پس از آن كه عثمان به خاطر خلاف هاى كارهاى فراوانش، و تشديد حكومت عربى در برابر حكومت اسلامى كه بخش عمده آن با طرح عمر پايه گذارى شده بود، و مسلط كردن بنى اميه بر مردم و واگذارى پست هاى كليدى به آنان به دست اصحاب پيامبر و مردم ناراضى و خشمگين كشته شد، مردم براى بيعت با اميرمؤمنان هجوم كردند، و حضرت حجت را بر خود تمام ديد، به ناچار حكومت را پذيرفت.
امام به دو كار بسيار مهم و اساسى همت گماشت، بيرون راندن هواپرستان از بدنه حكومت، و واگذارى پست ها و مقام ها به دست اهل ديانت و عدالت.
اولين و آخرين هدف امام از قبول حكومت فرو ريختن حكومت عربى و دولت سلطنتى، و بپاكردن حكومت اسلامى بود، تا سفره ظلم برچيده شود، و بساط عدالت گسترده گردد.
قانون اساسى حكومت او قرآن، و محصولات وحى، و روش انبياء و سنت پيامبر، و نتايج دانش و بينش و بصيرت خود او بود.
پيش از او جز اندك مدتى در زمان سليمان مردم مزه عدالت را نچشيده بودند، و بعد از او هم تاكنون رخساره زيباى عدالت در حكومت ها ديده نشده است.
روش حكومت او همان است كه در عهد نامه مالك اشتر به تفضيل بيان كرده، كه متأسفانه مفاد آن تاكنون از طرف هيچ حكومتى به اجرا گذاشته نشده!
او وقتى زمام حكومت را به دست گرفت جز اجراى حق و عدالت در نظر نداشت، او از احدى در حكومتش حساب نمى برد، و با كسى روى دربايستى نداشت، قلدران در زمان حكومت او به اجراى قدرتشان طمع نمى كردند، و ضعيفان از رسيدن به حقشان دلسرد و مأيوس نبودند.
او در حكومتش جز جلب خوشنودى و رضاى خدا را نظر نداشت، زور نگفت، و اعمال زور نكرد، قدرتش ضامن امنيت، آزادى، رفاه، و خير دنيا و آخرت مردم بود، هزاران افسوس كه مردم داخل كشور قدر دان آن حكومت حكيمانه و دولت صد در صد اسلامى نبودند، سه جنگ ظالمانه برضد او بپا كردند، و با او به گونه اى رفتار نمودند كه بارها مرگش را از خدا خواست.
جملى ها كه سرانشان چهره اى حق به جانب داشتند، و صفينى ها كه در مكر و حيله و مشتبه كردن حق به باطل از روباه مكارتر بودند، و نهروانى ها كه دچار جهل مركّب و كج فهمى شديد از دين بودند، مزاحمت هاى فراوانى براى او به وجود آوردند، او را راحت نگذاشتند ا درياى بى ساحل علمش را از آسمان قلبش هم چون باران بهاران بر مردم كره زمين ببارد، و پرونده دانش را در هر زمينه اى باز كند، و به او مهلت ندادند تا طعم عدالت را در پنج قاره فراگير كند، و انسان را از مفاسد نجات داده به ساحل صلاح و سداد و كرامت برساند.
با اين همه در آن وقت كم و زمان اندك، و مدت محدود بهترين الگو و سرمشق را براى حكومت بر مردم رقم زد، و آنچنان در مملكت دارى حجت حق را بر حكومت ها تا قيامت تمام كرد كه براى هيچ حاكم و كارگزار، استاندار و فرماندارى در پيشگاه حق در عرصه قيامت جاى عذرى باقى نگذاشت.
منبع : پایگاه عرفان
