پرسشها و پاسخها، ص: 58

ثالثاً: عذاب های اخروی تجسّم اعمال و كردار خود انسان است.

نعمت ها و عذاب های اخروی همين اعمال نيك و بد است كه انسان ها در دنيا انجام می دهند كه وقتی پرده ها كنار رود تجسّم و تمثّل پيدا می كند آيات «1» و روايات فراوانی هم اين مطلب را اثبات می نمايد از جمله اين آيه شريفه كه می فرمايد:

«وَ مَنْ جاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَكُبَّتْ وُجُوهُهُمْ فِي النَّارِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلَّا ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ» «2».

و آنان كه كارهای بد و زشت بياورند به رو در آتش افكنده می شوند؛ و به آنان گويند: آيا جز آنچه انجام داديد پاداشتان داده اند؟

قيس بن عاصم كه از اصحاب رسول خدا صلی الله عليه و آله است نقل كرده كه روزی با گروهی از «بنی تميم» خدمت پيغمبر اكرم صلی الله عليه و آله شرفياب شدم، گفتم: يا رسول اللَّه! ما در صحرا زندگی می كنيم و از حضور شما كمتر بهره مند می گرديم ما را موعظه فرماييد.

رسول اكرم صلی الله عليه و آله نصايح سودمندی فرمود و از آن جمله چنين فرمود:

«... برای تو به ناچار همنشينی خواهد بود كه هرگز از تو جدا نمی گردد؛

______________________________
(1) تحريم (66): 7؛ نساء (4): 10؛ آل عمران (3): 30؛ كهف (18): 49؛ زلزال (99): 6- 8.

(2) نمل (27): 90.