Cavab: Yuxular ümumilikdə iki hissəyə bölünürlər.
1-İlahi yuxular: Bu növ yuxular yuxuda Allah tərəfindən ruha təlqin olunur. Və bunun özü də iki hissəyə bölünür.
Birinci hissəyə aid olan yuxuların yozuma heç bir ehtiyacı olmur. Və bu növ yuxular görüldükdən oyanışa qədər isanın yaddaşında qalır. Yozuma ehtiyac duyulsa da mənası dəyişildiyi zaman duyulur. Müxtəlif bitkilərin hüyvanların bədənində südə dəyişilməsini buna misal çəkmək olar. Belə ki , elm , insanın cisim və ruhuna müsbət təsir göstərdiyi kimi süd də onun cisim və ruhuna da bir çox müsbət təsirlər göstərir. Qarışıq yuxulara gəldikdə isə onların özləri də üç hissəyə bölünür.
1-Bir çox hallarda onların mənşəyi ya şeytanı vəsvəsələr olur və onlar yuxunu görən şəxsin mənən əziyyət çəkməsinə və qorxmasına səbəb olur.
2- Bəzən yuxuda şəri baxımdan bəyənilməyən hətta haram olan şeylərə sövq olunur.
3- Bəzi hallarda isə xoşagəlməz yuxuların görülməsinə səbəb olan insanın əvvəlcədən zehnində olan mənfi fikir və düşüncələr olur. Belə ki , gün ərzində kiminləsə dava-dalaş edəcəyini götür-qoy edən şəxslə yuxulurında da həmin şəxslə dava etdiyini görür. Lakin bəzi hallarda pərişan yuxuların görülməsinə səbəb olan amillər insan orqanizmindəki üç mayenin birinin digərinə üstün gəlməsi ilə nəticələnir. Məsələn , əgər öd kisəsindəki səfra adlanan maye həddindən artıq olarsa insan yuxusunda sarı rəngi , acı dadan yeməkləri , ildirım və bu kimi şeyləri daha çörür. Çünki, səfranın özü də sarı , acı və isti olur. Orqanizmində melanxoliya (qara sevda) həddindən artıq çox olan şəxslər isə mayenin özü turş və qara olduğundan yuxuda yandırıcı , qara rəngli əşyaları , turş yeməkləri daha çox görür. Bəlğəm çoxluğundan əziyyət çəkən şəxslər isə yuxularında ağ rəngli əşyaları , yağış suyunu , qarı dahan çox görə bilərlər. Qan çoxluğundan əziyyət çəkənlər isə əksər hallarda yuxularında qırmızı rəngli əşyaları və şirin yeməkləri daha çox görə bilərlər.
Yuxunun yozma və ya müəyyən etmə yolları.
Bunu etmək üçün insan hər şeydən əvvəl öz durumuna , daha dəqiqi desək səhhətinə diqqət yetirməlidir. Yəni,əgər yuxuya getdiyi zaman onun orqanizmi tam normal vəziyyətdə olmuşsa deməli, bədənindəki adları çəkilən mayelərin hər üçü lazımı miqdardadır. Belə olduğu bir halda gün rəzindəki fəaliyyətlərinə diqqət yetirməlidir. Yox əgər gün ərzindəki fəaliyyətlərində də heç bir şübhəli məqam olmamışsa məlum olur ki , pərişan və xoşagəlməz yuxular görməsinə səbəb olan şeytani vəsvəsələrdir. İnsan gördüyü yuxunun qarışıq olmadığına əmin olduqda onun İlahi yuxu olduğuna tam əmin olmalıdır.
İlahi yuxuların yozma yolları:
Bu barədə ən mötəbər üsul əhli-beyt (ə) tərəfindən nəql olunan rəvayətlərə nəzər salmaqdır. Mərhum Hacı Nuri ,,Biharul-nvar”-ın 14-cü cildində həmin rəvayətlərdın bir neçəsinə içarə edir. Lakin nəql olunan rəvayətlərlə yanaşı Quran ayələrinə də müraciət etmək məsləhət görülür. Məsələn yuxuda azan verildiyi görən şəxsin
وَأَذِّن فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ (İnsanları həccə çağır)- ayəsinə istinadən həcc ziyarətinə gedəcəyinə , mömin bir şəxs yuxuda ip gördükdə
وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ
(Hamılıqla Allahın ipinə (dininə, Qurana) möhkəm sarılın və (firqələrə bölünüb bir-birinizdən) ayrılmayın!)- ayəsinə istinadən kiminləsə əhd-peyman bağlayacağı, yuxuda quru taxta və ya odun gördükdə كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُّسَنَّدَةٌ (Onlar, sanki (divara) söykədilmiş dirəklərdir)-ayəsinə istinaədən nifaq yaranacağı,yuxuda daş gördükdə ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُم مِّن بَعْدِ ذَلِكَ فَهِيَ كَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً (Bundan (bu əhvalatdan) sonra qəlbləriniz yenə sərtləşərək daş kimi, bəlkə, daha da qatı oldu.)-ayəsinə istinadən cətinliyin meydana gələcəyi, أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ (Sizdən biriniz ölmüş qardaşının ətini yeməyə razı olarmı?!)-ayəsinə istinadən qeybətə yol veriləcəyi, هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ( Onlar sizin, siz də onların libasısınız.)-ayəsinə istinadən yuxuda paltar gördükdə halal qadınlarla yaxınlıq olunacağı kimi yozulmuşdur. Rəvayət və ayələrlə yanaşı yuxuların yozulmasında insan adlarının mənalrından da istifadə olunur. Məsələn,yuxuda Rəşid adlı bir şəxsin görərsə bunu inkişaf kimi, Salim adlı şəxs gördükdə isə sağlamlıq kimi yozmalıdır.
Lakim bütün bunlarla yanaşı yuxuların yozulmasında insan yaşadığı dünyada baş verən və qeyb aləmi ilə əlaqəli lan hadisələrə də diqqət yetirməlidir. Məsələn, əgər insan yuxuda vəfat etdiyini görərsə dünya həyatının müddət və ləzzətləri axirət dünyasının ləzzət və müddəti ilə müqaisədə olduqca qisa olduğu üçün bunu uzun ömürlük kimi yozmalıdır.Yox əgər kimsə yuxuda özünün və ya başqa birisnin bəy otağına aparıldığını görərsə əksinə olaraq bunu ömürünün azalacağı və ya ölümünün yaxınlaşdığı kimi yozmalıdır. Çünki, çünki , ölüm həqiqi mömin üçün ilk sevinc və şadlıqdır. Belə ki , nəql olunan rəvayətlərdən belə məlum olur ki , mömin bəndə dünyasını dəyişdikdən sonra qəbrə qoyulduqda mələklər ona yaxınlaşaraq deyərlər: Rahat yat özünün bəy otağında.
Bunu da qeyd etmək lazımdır ki, yuxuların növləri barədə deyilənlər ümumi xarakter daşıyır və onları ayrı-ayrı hallarla müqaisə edib yozmaq əsla düz olmaz. Və belə bir işin öhdəsindən gələ biləcək şəxslər varsa o da Allahın qəlblərini münəvər etdiyi ve belə bir istedadı bəxş etdiyi şəxslərdir.
