بلندی همّت کمبودها را جبران می‌کند/ موانع انسان برای تعالی و رشد کدامند؟

دارالعرفان/ استاد حوزه علمیه قم و عضو شورای پژوهشی مؤسسه علمی فرهنگی دارالعرفان موانع رشد و تعالی انسان را برشمرد.

به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل مؤسسه علمی فرهنگی دارالعرفان، حجت الاسلام و المسلمین سیّد علی غضنفری طی سخنانی در مراسم سوگواری سالروز شهادت رئیس مکتب جعفری حضرت امام جعفرصادق(ع) که با حضور کارکنان مؤسسه دارالعرفان برگزارشد، اظهارکرد: دوران امامت امام جعفرصادق(ع) ششمين پيشوای شيعيان از سال 114 هجری قمری و همزمان با شهادت پدر بزرگوارش حضرت امام محمدباقر(ع) آغاز شد. آن حضرت در سال 148 قمری و در سن 65 سالگی توسط منصور دوانيقی مسموم، در مدينه منوره به شهادت رسيد و در قبرستان بقيع به خاک سپرده شد.

وی افزود: امام صادق(ع) در مدت 34 سال امامت پربرکت خويش نقش مؤثر و برجسته‌ای در گسترش فرهنگ حياتبخش اسلام داشت. ايشان با استفاده از فرصت به دست آمده در عصر خويش (درگيری و نزاع ميان بنی‌اميه و بنی‌عباس) وسيع‌ترين دانشگاه اسلامی را پی ريزی کرد. در دانشگاه آن حضرت حدود چهار هزار شاگرد پرورش يافتند که برخی از آنان از رهبران فکری تشيع به‌شمار می‌آيند مانند هشام بن حکم، عبدالله بن ابی‌جعفر، هشام بن سالم، محمد بن مسلم، مفضل بن عمر و جابر بن حيان.

استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه در مکتب آن حضرت نه تنها شيعيان بلکه غير شيعيان نيز حضور می‌يافتند، گفت: پيشوايان چهارگانه اهل سنت با واسطه يا مستقيم از محضر امام(ع) بهره فراوان برده‌اند. امام(ع) شاگردان خود را بر اساس علاقه و استعداد آنان تقسيم نموده و در همان رشته تشويق و تعليم دادند. به اين ترتيب، مکتب تشيع در اثر تلاش‌های فرهنگی و همّت بلند امام صادق(ع) به صورت چشم‌گيری گسترش يافت، به اکثر قلمروهای اسلامی رسيد و بسياری از مسلمانان در آن دوران طلايی با مکتب اهل‌بيت(ع) آشنا شدند.

حجت الاسلام و المسلمین غضنفری بیان داشت: رهنمودهای راهگشای آن حضرت در زمينه‌های مختلف فردی و اجتماعی، معاشرت با ديگران، برخورد با جوانان، بلندی همّت و پشتکار، مسائل حقوقی، آداب ازدواج، موضع‌گيری‌های سياسی، آموزه‌های علمی، تربيتی، پزشکی و ده‌ها موضوع ديگر، زينت بخش صفحات زندگی آن حضرت و برگ زرينی در تاريخ شيعه است.

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به حدیثی از امام صادق(ع) که در کتاب «تحف العقول» صفحه 318 آمده است، اظهارداشت: قال الصادق علیه السلام: «...ثَلَاثٌ يَحْجُزْنَ الْمَرْءَ عَنْ طَلَبِ الْمَعَالِي قَصْرُ الْهِمَّةِ وَ قِلَّةُ الْحِيلَةِ وَ ضَعْفُ الرَّأْي؛ سه چیز آدمی را از رسیدن به کمال بازمی‌دارد؛ کم‌همّتی، ناپختگی و سُست رأیی».

وی ادامه داد: طبق این حدیث شریف و روایات رسیده، بلندی همّت کمبودها را جبران می‌کند بطوری‌که امیرالمؤمنین امام علی(ع) در حکمت 47 نهج البلاغه آورده‌اند؛ «قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ هِمَّتِهِ، وَ صِدْقُهُ عَلَى قَدْرِ مُرُوءَتِهِ...».

استاد حوزه علمیه قم بیان داشت: امام علی(ع) در حدیث ذکر شده چند فضيلت مهم اخلاقى را بیان می فرمایند؛ امام(علیه السلام) نخست مى فرماید: «ارزش هر کس به اندازه همت اوست»; (قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ هِمَّتِهِ). منظور از همت، تصمیماتى است که انسان براى انجام کارهاى مهم مى گیرد و به دنبال آن تلاش مى کند. هر اندازه این تصمیمات والاتر و این تلاش ها گسترده باشد همت انسان بلندتر است.

وی افزود: امام مى‌فرماید: ارزش هر کسى به اندازه همّت اوست براى آن است که اشخاص والا همّت معمولاً تلاش مى‌کنند تا به مقامات عالى برسند پس نباید ارزش وجودى ظاهرى آنها را امروز ملاحظه کرد بلکه آن نیروى نهفته در درون آنها که نامش همّت است باید مقیاس و معیار شمرده شود.

همّت بلنددار که مردان روزگار *** از همت بلند به جایى رسیده‌اند

حضرت در دومین جمله پرمعناى خود مى‌فرماید: «راستگویى و صداقتِ هر کس به اندازه شخصیت اوست»؛ زیرا انسان باشخصیت این کار را براى خود ننگ مى‌داند که به دیگران دروغ بگوید. اضافه بر این، غالباً دیده شده است که دروغ بعد از مدتى فاش مى‌گردد. انسان با شخصیت حاضر نمى‌شود کارى انجام دهد که در آینده آبروى او را ببرد.

حجت الاسلام غضنفری با اشاره به موانع رشد و تعالی انسان بر اساس آیات و روایات رسیده، تصریح کرد: داشتن همّت کوتاه و نداشتن چاره‌اندیشی عامل و مانع اصلی برای عدم رسیدن انسان به تعالی و رشد واقعی است.

لازم به ذکر است در ادامه این مراسم عزاداری، ذاکر اهل‌بیت(ع) کربلایی هادی صالحی به ذکر مصیبت شهادت امام صادق(ع) پرداخت.