پرسشها و پاسخها، ص: 37

دو شرط جايز است:

يكی آن كه: اسم و وصف دلالت بر حُسن بكند و از هر قبحی منزّه باشد، ديگر آن كه: آن اسم حَسَن از محدوديت و نقص و عيب منزّه باشد و اين دو شرط همان سبّوح و قدّوس بودن خدا است.

2- دليل دوّم بر توقيفی بودن، دو دسته از روايات می باشد:

الف: رواياتی كه مضمون آن ها اسماء اللَّه را منحصر در عدد خاصّی می كند مانند روايت نبی مكرم اسلام صلی الله عليه و آله كه فرمودند:

«إنَّ للَّهِ تبارك وتعالی تِسْعَةً وَتِسْعِينَ إسماً، مِأةً إلّا واحداً، مَن أَحْصاهَا دَخَلَ الجنَّةَ...» «1»

. برای خداوند نود و نه نام است كه هر كس آن ها را شماره كند داخل بهشت می شود.

اين روايات نه دلالت بر توقيفی بودن اسماء دارد و نه دلالتی بر حصر اسما در نود و نه اسم، چون اولًا: در بعضی از روايات اسامی مخصوصی برای خدا آمده است كه در قرآن نيست و ثانياً: بعضی ديگر اسمايی را كه در قرآن آمده است ندارد و ثالثاً: در روايات ديگر اسمای الهی بيش از نود و نه اسم است چنان كه در دعای جوشن كبير هزار و يك اسم برای خدا ذكر شده است.

ب: رواياتی كه مضمون آن ها از اين كه كسی خدا را به غير آن چه در قرآن كريم آمده وصف كند منع می كند، در برخی از كتب روايی بابی تحت عنوان

«بابُ النَّهیِ عَنِ الصِّفَةِ بِغَيْرِ ما وُصِفَ به نَفْسُه تعالی» «2»

منعقد شده

______________________________
(1) توحيد شيخ صدوق: 195 باب 29، حديث 8.

(2) كافی: 1/ 100.