کسی که گناهی مرتکب شود و توبه کند خداوند او را می آمرزد
امام باقر (علیه السلام) فرمودند : آدم به حضرت حق عرضه داشت : شیطان را بر من سلطه دادى ، و او را چنین قدرتى است که همچون خون در باطن من گردش نماید ، در برابر این برنامه براى من چیزى قرار بده .به او خطاب شد : این حقیقت را براى تو قرار مى دهم که اگر از ذرّیه ات کسى تصمیم بر گناه گرفت ، در پرونده اش نوشته نشود و اگر تصمیمش را به اجرا گذاشت همان یک گناه در نامه ى عملش ثبت گردد ، و اگر فردى از ذرّیه ات تصمیم به کار نیکى گرفت ، در نامه اش نوشته شود و اگر آن تصمیم را عملى کرد ، در نامه اش ده برابر ثبت گردد ; آدم عرضه داشت : پروردگارا ! اضافه کن ; خطاب رسید : اگر کسى از ذرّیه ات گناهى مرتکب شود ، سپس از من طلب آمرزش نماید ، او را بیامرزم ; عرضه داشت : یا رب ! بر من بیفزا ; خطاب رسید : براى آنان توبه قرار مى دهم ، و توبه را بر آنها گسترده مى نمایم تا نفس به گلویشان برسد ; عرضه داشت : خداوندا ! مرا کفایت کرد.امام صادق (علیه السلام) از رسول خدا روایت نموده اند : کسى که یک سال قبل از مرگش توبه کند ، خداوند توبه اش را مى پذیرد . سپس فرمودند : همانا یک سال زیاد است ، هرکس یک ماه قبل از مرگش توبه کند ، خداوند توبه اش را قبول مى کند . سپس فرمودند : یک ماه زیاد است ، هرکس یک هفته قبل از مرگش به خداوند بازگردد ، بازگشتش پذیرفته مى شود . سپس فرمودند : یک روز هم زیاد است ، هرکس پیش از دیدن آثار دنیاى بعد توبه کند توبه اش پذیرفته است!رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) فرمودند :اِنَّ اللهَ یَقْبَلُ تَوْبَهَ عَبْدِهِ مَا لَمْ یُغَرْغِرْ ، تُوبُوا اِلَى رَبِّکُمْ قَبْلَ اَنْ تَمُوتُوا وَبَادِرُوا بِالاَعْمَالِ الزَّاکِیَهِ قَبْلَ اَنْ تُشْتَغَلُوا ، وَصِلُوا الَّذِى بَیْنَکُمْ وَبَیْنَهُ بِکَثْرَهِ ذِکْرِکُمْ اِیّاهُ . خداوند توبه ى بنده اش را تا مرگ گلوگیر او نشده مى پذیرد ، پیش از مرگ توبه کنید ، به انجام اعمال پاک شتاب کنید پیش از آنکه گرفتار شوید ، بین خود و خداوند را با توجه بسیار به حضرت او اتصال دهید .عن امیرالمومنین (علیه السلام) : لاَ شَفیعَ اَنْجَحُ مِنَ التَّوْبَهِ. از امیرالمومنین (علیه السلام) روایت شده : شفاعت کننده اى کامیاب کننده تر از توبه نیست .از رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) روایت شده :اَلتَّوْبَهُ تَجُبُّ مَا قَبْلَهَا . توبه گذشته ى انسان را از بین مى برد .على (علیه السلام) فرمودند :اَلتَّوْبَهُ تَسْتَنْزِلُ الرَّحْمَهَ . وبه رحمت خدا را نازل مى کند .امیرالمومنین (علیه السلام) فرمودند :تُوبُوا اِلَى اللهِ وَادْخُلُوا فِى مَحَبَّتِهِ ، فَاِنَّ اللهَ یُحِبُّ التَّوّابِینَ وَیُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِینَ ، وَالْمُوْمِنُ تَوّابٌ . به جانب خداوند باز گردید ، و خود را در محبتش در آورید ، همانا خداوند دوستدار توبه کنندگان و پاکیزگان است و مومن توبه اش بسیار است .حضرت رضا (علیه السلام) از پدرانش از رسول خدا روایت مى کند :مَثَلُ الْمُوْمِنِ عِنْدَ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ کَمَثَلِ مَلَک مُقَرَّب وَاِنَّ الْمُوْمِنَ عِنْدَ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ اَعْظَمُ مِنْ ذَلِکَ ، وَلَیْسَ شَىْءٌ اَحَبَّ اِلَى اللهِ مِنْ مُوْمِن تائِب اَوْ مُوْمِنَه تَائِبَه . مثل مومن نزد خداى عزوجل همچون فرشته ى مقرب است ، و همانا مومن نزد پروردگار عظیم تر از فرشته ى مقرب است ، چیزى نزد خداوند محبوبتر از مومن و مومنه ى توبه کننده نیست .امام هشتم از پدرانش از رسول خدا روایت مى کند :اَلتّائِبُ مِنَ الذَّنْبِ کَمَنْ لاَ ذَنْبَ لَهُ . توبه کننده از گناه همچون کسى است که گناهى ندارد .از حضرت صادق (علیه السلام)روایت شده :اِنَّ تَوْبَهَ النَّصُوحِ هُوَ اَنْ یَتُوبَ الرَّجُلُ مِنْ ذَنْب وَیَنْوِىَ اَنْ لاَ یَعُودَ اِلَیْهِ اَبَداً . توبه ى نصوح این است که انسان از گناه توبه کند ، و تصمیم بگیرد که هرگز به آن گناه باز نگردد .رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) فرمودند :للهِِ اَفْرَحُ بِتَوْبَهِ عَبْدِهِ مِنَ الْعَقِیمِ الْوَالِدِ ، وَمِنَ الضّالِّ الْوَاجِدِ ، وَمِنَ الظَّمْآنِ الْوارِدِ . خداوند به توبه ى بنده ى گنهکارش از عقیمى که فرزند پیدا کند ، و از کسى که گمشده اش را بیابد ، و از تشنه اى که بر چشمه ى آب وارد گردد ، خوشحال تر است !از رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) روایت شده :اَلتّائِبُ اِذَا لَمْ یَسْتَبِنْ عَلَیْهِ اَثَرُ التَّوْبَهِ فَلَیْسَ بِتائِب یُرْضِى الْخُصَماءَ وَیُعیدُ الصَّلَواتِ وَیَتَواضَعُ بَیْنَ الْخَلْقِ ، وَیَتَّقِى نَفْسَهُ عَنِ الشَّهَوَاتِ ، وَیَهْزِلُ رَقَبَتَهُ بِصِیامِ النَّهارِ . زمانى که آثار توبه بر توبه کننده ظاهر نشده باید گفت تائب نیست ، آثار توبه عبارت است از : به دست آوردن رضایت کسانى که نزد انسان حقوق مالى دارند ، به جا آوردن نمازهاى از دست رفته ، فروتنى در میان مردم ، حفظ نفس از شهوات حرام ، لاغر کردن جسم به روزه گرفتن .على (علیه السلام) فرمودند :اَلتَّوْبَهُ نَدَمٌ بِالْقَلْبِ وَاسْتِغْفارٌ بِاللِّسانِ وَتَرْکٌ بِالجَوَارِحِ وَاِضْمارٌ اَنْ لاَ یَعُودَ . توبه پشیمانى به قلب ، و استغفار به زبان ، و ترک تمام گناهان به اعضا ، و نیت برنگشتن به گناه است .على (علیه السلام) فرمودند :مَنْ تابَ تابَ اللهُ عَلَیْهِ وَاُمِرَتْ جَوارِحُهُ اَنْ تَسْتُرَ عَلَیْهِ وَبِقاعُ الاَرْضِ اَنْ تَکْتُمَ عَلَیْهِ وَاُنْسِیَتِ الْحَفَظَهُ ما کانَتْ تَکْتُبُ عَلَیْهِ . کسى که توبه کند خداوند توبه اش را مى پذیرد ، و به اعضاء بدنش امر مى شود گناهانش را مستور بدارد ، و به قطعه هاى زمین گفته مى شود گناهانش را بپوشاند ، و آنچه حافظان عمل نوشته اند از یادشان برده مى شود .امام صادق (علیه السلام) فرمودند : خداوند به داوود پیغمبر وحى کرد :اِنَّ عَبْدِىَ الْمُومِنَ اِذَا اَذْنَبَ ذَنْباً ثُمَّ رَجَعَ وَتَابَ مِنْ ذَلِکَ الذَّنْبِ وَاسْتَحْیى مِنّى عِنْدَ ذِکْرِهِ غَفَرْتُ لَهُ ، وَاَنْسَیْتُهُ الْحَفَظَهُ وَاَبْدَلْتُهُ الْحَسَنَهَ وَلاَ اُبالى وَاَنَا اَرْحَمُ الرَّاحِمینَ( . همانا بنده ى مومنم زمانى که مرتکب گناهى شد ، سپس از آن گناه روى گرداند و توبه کرد ، و به وقت یاد آن گناه از من شرمنده شد ، او را مى آمرزم ، و گناه را از یاد نویسندگان عملش مى برم ، و معصیتش را به حسنه تبدیل مى کنم و باکى ندارم که من مهربانترین مهربانانم .پیامبر بزرگ اسلام در روایت مهمى فرمودند : آیا مى دانید تائب کیست ؟ عرضه داشتند : نمى دانیم . فرمودند : هرگاه عبد توبه کند ولى صاحبان حقوق مالى را از خود راضى نکند تائب نیست ، و هر کس توبه کند ولى به عبادتش نیفزاید تائب نیست ، و کسى که توبه کند ولى لباسش را تغییر ندهد تائب نیست ، و آن که توبه کند ولى دوستانش را عوض نکند تائب نیست ، و هرکس توبه کند ولى مجلسش را تغییر ندهد تائب نیست ، و هر آن که توبه نماید ولى رختخواب و تکیه گاهش را عوض ننماید تائب نیست ، و هرکس توبه کند ولى اخلاق و نیتش را عوض ننماید تائب نیست ، و هر آن که توبه کند ولى قلبش را به روى حقایق باز نکند و در مقام انفاق برنیاید تائب نیست ، و هرکس توبه کند اما آرزویش را کوتاه و زبانش را حفظ نکند تائب نیست ، و هر آن که توبه کند ولى بدنش را از غذاى اضافى تصفیه نکند تائب نیست ، چون بر این خصلتها استقامت نماید تائب است .تغییر و تعویض آنچه که در این روایت بسیار مهم مطرح است ، آن امورى است که از حرام به دست آمده ، یا رابطه با آن حرام است .
