حلال و حرام مالی، ص: 125

من كار خير انجام بدهم. حال من به گونه ای است كه وقتی پول می پردازم كه اين كار بين همه مردم شهر، يا بالاتر، در روزنامه ها، راديو و تلويزيون گفته شود و الّا اگر بدانم هيچ جا بيان نمی شود، آن كار را انجام نمی دهم. اين پستی ريا و زشتی اخلاق است.

يااگر مال داشته باشم، ولی بخيل باشم؛ يعنی كليد باز كردن درهای رحمت خدا نزد من نيست، يا حريص باشم، يعنی برای به چنگ آوردن پول، ترمزی ندارم كه در لبه مرزهای حلال خدا خود را نگهدارم. اگر حريص باشم، از مرزها بيرون می روم و به غصب، رشوه، اختلاس، دزدی و تقلّب دست می زنم.

امام صادق عليه السلام می فرمايد:

حسنه ديگر در دنيا، در حدّی مال داشتن است كه نسبت به همه خواسته های مشروعم، فراگير باشد. دلم می خواهد مكّه بروم، مالم در حدّی باشد كه بتواند مرا ببرد و برگرداند. كربلا و مشهد بروم، به مسجد كمك كنم، كار خير كنم، تا حدّ معمول برای فرزندانم عروسی بگيرم. حسنه در دنيا، فراگيری مال نسبت به اين نيازها است. البته صحبت در مال مؤمن است.

اميرالمؤمنين عليه السلام كه مؤمن را تعريف می كنند، می فرمايد: يكی از خصلت های مؤمن اين است كه وجودش دارای اخلاق حسنه است. «1»

______________________________
(1)- الكافی: 2/ 239، حديث 30؛ «قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام إِنَّ لِأَهْلِ الدِّينِ عَلَامَاتٍ يُعْرَفُونَ بِهَا صِدْقَ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءَ الْأَمَانَةِ وَ وَفَاءً بِالْعَهْدِ وَ صِلَةَ الْأَرْحَامِ وَ رَحْمَةَ الضُّعَفَاءِ وَ قِلَّةَ الْمُرَاقَبَةِ لِلنِّسَاءِ أَوْ قَالَ قِلَّةَ الْمُوَاتَاةِ لِلنِّسَاءِ وَ بَذْلَ الْمَعْرُوفِ وَ حُسْنَ الْخُلُقِ وَ سَعَةَ الْخُلُقِ وَ اتِّبَاعَ الْعِلْمِ وَ مَايُقَرِّبُ إِلَی اللَّهِ عز و جل زُلْفَی طُوبَی لَهُمْ وَ حُسْنُ مَ آبٍ وَ طُوبَی شَجَرَةٌ فِي الْجَنَّةِ أَصْلُهَا فِي دَارِ النَّبِيِّ مُحَمَّدٍ صلی الله عليه و آله وَ لَيْسَ مِنْ مُؤْمِنٍ إِلَّا وَ فِي دَارِهِ غُصْنٌ مِنْهَا لَايَخْطُرُ عَلَی قَلْبِهِ شَهْوَةُ شَيْ ءٍ إِلَّا أَتَاهُ بِهِ ذَلِكَ وَ لَوْ أَنَّ رَاكِباً مُجِدّاً سَارَ فِي ظِلِّهَا مِائَةَ عَامٍ مَا خَرَجَ مِنْهُ وَ لَوْ طَارَ مِنْ أَسْفَلِهَا غُرَابٌ مَا بَلَغَ أَعْلَاهَا حَتَّی يَسْقُطَ هَرِماً أَلَا فَفِي هَذَا فَارْغَبُوا إِنَّ الْمُؤْمِنَ مِنْ نَفْسِهِ فِي شُغُلٍ وَ النَّاسُ مِنْهُ فِي رَاحَةٍ إِذَا جَنَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ افْتَرَشَ وَجْهَهُ وَ سَجَدَ لِلَّهِ عز و جل بِمَكَارِمِ بَدَنِهِ يُنَاجِي الَّذِي خَلَقَهُ فِي فَكَاكِ رَقَبَتِهِ أَلَا فَهَكَذَا كُونُوا.»