به گزارش روابط عمومی و اموربین الملل مؤسسه علمی فرهنگی دارالعرفان، استاد حسین انصاریان در سخنرانی خود در فاطمیه دوم در قم، اظهار کرد: قرآن مجید هدایت‌کنندهٔ انسان‌ها به‌سوی حقایقی است که این حقایق ضامن خیر دنیا و آخرت انسان هستند. کتاب خدا در قالب الفاظ و به زبان مردم، به پیغمبر عظیم الشأن اسلام نازل شد؛ چون اگر به زبان مردم نبود، هدایت‌گری‌اش تحقق پیدا نمی‌کرد. یاد گرفتن الفاظ قرآن، کار آسانی است که خود پروردگار در قرآن می‌فرماید: من این یاد گرفتن را بر بندگانم آسان کردم.
وی با بیان اینکه یادگیری و شناخت مفهوم و مصداق قرآن، نیازمند آگاهان واقعی است، گفت: قرآن مجید ماورای لفظش، مفهوم و مصداقی هم دارد. یاد گرفتن مفهوم کار سنگین و علمی‌ای است و شناخت مصادیق هم کار سنگینی است. ما برای شناخت مصادیق به آگاهان واقعیِ قرآن نیازمند هستیم و نمی‌توانیم به‌راحتی از آیات قرآن مصداق‌گیری کنیم. در فهم مفهوم و مصداق، بدون چراغ‌های قرار داده شدهٔ پروردگار و کمک آنها، گمراهی ما قطعی و حتمی است.
مبلغ برجسته بین الملل ادامه داد: تفاسیر متعددی داریم که در کشور هند و بعضی از کشورهای اسلامی نوشته شده است؛ مفهوم‌گیری در این تفاسیر با انکار حقایق الهیه مساوی شده است که این تفاسیر خیلی در دست عموم مردم نیست. بعضی از تفاسیر هم به‌شدت به مسائل غرب و بعضی از تفاسیر هم به مسائل شرق نگاه دارد؛ تفسیرهایی که از دانشگاه «علیگر» هند یا «الازهر» مصر ظهور کرده یا بعضی از تفاسیر دیگر، از ابتدای سورهٔ حمد تا آخر سورهٔ ناس براساس علم کمونیست و ماتریالیست تفسیر شده است.
استاد انصاریان با اشاره به اینکه پیامبر(ص) و راسخون در علم، مفسرین حقیقی قرآن هستند، عنوان کرد: خداوند مهربان پیغمبرش را در قرآن مجید شاید پنج‌بار «معلم کتاب» معرفی کرد. بدین‌معنا که اگر قرآن به معلم نیاز نداشت، معلم معرفی نمی‌شد؛ اما «یُعَلِّمُهُمُ الکِتابَ» ضروری و واجب بوده است و چون عُمر نبوت خیلی کوتاه بود، این زمان کوتاه هم اقتضای تعلیم همهٔ حقایق قرآن را نداشت، لذا پروردگار با زبان پیغمبر(ص)، راسخون در علم را معرفی کرد.
وی افزود: شیخ سلیمان حنفی قندوزی در کتاب «ینابیع‌المودة» که کتاب را بیش از یک قرن قبل در ترکیه نوشته است، نقل می‌کند: روزی جابر به رسول خدا(ص) عرض کرد که من قطعه‌ای از یک آیه را نمی‌فهمم. حضرت فرمودند: آیه را بخوان. جابر این آیه را خواند: «أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ»(سورهٔ نساء، آیهٔ 59) و بعد گفت: دو بخش اول آیه را می‌فهمم، اما اولی‌الامر را نمی‌فهمم. حضرت به امیرالمؤمنین(ع) اشاره کردند و بعد از امیرالمؤمنین(ع) هم تا امام عصر(عج) را اسم بردند. این نکته در کتاب‌های اهل سنت است که فرموده‌اند: اولوالامر، علی و یازده امام بعد از اوست. اینان در حقیقت راسخون در علم و اهل‌بیت(ع) نبوت هستند.
وی گفت: اهل‌بیت(ع) در این مورد به معنای خانه‌های گِلی مدینه نیست. خدا وقتی می‌خواهد مسائلی را دربارهٔ همسران پیغمبر(ص) مطرح کند، همه را به‌طور جمع با جمع مؤنث ذکر کرده و کلمهٔ بیت هم نیاورده است. خداوند می‌فرماید: «يَا نِسَاءَ النَّبِيِّ»(سورهٔ احزاب، آیهٔ 32) و نمی‌گوید همسرانی که در بیت نبی هستید؛ اما دربارهٔ ذوات مقدسهٔ ملکوتیهٔ عرشیه، امیرمؤمنان(ع)، صدیقهٔ کبری(س)، امام مجتبی و ابی‌عبدالله(ع) کلمهٔ اهل‌بیت را آورده است که آن‌هم یقیناً به‌معنی خانهٔ هفتادهشتاد متری پیغمبر(ص) و امیرالمؤمنین(ع) نیست؛ بلکه به‌معنی اهل‌بیت نبوت است. در حقیقت اینان پشتوانهٔ قرآن و فهمانندهٔ مفاهیم و مصادیق قرآن هستند.
شیعیانِ مؤمنِ مخلِص، زیرمجموعۀ امیرالمؤمنین(ع)
استاد انصاریان با بیان اینکه امیرالمؤمنین(ع)، مصداق اتمّ «أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا» هستند، اظهار کرد: از جمله مصادیق قرآن و روایات بسیاری که ما را به فهم آن هدایت کرده‌اند، امیرالمؤمنین(ع) و صدیقهٔ کبری(س) است؛ مثلاً ما روایات زیادی داریم که همهٔ ائمه فرموده‌اند: هر آیه‌ای که با «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا» شروع شده، علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) مصداق «أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا» است. حضرت مصداق اتمّ، اکمل و جامع است و زیرمجموعهٔ این مصداق طبق روایات، شیعیانِ مؤمنِ مخلِص واقعیِ فداکارِ امیرالمؤمنین(ع) هستند که به هیچ قیمتی تا قیامت حاضر نیستند از علی(ع) و اهل‌بیت(ع) دست بردارند.
گفت‌وگوی حجربن‌عدی با امیرالمؤمنین(ع)
پژوهشگر و مفسر علوم قرآنی گفت: در روز بیستم ماه رمضان، امیرالمؤمنین علی(ع) به‌دنبال حجربن‌عدی فرستادند؛ حضرت با اینکه ملاقات ممنوع شده بود، به امام مجتبی(ع) فرمودند که به در خانهٔ حجر برو و او را بیاور. وقتی حجر آمد، گفت‌وگوی مفصّلی با امیرالمؤمنین(ع) کرد که البته نود درصد گفت‌وگو از حجر و یک درصد آن از امیرالمؤمنین(ع) است. همه باید این گفت‌وگو را ببینیم؛ گفت‌وگوی خیلی اصیل، ریشه‌دار و نابی است! ازجمله، حجر به امیرالمؤمنین(ع) گفت: از اولی که به‌دنبال تو آمدم، برای دنیا، مال، صندلی و شخصیت‌سازی نیامدم، من از همان اول لِله آمدم و یافتم که خیر دنیا و آخرت و نجات من با اتصال به حقیقت تو ممکن است. این نکته مهم، باارزش و جالب است و زیرمجموعه‌های «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا» هستند.
وی درک و فهم قرآن بدون کمک و راهنمایی را موجبات خسران دانست و بیان کرد: اگر به‌تنهایی به‌سراغ قرآن مجید برویم، «وَلا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَساراً»(سورهٔ اسراء، آیهٔ 82) و از آن حدودی که برای ما تعیین کرده‌اند، تجاوز کنیم؛ یعنی به‌سراغ معلم قرآن نرویم، از قرآن غیر از خسارت نخواهیم دید. قرآن نمی‌گوید ضرر، بلکه می‌گوید خسارت؛ کلمهٔ خسارت در لغت عرب با ضرر فرق می‌کند. خسارت یعنی برباددادن تمام سرمایه‌های داده‌شدهٔ پروردگار. اگر من طبق نظم خاص مربوط به قرآن به‌سراغ قرآن مجید نروم، «وَلا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَساراً» می‌شود؛ اما اگر درست بروم، «وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ» می‌شود. در حقیقت، هم دردهایم دوا می‌شود که منظور سردرد، بدن‌درد و معده‌درد نیست؛ بلکه مشکلات اندیشه‌ای، روحی، اعتقادی، اخلاقی و عملی من درمان می‌شود.
وی با اشاره به اینکه قرآن مجید یک معمار الهی است، گفت: قرآن خرابی‌ها را از بین می‌برد و به جای آن، آبادی‌سازی را شروع می‌کند؛ یعنی از یک چوپان بیابان‌گردِ قریهٔ کم آب و علف ربذه، ابوذر می‌سازد یا از یک روستایی ایرانی، سلمان می‌سازد یا از یک بردهٔ رومی (روم شرقی ترکیه‌ای)، صهیب می‌سازد؛ همچنین از یک شترچران بیابان‌گرد، بدون اینکه پیغمبر(ص) را ببیند، اویس می‌سازد. این درمان‌کنندگی و شفای قرآن است.
استاد برجسته اخلاق حوزه علمیه افزود: شفای قرآن، یعنی دردها را درمان می‌کند. قرآن حکیم است، چنان‌که در قرآن می‌خوانیم: «یس، وَالْقُرْآنِ الْحَكِيمِ»(سورهٔ یس، آیات 1-2) نازل‌شده از حکیم و سازنده هم حکیم است. اصل نازل‌کننده، حکیم است و این در خود قرآن است: «الْقُرْآنَ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ»(سورهٔ نمل، آیهٔ 6)، خود قرآن مجید هم حکیم است و بر وجود مبارکی هم که نازل شده، تمام وجودش حکیم است؛ لذا معلم حکمت است: «وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَالْحِكْمَةَ»(سورهٔ جمعه، آیهٔ 2) و حکیم‌ساز هم هست. در حقیقت خدای حکیم، قرآن حکیم را بر پیغمبر حکیم نازل کرده که «شفاءٌ» کار این قرآن هم علاج دردها و حکیم‌ساز است.
وی گفت: اگر غیر از الفاظ قرآن، مفاهیم آن را با کمک حکیمان تعیین شده، یعنی اهل‌بیت(ع) نفهمیم؛ همچنین اگر مصادیق واقعی قرآن را نفهمیم؛ ولی پنجاه سال با قرآن کار کنیم، «وَلا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَساراً» می‌شویم و همهٔ سرمایه وجودی خود را در این پنجاه سال تباه می‌کنیم. از جمله مصادیق قرآن که از مصادیق اتم و اکمل هستند، امیرالمؤمنین(ع) و صدیقهٔ کبری(س) است.
زهرا(س)، اسوۀ مؤمنین در شئون زندگی
استاد انصاریان در پاسخ به این پرسش که پروردگار عالم به چه دلایلی امیرالمؤمنین علی(ع) و صدیقهٔ کبری(س) را در دین خود قرار داد؟ بیان کرد: نه قرآن مجید اهل شوخی و لعب است و نه روایات اهل شوخی هستند. هرچه قرآن و روایات می‌گویند، حق است. وقتی وجود مبارک امام دوازدهم(عج) که عدل جهانی، طاووس اهل جنت، «بَقیة اللّه فِی الْأرضین» و ماندگار از انبیا و ائمهٔ طاهرین(ع) هستند، به نقل کتاب‌های مهم می‌فرمایند: در زندگی من، فاطمهٔ زهرا(س) سرمشق و اسوه و الگوست. این شوخی نیست و معنی آن این است که زهرا(س) هم مانند انبیا و امامان، یک وجود اکمل و اتم است و شما می‌توانید برای همهٔ شئون زندگی‌تان از او درس بگیرید، الگوبرداری کنید و او را اسوهٔ خودتان قرار بدهید. کلمهٔ اسوه دوبار در قرآن آمده است: یکی دربارهٔ حضرت ابراهیم(ع)، یکی هم دربارهٔ پیغمبر عظیم‌الشأن اسلام که قرآن می‌فرماید: «لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ»(سورهٔ احزاب، آیهٔ 21) و دربارهٔ ابراهیم(ع) نیز همین تعبیر را دارد. در روایات ناب ما هم در کتب معتبر‌مان، وجود مبارک حضرت زهرا(س) شخصیتی معرفی شده که لغت «اسوه» برای ایشان ذکر شده است.
وی گفت: امام معصوم که عقل و عدل است و به فرمودهٔ امام صادق(ع)، خود نماز، خود زکات و خود حج است؛ این روایت بسیار فوق‌العاده‌ای است که هم مرحوم مجلسی(ره) و هم دیگران نقل کرده‌اند: «نَحْنُ الصَّلَاةُ فِی کِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ»؛ حضرت نمی‌گویند «نَحْنُ مُقیمونَ الصّلاة»، بلکه می‌گویند: «نَحْنُ الصَّلَاةُ» ما خود نماز هستیم، «وَنَحْنُ الزَّکَاةُ وَنَحْنُ الصِّیَامُ وَنَحْنُ الْحَجُّ» ما خود زکات، روزه و حج هستیم؛ یعنی اگر ما را حذف کنید، دومیلیون سال هم نماز بخوانید، آن نماز، نماز نیست؛ اگر یک‌میلیارد سال هم روزه بگیرید، اما آن روزه، روزه نیست؛ اگر هر سال هم به حج بروید، آن حج حج نیست! آنها جان و حقیقت نماز هستند و ما فقط بدن را وارد این کار می‌کنیم. ما وقتی نماز می‌خوانیم، یعنی ولایت اولیای الهی را به پیشگاه خدا عرضه می‌کنیم و در وجود خودمان با نماز، روزه، زکات و حج تحقق می‌دهیم.
نیمه‌کار ماندن دین با حذف زهرا(س) از زندگی
وی خاطرنشان کرد: امامی که عقل محض، عدل، نماز، روزه و زکات است، می‌فرماید: در زندگی من، فاطمهٔ زهرا(س) اسوه و سرمشق است. ایشان می‌توانستند و می‌دانستند که بگویند پدرم امام عسکری(ع) یا جدم حضرت جواد(ع) الگوی من است؛ اما چرا می‌گویند فاطمهٔ زهرا(س) اسوهٔ من است؟ به این دلیل که مراقب باشید حضرت زهرا(س) از زندگی عملی، اخلاقی و اعتقادی شما حذف نشود که اگر حذف شود، دین، ایمان، دنیا و آخرت شما نیمه‌کاره می‌ماند.
نویسنده کتاب ارزشمند «اوصاف اولیای الهی» امیرالمؤمنین علی(ع) و زهرا(س) را خورشید جادۀ توحید عنوان و بیان کرد: فاطمهٔ زهرا(س) یک مصداق اتمّ قرآن و امیرالمؤمنین(ع) هم مصداق اتمّ دیگر است و اصلِ قرار دادن آنان به‌عنوان خورشید در جادهٔ توحید است؛ چون شعار همهٔ انبیا، «لَا إلٰهَ إلّا اللّه» بود و اگر توحید در قلب انسان درست نباشد، هیچ‌چیزی درست‌شدنی نیست. همهٔ حقایق با توحید، قابل تحقق و رخ نشان دادن است؛ اما منهای توحید، هیچ سودی در ایمان، حرکات و اخلاق عاید انسان نمی‌شود.
استاد انصاریان با تأکید بر اینکه حذف زهرا(س) و امیرالمؤمنین علی(ع)، مساوی با کفر است، گفت: زهرا(س) خورشید جادهٔ معرفت است تا مردم از طریق روایات، دعاها، سخنرانی‌ها، منش، روش و برخوردش با دولت زمانش به توحید برسند؛ یعنی یک خداشناس، خداخواه و خدامحور واقعی شوند. قراردادن وجود زهرا(س) در عرصهٔ عصمت، علم، عقل و عبادت به این خاطر است. «النّورُ هُوَ الظّاهِرُ بِذاتِهِ، الْمُظْهِرُ لِغَيْرِهِ» نور خودش که برای خودش آشکار است، اما وجود او برای من قدرت دارد و همهٔ حقایق را آشکار کند. حذف او مساوی با کفر است، چنان‌که حذف همسرش مساوی با کفر است. این گفتار پیغمبر اکرم(ص) است: «عَلِی خَیرُ الْبَشَرِ، وَ مَنْ أَبی فَقَدْ کفَر» کسی که او را حذف کند، کافر است.
انتهای پیام /
