فارسی
شنبه 03 آذر 1403 - السبت 20 جمادى الاول 1446
قرآن کریم مفاتیح الجنان نهج البلاغه صحیفه سجادیه



فراز 3 از دعای 26 ( توفیق بخشش همسایگان خطاکار )

وَ اجْعَلْنِي اللَّهُمَّ أَجْزِي بِالْإِحْسَانِ مُسِيئَهُمْ ، وَ أُعْرِضُ بِالتَّجَاوُزِ عَنْ ظَالِمِهِمْ ، وَ أَسْتَعْمِلُ حُسْنَ الظَّنِّ فِي كَافَّتِهِمْ ، وَ أَتَوَلَّى بِالْبِرِّ عَامَّتَهُمْ ، وَ أَغُضُّ بَصَرِي عَنْهُمْ عِفَّةً ، وَ أُلِينُ جَانِبِي لَهُمْ تَوَاضُعاً ، وَ أَرِقُّ عَلَى أَهْلِ الْبَلَاءِ مِنْهُمْ رَحْمَةً ، وَ أُسِرُّ لَهُمْ بِالْغَيْبِ مَوَدَّةً ، وَ أُحِبُّ بَقَاءَ النِّعْمَةِ عِنْدَهُمْ نُصْحاً ، وَ أُوجِبُ لَهُمْ مَا أُوجِبُ لِحَامَّتِي ، وَ أَرْعَى لَهُمْ مَا أَرْعَى لِخَاصَّتِي .
و چنان كن كه در برابر بديهايشان به احسان پاداش كنم و از ستم ستمكارشان درباره‌ى خود درگذرم و همواره در حقشان گمان به نيكوئى برم تا جز لطف و محبت از من نبينند و جز سخن شيرين و پاسخ دلپذير از من نشنوند. چنان كن اى پروردگار من كه در ميان همسايگان و دوستانم چشمانم عفيف و پرهيزگار و خويم نرم و روشم متواضع و قلبم مهربان باشد. چنان كن كه به خاطر بيمارگانشان به رقت درافتم و مبتلايانشان را با ديده‌ى همدردى بنگرم. چنان كن كه در حضور و غياب دوستشان بدارم و نعماى تو را همواره برايشان بخواهم و آنسان كه خويشاوندان خود را دوست مى‌دارم و كمال نعمت و دوام بركت را برايشان مى‌خواهم همچنان براى همسايگان و دوستان خود هم بخواهم.

برخورد نيكو با همسايه‌

در اسلام درباره نيكى به همسايگان سفارش اكيد و عنايت ويژه‌اى درباره برخورد نيكو با همسايگان، براى تمام اقشار جامعه وارد شده است و فرقى بين مسلمانان و كافر نمى‌باشد از اين رو در بيانى دل نشين و دقيق، رسول گرامى‌ اسلام (صلى الله عليه و آله) مى‌فرمايد:

الْجيرانُ ثَلاثَهٌ: فَمِنْهُمْ مَنْ لَهُ ثَلاثَةُ حُقُوقٍ، حَقُّ الْاسْلامِ وَ حَقُّ الْجِوارِ وَ حَقُّ القِرابَةِ وَ مِنْهُمْ مَنْ لَهُ حَقَّانِ، حَقُّ الْاسْلامِ وَ حَقُّ الْجِوارِ وَ مِنْهُمْ مَنْ لَهُ حَقُّ واحِدٌ، الْكافِرُ لَهُ حَقُّ الْجِوارِ.«1»

همسايه‌ها سه قسم هستند: همسايه‌اى كه سه حق دارد و آن همسايه‌اى كه از خويشاوندان انسان است كه هم حق خويشاوندى دارد و هم حق اسلام و هم حق همسايگى، همسايه‌اى كه دو حق دارد و آن همسايه مسلمانى است كه هم حق اسلام دارد و هم حق همسايگى، همسايه‌اى كه يك حق دارد و آن همسايه كافر است.

و در جاى ديگر درباره بداخلاقى نسبت به همسايه مى‌فرمايد:

قيلَ لِرَسُولِ اللَّهِ (صلى الله عليه و آله) انَّ فُلانَةَ تَقُومُ النَّهارَ وَ تَقُومُ اللَّيْلَ وَ هِىَ سَيِّئَةُ الْخُلْقِ تُؤْذى‌ جِيرانَها بِلِسانِها فَقالَ: لاخَيْرَ فيها، هِىَ مِنْ اهْلِ النَّارِ.«2»

خدمت حضرت رسول (صلى الله عليه و آله) عرض شد: فلان زن روزها را روزه مى‌گيرد و شب‌ها را عبادت مى‌كند، ولى در عين حال بد اخلاق است و همسايه‌ها را اذيت مى‌كند، رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود: او از اين كارها استفاده نخواهد كرد و گرفتار آتش خواهد شد.

آرى، احترام به همسايه‌ها و نيكى و خوش رفتارى با آنان، نه تنها در دنيا موجب بركات و تفضل خداوند است، بلكه در آن دنيا هم مشمول غفران و رحمت الهى خواهد شد.

على بن يقطين عرض مى‌كند: امام كاظم (عليه السلام) به من فرمود: در بنى اسرائيل مرد مؤمنى بود كه همسايه كافرى داشت و اين شخص كافر هميشه به همسايه مؤمنش با مهربانى و خوش خلقى رفتار مى‌كرد و چون آن كافر مُرد، خداوند برايش خانه‌اى از خاك مخصوص در آتش برزخ قرار داد كه او را از آتش برزخ حفظ كند و خداوند به او روزى مى‌رساند و به كافر گفته مى‌شود: اين جايگاه اثر خوبى‌ها و مهربانى است كه تو به همسايه مؤمن خود كردى، خدا به تو بخشيده است كه نمى سوزى.«3»

توجه داشتن به همسايه و دلجوئى كردن از او، آن قدر مهم و پراهمّيّت است كه خداوند در جواب درخواست حضرت يعقوب (عليه السلام) مى‌فرمايد:

انَّ يَعْقُوبَ لَمَّا ذَهَبَ مِنْهُ ابْنُ يامينَ نادى‌ يا رَبِّ اما تَرْحَمُنى‌ اذْهَبْتَ عَيْنَىَّ وَ اذْهَبْتَ ابْنَىَّ، فَاوْحَى‌ اللَّهُ تَبارَكَ وَ تَعالى‌ الَيْهِ لَوْ امَتُّهُما لَأَحْيَيْتُهُما حَتَّى اجْمَعَ بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُما وَ لكِنْ اما تَذْكُرُ الشَّاةَ ذَبَحْتَها وَ شَوَيْتَها وَ اكَلْتَ وَ فُلانٌ الى‌ جَنْبِكَ صائِمٌ لَمْ تُنِلْهُ مِنْها شَيْئاً.«4»

حضرت يعقوب (عليه السلام) چون بنيامين را از دست داد عرض كرد: بار پروردگارا! به من رحم نمى‌كنى؟ دو چشمم را كه گرفتى و دو فرزندانم را كه بردى؟خداوند وحى كرد: اى يعقوب! اگر من آن دو را يعنى يوسف و بنيامين را ميرانده باشم برايت زنده مى‌كنم، ولى آيا به ياد دارى آن گوسفندى را كه سر بريدى و بريان كردى و خوردى و فلانى در همسايگى تو روزه بود و چيزى از آن را به آنها ندادى.

______________________________

(1)- روضة الواعظين: 2/ 389؛ مستدرك الوسائل: 8/ 424، باب 72، حديث 9878.

(2)- بحار الأنوار: 68/ 394، باب 92؛ مجموعة ورّام: 1/ 90.

(3)- بحار الأنوار: 8/ 297، باب 24، حديث 48؛ ثواب الاعمال: 169.

(4)- بحار الأنوار: 12/ 264، باب 9، حديث 28؛ وسائل الشيعة: 12/ 130، باب 88، حديث 1585.


انتخاب شرح:
- حسین انصاریان - محمد رضا آشتیاني - محمد جعفر امامی - حسن ممدوحی کرمانشاهی - محمد بن سلیمان تنکابنی - محمد علي مدرسی چهاردهی - بدیع الزمان قهپائی - سید عليخان حسينی حسنی مدنی شيرازی - سید علیخان حسينی حسنی مدنی شيرازی - سید محمد باقر حسينی (داماد) - سید محمد باقر موسوی حسينی شيرازی - سید محمد حسین فضل الله - سید محمد شيرازی - سید نعمة الله جزائری - عباس علی موسوی - محمد جواد مغنیه - محمد دارابی - نبیل شعبان
پر بازدید ترین مطالب سال
پر بازدید ترین مطالب ماه
پر بازدید ترین مطالب روز



گزارش خطا  

^