پرسشها و پاسخها، ص: 459

بود...» «1».

در اين روايت می بينيم سعد بن معاذ كه از اصحاب جليل القدر پيامبر اسلام صلی الله عليه و آله بود هم به خاطر بداخلاقی با خانواده گرفتار فشار قبر می شود.

در مورد عوامل تشديد يا تضعيف فشار قبر بايد گفت: فقط آن چه از اهلبيت عليهم السلام به ما رسيده است می تواند راه گشای آشنايی ما به اين عوامل باشد. به طور كلی همه انحرافات و آلودگی های فكری عقيدتی، اخلاقی و عملی- كه شرعاً از آن ها نهی شده- می تواند در فشارهای برزخی موثّر باشد ولی در كلمات اهلبيت عليهم السلام بعضی از آلودگی های خاص به عنوان عامل تشديد فشار قبر معرّفی شده است مانند: تند خويی نسبت به خانواده خود، سخن چينی، غيبت، بی مبالاتی نسبت به طهارت و... «2».

امّا اعمالی كه باعث كم شدن يا برطرف شدن اين فشارها می شود عبارتند از:

بجا آوردن ركوعی تام و كامل در نماز، مداومت بر خواندن سوره «زخرف»، قرائت سوره «نساء» در هر جمعه، به جا آوردن نماز شب، خواندن سوره «تكاثر» هنگام خواب، گذاشتن دو چوب تر با ميّت، روزه گرفتن چهار روز از ماه رجب و دوازده روز از ماه شعبان، تلاوت سوره «ن والقلم» در نماز واجب و مستحب. موارد ديگری را نيز با تتبّع در احاديث ائمّه عليهم السلام می توان به موارد فوق اضافه كرد «3».

______________________________
(1) بحار الانوار: 6/ 261.

(2) بحار الانوار: 6/ 222 و 245.

(3) منازل الآخرة: 26- 30؛ لئالی الأخبار: 5/ 25.