Sual 49: Quranın bir neçə ayəsində qeyb elminin yalnız Allaha məxsus olduğu göstərilir, lakin bəzi hallarda adı insanların da qeybdən xəbər verdiklərində və onların verdikləri xəbərlərin doğru olduğunun şahidi oluruq. Bu barədə açıqlama vermənizi xahiş edirik.
Cavab: Aləmdə ğözlə müşahidə olunan və olunmayan bütün məxluqatın sirrindən agah olan yalnız Allahın müqəddəs zatıdır. Və Onun heç bir şəriki yoxdur. Məxluqat Onun tərəfindən xəlq olunmuş və Onun tərəfindən idarə olunduğu kimi hamılıqla Onun elminə tabe olur və Onun elm dairəsində hərəkət edir.
Amma o ki qaldı kimlərinsə qeyb barərə verdikləri məlumatlara bu barədə nəql olunan rəvayətlərdən belə bir qənaətə gəlmək olur ki, qeyb aləminə aid olan bəzi məsələlər yalnız Allaha agah olar və istər Allaha hamıdan yaxın olan mələklər olsun, istərsədə peyğəmbərlər kimsə onlar barədə hər hansı bir məlumata malik olmaz. Lakin bundan qeyri məlumatlar Allahın istək və iradəsi tələb etdiyi qədər mələklərin, peyğəmbərlərin və sair əməlisaleh insanların ixtiyarına qoyulur. Buradan belə məlum olur ki, qeyd olunan ayələrdə qeyb elminin yalnız Allaha məxsus olduğuna işarə olunduqda qeyb aləminə xas olan Allahın zati elmləri nəzərdə tutulur. Peyğəmbərlərin, məsum imamların və bəzi əməlisaəeh insanların qeyb aləmi barədə verdikləri məlumatlar isə Allahın Özünün onlara bəxş etdiyi elm və məlumatlardır və onlar bundan artığından agah olmazlar.
Lakin onlarla yanaşı bəzi şəxslər riyazı və astronomik hesablamalar aparmaq ya cinlərlə ünsiyyətdə olmaqla və ya fal alətlərindən istifadə etməklə gələcəkdən xəbər verərlər. Bütün bunları başa düşmək üçün bir neçə məqama diqqət yetirmək lazımdır.
1-Bilmək lazımdır ki , adları çəkilən şəxslər metafizika aləmindən tam agah olmaz və onların verdikləri məlumatlar hər zaman ya yarımçiq ya da nöqsanlı olar. Və bütün bunlarla yanaşı onlar dünyada baş verəcək ümumi hadisələr barədə deyil, cüzi hadisələr barədə xəbər verərlər.
2-Verilən xəbərlərin dəlil və sübutu olmadığı üçün sağlam düşüncəli hər bir şəxs onları qəbul edə bilmir və apardığı qısa araşdırmadan sonra onların nəqədər nöqsanlı olduğu üzə çıxarır. Xəstənin nəbzinin yoxlayaraq onun gələcək vəziyyəti barədə xəbər verən həkimin veridyi xəbərləri astronom, falçı və bu kimi şəxslərin verdikləri xəbərlərdən qəbul etmək daha məntiqi nəzərə çarpır. Çünki, onlardan fərqli olaraq həkim əvvəlcədən verdiyi xəbəri heç olmasa nəyəsə əsaslandırır ,lakin adları çəkilən şəxslər əllərində heç bir dəlil və sübut olmadan özlərinə belə dəqiq məlum olmayan hadisələr barədə xəbərlər verirlər. Məsələn,birinin nə zaman dünyasını dəyişəcəyi və ya başına nələrin gələcəyini əvvəlcədən xəbər verirlər. Lakin, insanın qohum-əqraba ilə yaxşı münasibətdə olduqda və vaxt aşırı onların ziyarətinə getdikdə ömürünün uzadılmasına səbəb oldugunu nəzərə almırlar. Bunun üçündə nəql olunan rəvayətlərdə bu kimi şəxslərin sözlərinə inanmaq və onların dediklərinə əməl etmək yasaq olunaraq bütün işlərdə yalnız Allaha təvəkkül edib işlərin aqibətini Ona tapşırmaq tövsiyə olunur.
Bir sözlə bütün aləm Allahın zati elmindən nəşət tapmış və onun üzərində qurulmuşdur. Amma o ki qaldı peyğəmbərlərin və məsum imamların bildiklərinə bu Allahın onlara bəxş etdiyi lütfdən savayı bir şey olmamışdır. Onlardan qeyriləri isə dünyada baş verəcək hadisələr barədə əvvəlcədən hec bir dəqiq məlumat verə bilməzlər. Və əgər onların verdiklər xəbərlər baş verən hadisələrlə üst-üstə düşərsə bunu təsadüfdən savayı başqa bir şey hesab etməməliyik. Çünki bu da artıq bizə məlumdurki onların yalanları verdikləri doğru xəbərlərdən daha çox olur. Bunu da bilmək lazımdır ki, adları çəkilən tayfaların verdikləri xəbərlər qeyb aləmindən xəbərlər deyil, zənn və gümandan savayı bir şey olmaz. Necəki, onların malik olduqları məlumatların əsasını da məhz zənn və güman təşkil edir. Və bunuda əlavə etmək lazımdır ki, falçı və baxıçılar həmin məlumatları hər hansı bir alət və vasitələrlə verir ,lakin Allah Özünün qeyb elminə arada heç bir vasitə və alət olmadan yiyələnir və onu istədiyi peyğəmbər və məsum imama bəxş edir.Nəzərə çarpan məsələlərdən biri də budur ki, adları çəkilən şəxslər hər hansı hadisə barədə düzgün məlumat versələr belə onu xırdalıqları barədə heç bir məlumata malik olmurlar. Məsələn, əgər bir şəxsin nə zaman dünyasını dəyişəcəyi barədə xəbər verərlərsə bunun dəqid nə zaman və hansı şəraitdə baş verəcəyi barədə heç bir məlumata malik olmazlar. Və bütün bunlar Allahın zati elminə məxsus olar.
(Qeyb elmi yalnız Allaha məxsusdur və Ondan böyük güc və qüdrət sahibi yoxdur)
