فارسی
خطبه 155 - خطبه خطاب به اهل بصره در خبر از پيشامدهای سخت
خطبه 154
نحوه نمایش
وَ مِنْ كَلام لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ
از سخنان آن حضرت است
خاطَبَ بِهِ اَهْلَ الْبَصْرَةِ عَلى جِهَةِ اقْتِصاصِ الْمَلاحِمِ
خطاب به اهل بصره در خبر از پیشامدهای سخت
فَمَنِ اسْتَطاعَ عِنْدَ ذلِكَ اَنْ يَعْتَقِلَ نَفْسَهُ عَلَى اللّهِ عَزَّوَجَلَّ
آن که بتواند خود را بر اطاعت خداوند وادارد باید
فَلْيَفْعَلْ. فَاِنْ اَطَعْتُمُونى فَاِنّى حامِلُكُمْ ـ اِنْ شاءَاللّهُ ـ عَلى سَبيلِ
اقدام کند. اگر از من پیروی کنید ـ چنانچه خدا بخواهد ـ شما را به بهشت
الْجَنَّةِ وَ اِنْ كانَ ذا مَشَقَّة شَديدَة وَ مَذاقَة مَريرَة.
خواهم برد گرچه راهی است دشوار و همراه با تلخی.
وَ اَمّا فُلانَةُ فَاَدْرَكَها رَأْىُ النِّساءِ، وَ ضِغْنٌ غَلا فى صَدْرِها
فلان زن (عایشه) را رأی ضعیف زنان دامنگیر شد، و کینه در سینه اش چون دیگ آهنگران که به
كَمِرْجَلِ الْقَيْنِ، وَلَوْ دُعِيَتْ لِتَنالَ مِنْ غَيْرى ما اَتَتْ اِلَىَّ لَمْ تَفْعَلْ.
جوش آید جوشید، و اگر از او خواسته می شد آنچه با من انجام داد با دیگری انجام دهد انجام نمی داد.
وَ لَها بَعْدُ حُرْمَتُهَا الاُْولى، وَالْحِسابُ عَلَى اللّهِ تَعالى.
با این حال حرمت اولیه او باقی است، و حسابش با خداوند است.
مِنْـهُ
از این کلام است
سَبيلٌ اَبلَجُ الْمِنْهاج ِ، اَنْوَرُ السِّراجِ. فَبِالاْيمانِ يُسْتَدَلُّ عَلَى
راه خدا روشن ترین راه، و پرفروغ ترین چراغ است. به ایمان بر اعمال شایسته
الصّالِحاتِ، وَ بِالصّالِحاتِ يُسْتَدَلُّ عَلَى الاْيمانِ، وَ بِالاْيمانِ يُعْمَرُ
استدلال می شود، و به اعمال شایسته بر ایمان دلیل می آورند، ساختمان علم با ایمان
الْعِلْمُ، وَ بِالْعِلْمِ يُرْهَبُ الْمَوْتُ، وَ بِالْمَوْتِ تُخْتَمُ الدُّنْيا،
آباد می گردد، و انسان به سبب دانش از مرگ هراسان می شود، و با مرگ دنیای آدمی پایان می پذیرد،
وَ بِالدُّنْيا تُحْرَزُ الاْخِرَةُ، وَ بِالْقِيامَةِ تُزْلَفُ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقينَ،
و با دنیا آخرت به دست می آید، با قیامت بهشت برای پرهیزکاران نزدیک،
وَ تُبْرَزُ الْجَحيمُ لِلْغاوينَ، وَ اِنَّ الْخَلْقَ لا مَقْصَرَ لَهُمْ عَنِ الْقِيامَةِ،
و دوزخ برای گمراهان آشکار می گردد، مردمان را چاره ای از قیامت نیست،
مُرْقِلينَ فى مِضْمارِها اِلَى الْغايَةِ الْقُصْوى.
که در میدان مسابقه آن با سرعت به جانب آخرین جایگاه روان می شوند.
وَ مِنْـهُ
و از این کلام است
قَدْ شَخَصُوا مِنْ مُسْتَقَرِّ الاَْجْداثِ، وَ صارُوا اِلى مَصائِرِ الْغاياتِ.
از قبرها بیرون آمده، و به آخرین منزل روان شدند.
لِكُلِّ دار اَهْلُها، لايَسْتَبْدِلُونَ بِها، وَ لايُنْقَلُونَ عَنْها.
آنجا برای هر خانه اهلی است که آن را به خانه دیگری تبدیل نکنند، و ساکنانش به جای دیگر منتقل نشوند.
وَ اِنَّ الاَْمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّهْىَ عَنِ الْمُنْكَرِ لَخُلُقانِ مِنْ خُلُقِ اللّهِ
امر به معروف و نهی از منکر دو صفت از صفات
سُبْحانَهُ، وَ اِنَّهُما لايُقَرِّبانِ مِنْ اَجَل، وَ لايَنْقُصانِ مِنْ رِزْق.
خداوندند، این دو مرگ را نزدیک نمی کنند، و روزی را کاهش نمی دهند.
وَ عَلَيْكُمْ بِكِتابِ اللّهِ فَاِنَّهُ الْحَبْلُ الْمَتينُ، وَ النُّورُ الْمُبينُ،
بر شما باد به کتاب خدا که ریسمانی محکم، و نوری آشکار،
وَ الشِّفاءُ النّافِعُ، وَالرِّىُّ النّاقِعُ، وَ الْعِصْمَةُ لِلْمُتَمَسِّكِ،
و دارویی سودمند، و سیراب کننده ای فرونشاننده عطش است، نگاهدار کسی است که به آن چنگ زند
وَالنَّجاةُ لِلْمُتَعَلِّقِ. لايَعْوَجُّ فَيُقامَ، وَ لايَزيغُ فَيُسْتَعْتَبَ،
و نجات بخش کسی که به آن درآویزد. کژ نشود تا راستش کنند، و منحرف نگردد تا از او بخواهند که بازگردد،
وَ لاتُخْلِقُهُ كَثْرَةُ الرَّدِّ وَ وُلُوجُ السَّمْعِ. مَنْ قالَ بِهِ صَدَقَ، وَ مَنْ
و از خواندن بسیار و به گوش خوردن کهنه نگردد. آن که با قرآن سخن گوید راست گفته، و هر که
عَمِـلَ بِـهِ سَبَـقَ.
به آن عمل کند پیش افتاده است.
- وَ قامَ اِلَيْهِ رَجُلٌ فَقالَ: يا اَميرَالْمُؤْمِنينَ، اَخْبِرْنا عَنِ الْفِتْنَةِ هَلْ سَاَلْتَ رَسُولَ اللّهِ
]مردی از جای برخاست و گفت: یا امیرالمؤمنین، ما را از فتنه خبر ده، و آیا درباره فتنه از
صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَنْها؟ فَقالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:-
رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله پرسیده ای؟ فرمود:[
لَمّا اَنْزَلَ اللّهُ سُبْحانَهُ قَوْلَهُ: «الم، اَحَسِبَ النّاسُ اَنْ يُتْرَكُوا
وقتی خدای سبحان این آیه را فرستاد: «الم، آیا مردم گمان کرده اند همین که
اَنْ يَقُولُوا آمَنّا وَ هُمْ لايُفْتَنُونَ» عَلِمْتُ اَنَّ الْفِتْنَةَ لاتَنْزِلُ بِنا
بگویند ایمان آورده ایم، رها می شوند و به آزمایش درنمی آیند؟» دانستم تا زمانی که
وَ رَسُولُ اللّهِ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بَيْنَ اَظْهُرِنا. فَقُلْتُ: يا رَسُولَ اللّه،
رسول خدا صلّی اللّه علیه وآله در میان ماست فتنه بر ما فرود نمی آید، پرسیدم: یا رسول اللّه
ما هذِهِ الْفِتْنَهُ الَّتى اَخْبَرَكَ اللّهُ تَعالى بِها؟ فَقالَ: «يا عَلِىُّ، اِنَّ
منظور از این فتنه که خداوند تو را به آن خبر داده چیست؟ فرمود: «یا علی، به زودی
اُمَّتى سَيُفْتَنُونَ مِنْ بَعْدى.» فَقُلْتُ: يا رَسُولَ اللّهِ، اَوَلَيْسَ قَدْ قُلْتَ
امتم پس از من آزمایش می شوند.» گفتم: یا رسول اللّه، مگر نه این است که
لى يَوْمَ اُحُد حَيْثُ اسْتُشْهِدَ مَنِ اسْتُشْهِدَ مِنَ الْمُسْلِمينَ، وَ حيزَتْ
در روز احد افرادی از مسلمانان شهید شدند و من از فیض شهادت
عَنِّى الشَّهادَةُ فَشَقَّ ذلِكَ عَلَىَّ فَقُلْتَ لى: «اَبْشِرْ، فَاِنَّ الشَّهادَةَ مِنْ
ماندم، و از این بابت غمگین شدم، شما به من فرمودی: «بر تو بشارت باد که عاقبت به شهادت
وَرائِكَ»؟ فَقالَ لى: «اِنَّ ذلِكَ لَكَذلِكَ، فَكَيْفَ صَبْرُكَ اِذاً؟»
می رسی»؟ در پاسخم فرمود: «آنچه گفتی صحیح است، ولی بگو به هنگام شهادت صبرت چگونه است؟»
فَقُلْتُ: يا رَسُولَ اللّهِ، لَيْسَ هذا مِنْ مَواطِنِ الصَّبْرِ، وَلكِنْ مِنْ
گفتم: این از موارد صبر نیست، بلکه جای
مَواطِنِ الْبُشْرى وَالشُّكْرِ. وَ قالَ: «يا عَلِىُّ، اِنَّ الْقَوْمَ سَيُفْتَنُونَ بَعْدى
مژده و شکرگزاری است! و فرمود: «یا علی، به زودی مسلمانان پس از من به ثروتشان
بِاَمْوالِهِمْ، وَ يَمُنُّونَ بِدينِهِمْ عَلى رَبِّهِمْ، وَ يَتَمَنَّوْنَ رَحْمَتَهُ،
آزمایش می شوند، و با دینداری خود بر خدا منّت می نهند، رحمتش را آرزو دارند،
وَ يَأْمَنُونَ سَطْوَتَهُ، وَ يَسْتَحِلُّونَ حَرامَهُ بِالشُّبُهاتِ الْكاذِبَةِ
و خود را از خشمش در امان دانند، و با شبهات دروغ و هوسهای
وَالاَْهْواءِ السّاهِيَةِ، فَيَسْتَحِلُّونَ الْخَمْرَ بِالنَّبيذِ، وَالسُّحْتَ بِالْهَدِيَّةِ،
غفلت زا حرام او را حلال شمارند، شراب را به اسم آب انگور و خرما، و رشوه را به عنوان هدیّه،
وَالرِّبا بِالْبَيْع ِ.» قُلْتُ: يا رَسُولَ اللّهِ، بِاَىِّ الْمَنازِلِ اُنْزِلُهُمْ عِنْدَ
و ربا را به نام تجارت حلال دانند.» گفتم: یا رسول اللّه، در آن وقت این چنین مردم را از کدام گروه
ذلِكَ؟ اَبِمَنْزِلَةِ رِدَّة اَمْ بِمَنْزِلَةِ فِتْنَة؟ فَقالَ: «بِمَنْزِلَةِ فِتْنَة».
حساب کنم؟ در موضع ارتداد، یا در مرتبه فتنه؟ فرمود: «در مرتبه فتنه».
پر بازدید ترین مطالب سال
پر بازدید ترین مطالب ماه
پر بازدید ترین مطالب روز
