روزه و درمان بيمارى‏هاى جسمى‏

نوشته : حضرت آیت الله حسین انصاریان

روزه ماه رمضان علاوه بر درمان بيمارى هاى روحى در درمان بيمارى هاى جسمى نيز اثر فراوان دارد.

اهميّت روزه به قدرى است كه حتى دانشمندان غيراسلامى را به شگفتى واداشته است.

الكسى سوفورين دانشمند روسى در كتاب خود مى نويسد:

«درمان از طريق روزه فايده ويژه اى براى درمان كم خونى، ضعف روده و التهاب بسيط و مزمن، دمل هاى خارجى و داخلى، سل، اسكليروز، روماتيسم، نقرس، استسقا، نوراستنى، عرق النساء، بيمارى هاى چشم، مرض قند، بيمارى هاى جلدى، بيمارى هاى كليه، كبد و بيمارى هاى ديگر دارد.

معالجه از طريق امساك اختصاص به بيمارى هاى فوق ندارد، بلكه بيمارى هايى كه مربوط به اصول جسم انسان است و با سلول هاى جسم آميخته شده همانند:

سرطان، سفليس، سل و طاعون را نيز شفا مى بخشد.» «1»

[ «43» اللَّهُمَّ إِنَّا أَهْلُ هَذَا الشَّهْرِ الَّذِي شَرَّفْتَنَا بِهِ وَ وَفَّقْتَنَا بِمَنِّكَ لَهُ حِينَ جَهِلَ الْأَشْقِيَاءُ وَقْتَهُ وَ حُرِمُوا لِشَقَائِهِمْ فَضْلَهُ «44» أَنْتَ وَلِيُّ مَا آثَرْتَنَا بِهِ مِنْ مَعْرِفَتِهِ وَ هَدَيْتَنَا لَهُ مِنْ سُنَّتِهِ وَ قَدْ تَوَلَّيْنَا بِتَوْفِيقِكَ صِيَامَهُ وَ قِيَامَهُ عَلَى تَقْصِيرٍ وَ أَدَّيْنَا فِيهِ قَلِيلًا مِنْ كَثِيرٍ]

خدايا! ما اهل اين ماهيم، كه ما را به سبب آن شرافت و بزرگى بخشيدى، و با لطف و احسانت بر انجام اعمالش ما را موفّق فرمودى. هنگامى كه تيره بختان وقتش را نشناختند، و از بخت بدشان، از فضيلتش محروم شدند. تويى صاحب اختيار و سرپرست، كه ما را به شناسايى آن برگزيدى، و به راه و روش آن هدايتمان كردى، و ما به توفيق تو، با همه كوتاهى و تقصير، عهده دار روز و شب زنده دارى او شديم، و در آن اندكى از بسيار را به جا آورديم.

 [ «45» اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ إِقْرَاراً بِالْإِسَاءَةِ وَ اعْتِرَافاً بِالْإِضَاعَةِ وَ لَكَ مِنْ قُلُوبِنَا عَقْدُ النَّدَمِ وَ مِنْ أَلْسِنَتِنَا صِدْقُ الاعْتِذَارِ فَأْجُرْنَا عَلَى مَا أَصَابَنَا فِيهِ مِنَ التَّفْرِيطِ أَجْراً نَسْتَدْرِكُ بِهِ الْفَضْلَ الْمَرْغُوبَ فِيهِ وَ نَعْتَاضُ بِهِ مِنْ أَنْوَاعِ الذُّخْرِ الْمَحْرُوصِ عَلَيْهِ «46» وَ أَوْجِبْ لَنَا عُذْرَكَ عَلَى مَا قَصَّرْنَا فِيهِ مِنْ حَقِّكَ وَ ابْلُغْ بِأَعْمَارِنَا مَا بَيْنَ أَيْدِينَا مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ الْمُقْبِلِ فَإِذَا بَلَّغْتَنَاهُ فَأَعِنِّا عَلَى تَنَاوُلِ مَا أَنْتَ أَهْلُهُ مِنَ الْعِبَادَةِ وَ أَدِّنَا إِلَى الْقِيَامِ بِمَا يَسْتَحِقُّهُ مِنَ الطَّاعَةِ وَ أَجْرِ لَنَا مِنْ صَالِحِ الْعَمَلِ مَا يَكُونُ دَرَكاً لِحَقِّكَ فِي الشَّهْرَيْنِ مِنْ شُهُورِ الدَّهْرِ]

خدايا! تو را سپاس؛ در حالى كه به بدى هامان اقرار، و به ضايع كردن ماه مبارك و هم چنين به تباه كردن اعمالمان اعتراف داريم، و براى تو در دل هامان پشيمانى پا برجا و ثابت، و در زبانمان عذر صادقانه قرار دارد. بر اين اساس در برابر تقصير و تفريطى كه در اين ماه گريبان گير ما شد، پاداشى عنايت كن كه از پرتو آن پاداش فضيلت دلخواهمان را در اين ماه به دست آورديم، و اندوخته هاى گوناگون را كه مورد علاقه است عوض بستانيم، و عذر ما را در كوتاهى از اداى حقّت بپذير، و عمرهاى ما را، كه پيش روى ماست، به ماه رمضان آينده برسان، و چون ما را به آن رساندى، بر انجام عبادتى كه شايسته توست ياريمان فرما، و به انجام طاعتى كه سزاوار آن ماه است برسان، و عمل

شايسته اى كه موجب تدارك حق توست، در آن دو ماه از ماه هاى روزگار به دست ما جارى فرما.

 [ «47» اللَّهُمَّ وَ مَا أَلْمَمْنَا بِهِ فِي شَهْرِنَا هَذَا مِنْ لَمَمٍ أَوْ إِثْمٍ أَوْ وَاقَعْنَا فِيهِ مِنْ ذَنْبٍ وَ اكْتَسَبْنَا فِيهِ مِنْ خَطِيئَةٍ عَلَى تَعَمُّدٍ مِنَّا أَوْ عَلَى نِسْيَانٍ ظَلَمْنَا فِيهِ أَنْفُسَنَا أَوِ انْتَهَكْنَا بِهِ حُرْمَةً مِنْ غَيْرِنَا فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اسْتُرْنَا بِسِتْرِكَ وَ اعْفُ عَنَّا بِعَفْوِكَ وَ لَا تَنْصِبْنَا فِيهِ لِأَعْيُنِ الشَّامِتِينَ وَ لَا تَبْسُطْ عَلَيْنَا فِيهِ أَلْسُنَ الطَّاعِنِينَ وَ اسْتَعْمِلْنَا بِمَا يَكُونُ حِطَّةً وَ كَفَّارَةً لِمَا أَنْكَرْتَ مِنَّا فِيهِ بِرَأْفَتِكَ الَّتِي لَا تَنْفَدُ وَ فَضْلِكَ الَّذِي لَا يَنْقُصُ ]

خدايا! در هر گونه لغزشى كه در اين ماه رمضانمان وارد شديم از گناه كوچك يا بزرگ، يا معصيتى كه در آن مرتكب شديم، يا خطايى كه در آن كسب كرديم، از روى عمد، يا فراموشى، كه در آن به خود ستم روا داشتيم، يا به آن پرده حرمت ديگرى را دريديم، پس بر محمد و آلش درود فرست، و ما را به پرده پوشيت بپوشان، و به گذشتت از ما بگذر، و ما را به خاطر گناهى كه كرديم، در برابر ديده شماتت كنندگان قرار مده، و زبان طعنه زنندگان را به روى ما باز مكن، و ما از باب رأفت و لطفت كه پايان نمى پذيرد، و بر پايه احسانت كه كاستى ندارد، به اعمالى بدار كه باعث ريزش گناهان، و كفارّه امورى شود كه در اين ماه، از ما ناپسند شمردى.

 [ «48» اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اجْبُرْ مُصِيبَتَنَا بِشَهْرِنَا وَ بَارِكْ لَنَا فِي يَوْمِ عِيدِنَا وَ فِطْرِنَا وَ اجْعَلْهُ مِنْ خَيْرِ يَوْمٍ مَرَّ عَلَيْنَا أَجْلَبِهِ لِعَفْوٍ وَ أَمْحَاهُ لِذَنْبٍ وَ اغْفِرْ لَنَا مَا خَفِيَ مِنْ ذُنُوبِنَا وَ مَا عَلَنَ «49» اللَّهُمَّ اسْلَخْنَا بِانْسِلَاخِ هَذَا الشَّهْرِ مِنْ خَطَايَانَا وَ أَخْرِجْنَا بِخُرُوجِهِ مِنْ سَيِّئَاتِنَا وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَسْعَدِ أَهْلِهِ بِهِ وَ أَجْزَلِهِمْ قِسْماً فِيهِ وَ أَوْفَرِهِمْ حَظّاً مِنْهُ ]

خدايا! بر محمد و آلش درود فرست، و مصيبت از دست رفتن رمضانمان را جبران كن و روز عيد و فطرمان را بر ما مبارك فرما، و آن را از بهترين روزهايى كه بر ما گذشته قرار ده، جلب كننده ترين روز نسبت به عفو، و محو كننده ترين زمان براى گناه، و معاصى پنهان و آشكارمان را بيامرز.

خدايا! با گذشتن اين ماه از خطاهاى ما بگذر، و با خارج شدنش، ما را از گناهانمان خارج كن، و ما را از خوشبخت ترين اهل اين ماه به آن و پرنصيب ترين آنان در آن، و بهره مندترين ايشان از آن قرار ده.

 [ «50» اللَّهُمَّ وَ مَنْ رَعَى هَذَا الشَّهْرَ حَقَّ رِعَايَتِهِ وَ حَفِظَ حُرْمَتَهُ حَقَّ حِفْظِهَا وَ قَامَ بِحُدُودِهِ حَقَّ قِيَامِهَا وَ اتَّقَى ذُنُوبَهُ حَقَّ تُقَاتِهَا أَوْ تَقَرَّبَ إِلَيْكَ بِقُرْبَةٍ أَوْجَبَتْ رِضَاكَ لَهُ وَ عَطَفَتْ رَحْمَتَكَ عَلَيْهِ فَهَبْ لَنَا مِثْلَهُ مِنْ وُجْدِكَ وَ أَعْطِنَا أَضْعَافَهُ مِنْ فَضْلِكَ فَإِنَّ فَضْلَكَ لَا يَغِيضُ وَ إِنَّ خَزَائِنَكَ لَا تَنْقُصُ بَلْ تَفِيضُ وَ إِنَّ مَعَادِنَ إِحْسَانِكَ لَا تَفْنَى وَ إِنَّ عَطَاءَكَ لَلْعَطَاءُ الْمُهَنَّا «51» اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اكْتُبْ لَنَا مِثْلَ أُجُورِ مَنْ صَامَهُ أَوْ تَعَبَّدَ لَكَ فِيهِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ]

خدايا! كسى كه اين ماه را آن طور كه مى بايست رعايت كرد، و احترامش را به نحوى كه شايسته بود حفظ نمود، و حدودش را به صورتى كه سزاوار بود به پاى داشت، و از گناهانش به طور كامل پرهيز كرد يا به وسيله عمل خالصى به تو تقرّب جست، عملى كه موجب خشنوديت، و معطوف كردن رحمتت بر اوست، پس مانند آنچه به او بخشيدى، بر ما هم از توانگريت ببخش، و چندين برابر آن را از احسانت به ما عطا كن. مسلماً احسانت كاستى نمى پذيرد، و خزاينت نقصان پيدا نمى كند؛ بلكه افزون مى شود، و همانا معادن احسانت از بين نمى رود، و قطعاً عطاى تو عطايى است گوارا.

خدايا! بر محمد و آلش درود فرست و براى ما پاداشى، همانند پاداش كسى كه اين ماه را روزه گرفت، يا در آن تا روز قيامت به بندگيت برخاست، ثبت فرما.

پی نوشت ها:

______________________________

(1)- روزه، روش نوين بر درمان بيمارى ها: 65.

مطالب فوق برگرفته شده از کتاب تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج 11