توجه به آن آيات جداً از واجبات الهيه است:

 [يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ ] .

اى اهل ايمان! از خدا پروا كنيد و هر كسى بايد با تأمل بنگرد كه براى فرداى خود چه چيزى پيش فرستاده است، و از خدا پروا كنيد؛ يقيناً خدا به آنچه انجام مى دهيد، آگاه است.

 [وَ اتَّبِعُوا أَحْسَنَ ما أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ الْعَذابُ بَغْتَةً وَ أَنْتُمْ لا تَشْعُرُونَ* أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ فِي جَنْبِ اللَّهِ وَ إِنْ كُنْتُ لَمِنَ السَّاخِرِينَ ]..

و از نيكوترين چيزى كه از طرف پروردگارتان به سوى شما نازل شده است پيروى كنيد، پيش از آن كه ناگهان و در حالى كه بى خبريد، عذاب به شما رسد؛* تا مبادا آن كه كسى بگويد: دريغ و افسوس بر اهمال كارى و تقصيرى كه درباره خدا كردم، و بى ترديد [نسبت به احكام الهى و آيات ربّانى ] از مسخره كنندگان بودم.